Isamaa
Ojczyzna[1] (est. Isamaa) – estońska partia polityczna o profilu konserwatywno-liberalnym i chadeckim. Do 2018 działała pod nazwą Związek Ojczyźniany i Res Publica[2] (est. Isamaa ja Res Publica Liit, IRL).
Państwo | |
---|---|
Lider | |
Data założenia |
2006 |
Ideologia polityczna | |
Członkostwo międzynarodowe |
|
Barwy | |
Strona internetowa |
Historia
edytujUgrupowanie powstało na kongresie zjednoczeniowym 4 czerwca 2006, kiedy to doszło do połączenia dwóch centroprawicowych, opozycyjnych formacji – Związku Ojczyźnianego i partii Res Publica. Oba stronnictwa znajdowały się wówczas w kryzysie, pierwsze doznało porażki w wyborach z 2003, drugie zaczęło być marginalizowane po dymisji premiera Juhana Partsa.
Nowe ugrupowanie pozostało członkiem Europejskiej Partii Ludowej[3]. Na jego czele stanęli jako współprzewodniczący liderzy obu partii założycielskich, Tõnis Lukas (Związek Ojczyźniany) i Taavi Veskimägi (Res Publica). IRL wziął udział w wyborach parlamentarnych w 2007, zdobywając 17,9% poparcia i 19 mandatów w Zgromadzeniu Państwowym[4]. Partia weszła w skład nowej koalicji rządzącej współtworzącej gabinet Andrusa Ansipa, a jej przedstawicielka, Ene Ergma, została przewodniczącą parlamentu.
W 2007 na lidera ugrupowania powołano byłego dwukrotnego premiera Marta Laara. 28 stycznia 2012 funkcję przewodniczącego objął Urmas Reinsalu, zaś na honorowego prezesa wybrano Marta Laara[5].
W 2009 i w 2014 Tunne Kelam uzyskiwał mandat europosła jako jedyny z kandydatów IRL. W 2011 partia uzyskała 20,5% głosów i 23 mandaty, zajmując trzecie miejsce[4] i odnawiając koalicję z Estońską Partią Reform w ramach trzeciego rządu Andrusa Ansipa. W 2014 po zmianie gabinetu i objęciu urzędu premiera przez Taaviego Rõivasa partia znalazła się w opozycji.
W wyborach w 2015 partia odnotowała słabszy rezultat – 13,7% głosów i 14 mandatów[6]. Powróciła natomiast do koalicji rządowej, współtworząc nowy gabinet Taaviego Rõivasa[7]. W tym samym roku na czele ugrupowania stanął Margus Tsahkna[8]. W listopadzie 2016 chadecy opuścili koalicję rządową[9], po czym w tym samym miesiącu współtworzyli nową z centrystami i socjaldemokratami[10], wchodząc w skład rządu Jüriego Ratasa. W 2017 przywództwo w partii objął Helir-Valdor Seeder[11].
W czerwcu 2018 partia dokonała zmiany nazwy[12]. W wyborach w 2019 chadecy otrzymali 11,4% głosów, co przełożyło się na 12 miejsc w parlamencie[13]. Ugrupowanie dołączyło następnie do kolejnej koalicji rządowej, współtworząc drugi gabinet dotychczasowego premiera[14]. W tym samym roku partia otrzymała 10,3% głosów w wyborach do Europarlamentu; przypadł jej jeden mandat, jednak jego objęcie opóźniono z uwagi na procedurę brexitu[15]. W styczniu 2021, po dymisji Jüriego Ratasa i zmianie rządu, partia znalazła się w opozycji. W lipcu 2022 partia Isamaa powróciła do władzy, zawiązując koalicję z Partią Socjaldemokratyczną i Estońską Partią Reform oraz współtworząc nowy gabinet Kai Kallas[16].
W 2023 partia otrzymała 8,2% głosów i 8 miejsc w Zgromadzeniu Państwowym kolejnej kadencji[17]. W kwietniu tegoż roku ugrupowanie znalazło się ponownie w opozycji. Również w 2023 na funkcję przewodniczącego partii powrócił Urmas Reinsalu[18]. W 2024 Isamaa zajęła pierwsze miejsce w wyborach europejskich (21,5% głosów i 2 mandaty)[19].
Przewodniczący
edytuj- 2006–2007: Tõnis Lukas i Taavi Veskimägi
- 2007–2012: Mart Laar
- 2012–2015: Urmas Reinsalu
- 2015–2017: Margus Tsahkna
- 2017–2023: Helir-Valdor Seeder
- od 2023: Urmas Reinsalu
Przypisy
edytuj- ↑ Kazimierz Popławski: Andreas Kaju: W rządzie Ratasa dobrze się pracuje, ale wdrażanie polityk nie wychodzi. przegladbaltycki.pl, 7 czerwca 2018. [dostęp 2022-07-18].
- ↑ Magdalena Szewczyk: Eurowybory w państwach członkowskich UE: Europa Wschodnia. twojaeuropa.pl, 17 maja 2009. [dostęp 2022-07-18].
- ↑ Isamaa ja Res Publica Liit na stronie Europejskiej Partii Ludowej. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
- ↑ a b Parties and Elections in Europe: Estonia. parties-and-elections.eu. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
- ↑ Новым председателем IRL стал Урмас Рейнсалу, Лаар назван почетным председателем. delfi.ee, 28 stycznia 2012. [dostęp 2022-07-18]. (ros.).
- ↑ Hääletamis- ja valimistulemus hetkeseisuga. rk2015.vvk.ee, 2 marca 2015. [dostęp 2022-07-18]. (est.).
- ↑ Social Democrats, IRL approve coalition agreement. err.ee, 8 kwietnia 2015. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
- ↑ IRLi esimeheks valiti Margus Tsahkna. postimees.ee, 6 czerwca 2015. [dostęp 2022-07-18]. (est.).
- ↑ Prime Minister loses no confidence vote, forced to resign. err.ee, 9 listopada 2016. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
- ↑ Valitsus andis ametivande. err.ee, 23 listopada 2016. [dostęp 2022-07-18]. (est.).
- ↑ Helir-Valdor Seeder elected chairman of IRL. err.ee, 13 maja 2017. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
- ↑ Party confirms name change to Pro Patria. err.ee, 2 czerwca 2018. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
- ↑ Voting and election result. rk2019.valimised.ee, 5 marca 2019. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
- ↑ New Estonian government appointed to office by Kaljulaid. bnn-news.com, 25 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-28]. (ang.).
- ↑ Rõivas not going to Brussels, admits Isamaa did better than expected. err.ee, 27 maja 2019. [dostęp 2019-05-29]. (ang.).
- ↑ Estonian prime minister resigns, disbands government. err.ee, 14 lipca 2022. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
- ↑ Reform Party weighing four coalition options. err.ee, 6 marca 2023. [dostęp 2023-03-06]. (ang.).
- ↑ Gallery: Urmas Reinsalu elected new Isamaa leader. err.ee, 10 czerwca 2023. [dostęp 2023-11-08]. (ang.).
- ↑ Voting and election result. ep2024.valimised.ee, 10 czerwca 2024. [dostęp 2024-06-10]. (ang.).