Iva Janžurová
Iva Janžurová (ur. 19 maja 1941 w Žirovnicy w Protektoracie Czech i Moraw, obecnie Czechy) – czeska aktorka telewizyjna, teatralna i filmowa.
.jpg) Iva Janžurová (2019) | |
| Data i miejsce urodzenia |
19 maja 1941 |
|---|---|
| Zawód |
aktorka |
| Lata aktywności |
od 1964 |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujWczesne lata
edytujUrodziła się w Žirovnicy koło Pelhřimova jako córka pary nauczycielskiej[1]. Idąc za przykładem swoich rodziców, uczęszczała do Gimnazjum Pedagogicznego w Czeskich Budziejowicach[1], ale ostatecznie zainteresowała się teatrem. W 1963 ukończyła studia na Wydziale Teatralnym Akademii Sztuk Scenicznych w Pradze[2].
Kariera
edytujPrzez jeden sezon występowała w Teatrze F.X Szaldy[1] w Libercu. W latach 1964–1988 związana była z Teatrem na Vinohradach[2]. Od roku 1988 została aktorką praskiego Teatru Narodowego[3].
Już w latach sześćdziesiątych zasłynęła rolą Kristy w dramacie Karel Kachyňy Wóz do Wiednia (Kočár do Vídně, 1966)[3] u boku Jaromíra Hanzlíka, a także w komediach – Pensión pro svobodné pány (1967) jako Andela, kochanka Mulligana (Josef Abrhám) i Svatba jako řemen (1967) jako Hanicka.
Za rolę aktorki Evelyny Kelettiovej w komedii fantastycznonaukowej Václava Vorlíčka Jest pan wdową, proszę pana! (Pane, vy jste vdova!, 1970)[4], otrzymała nagrodę dla najlepszej aktorki na festiwalu Fantastic Films w Trieście[1]. W dramacie Juraja Herza Lampy naftowe (Petrolejové lampy, 1971)[3], prezentowanym na 25. Festiwalu Filmowym w Cannes, wystąpiła jako starzejąca się panna Štěpa Kiliánová, której matka nieustannie swata kandydatów na mężów. W ekranizacji powieści Aleksandra Grina Morgiana (1972)[2] zagrała podwójną rolę Kláry i Viktorie.
W latach 70. i 80. stała się jedną z najbardziej wziętych aktorek[2]. Oprócz komedii, takich jak Jutro się policzymy, kochanie (Zítra to roztočíme, drahoušku…!, 1976) jako Alena Bartáčková czy Mareczku, podaj mi pióro! (Marečku, podejte mi pero!, 1976)[3] jako Týfová, Szpinak czyni cuda! (Což takhle dát si špenát, 1977) jako kierowniczka zakładu kosmetycznego, wystąpiła w wielu produkcjach telewizyjnych, takich jak dramat Ikarův pád (1977) z Vladimírem Menšíkiem, baśń Strach ma wielkie oczy (Strach má velké oči, 1980) jako Baba Jaga Magi z Rudolfem Hrušínský czy serialach Szpital na peryferiach (Nemocnice na kraji města, 1977–1981) jako siostra Marta Huňková-Pěnkavová[1] i Arabela (1979–1980) jako nauczycielka fortepianu – panna Miriam Müllerová. Często występowała także w programach rozrywkowych[1].
Od lat 90. gra także ze swoim życiowym partnerem Stanislavem Remundą, aktorem, reżyserem i dramaturgiem, oraz córkami – Sabiną (ur. 18 maja 1972) i Theodorą (ur. 28 stycznia 1974) w rodzinnym teatrze[1]. Ma czworo wnuków - Alfreda, Kajetana, Vincenta i Adyna[1].
Jest laureatką dwóch Czeskich Lwów dla najlepszej aktorki w roli głównej w komediodramacie Co złapiesz w życie (Co chytneš v žitě, 1998) jako panna młoda Jindřiška i komedii Alice Nellis Małe sekrety (Výlet, 2002) w roli matki. Jako Helena Zachová w komedii Alice Nellis Ene bene (2000) zdobyła nagrodę dla najlepszej aktorki na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Soczi. Jest także laureatką nagrody im. Alfréda Radoka i nagrody Talii[1]. W 2006 została odznaczona Medalem Za zasługi II stopnia.
Wybrana filmografia
edytuj- 1970: Jest pan wdową, proszę pana! (Pane, vy jste vdova!) jako Evelyna Kelettiová
- 1970: Panowie, zabiłem Einsteina' (Zabil jsem Einsteina, pánové!) jako Betsy, żona Franka
- 1970: Trup w każdej szafie (Čtyři vraždy stačí, drahoušku!) jako Kate
- 1970: Piekielny miesiąc miodowy (Ďábelské líbánky) jako Ester
- 1975: Łobuziaki (Páni kluci) jako ciocia Apolena
- 1976: Mareczku, podaj mi pióro! (Marečku, podejte mi pero!) jako Týfová
- 1976: Cyrk w cyrku (Cirkus v cirkuse) jako docent Whistler
- 1976: Jutro się policzymy, kochanie (Zítra to roztočíme, drahoušku…!) jako Alena Bartáčková
- 1977: Szpinak czyni cuda! (Což takhle dát si špenát) jako Libuša Lišková / Marcelka Lišková
- 1977–1981: Szpital na peryferiach (Nemocnice na kraji města) jako siostra Marta Huňková-Pěnkavová
- 1979–1980: Arabela jako panna Miriam Müllerová, nauczycielka fortepianu
- 1980: Wiedzą sąsiedzi, jak kto siedzi (Co je doma, to se počítá, pánové...) jako Alena Bartácková
- 1989: Ja kocham, ty kochasz jako Viera
- 1994: Žiletky jako Chadimová
- 1998: Co znajdziesz w życie (Co chytneš v žitě)
- 2000: Ene bene jako Helena Zachová
- 2001: Mach, Šebestová a kouzelné sluchátko jako Królowa Zofia / Průchová
- 2002: Małe sekrety (Výlet) jako matka
- 2003: Diabli wiedzą po co (Čert ví proč) jako Apolena
- 2003: Szpital na peryferiach po dwudziestu latach (Nemocnice na kraji města po dvaceti letech) jako Marta Pěnkavová
- 2005: Hrubeš i Mareš są kumplami na dobre i na złe (Hrubeš a Mareš jsou kamarádi do deště) jako Lída Hrubešová
- 2007: Chyťte doktora jako Teściowa
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i Iva Janžurová. ČSFD.cz. [dostęp 2015-08-12]. (cz.).
- ↑ a b c d Iva Janžurová - Životopis / Info. FDb.cz. [dostęp 2015-08-12]. (cz.).
- ↑ a b c d Iva Janžurová. Osobnosti.cz. [dostęp 2015-08-12]. (cz.).
- ↑ Iva Janžurová. Stopklatka.pl. [dostęp 2015-08-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-20)]. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Iva Janžurová w bazie IMDb (ang.)
- Iva Janžurová w bazie Filmweb