Isamaa

konserwatywna partia polityczna w Estonii

Ojczyzna[1] (est. Isamaa) – estońska partia polityczna o profilu konserwatywno-liberalnym i chadeckim. Do 2018 działała pod nazwą Związek Ojczyźniany i Res Publica[2] (est. Isamaa ja Res Publica Liit, IRL).

Isamaa
Ilustracja
Państwo

 Estonia

Lider

Urmas Reinsalu

Data założenia

2006

Ideologia polityczna

konserwatywny liberalizm
chrześcijańska demokracja

Członkostwo
międzynarodowe

Europejska Partia Ludowa

Barwy

niebieska

Strona internetowa

Historia

edytuj

Ugrupowanie powstało na kongresie zjednoczeniowym 4 czerwca 2006, kiedy to doszło do połączenia dwóch centroprawicowych, opozycyjnych formacji – Związku Ojczyźnianego i partii Res Publica. Oba stronnictwa znajdowały się wówczas w kryzysie, pierwsze doznało porażki w wyborach z 2003, drugie zaczęło być marginalizowane po dymisji premiera Juhana Partsa.

Nowe ugrupowanie pozostało członkiem Europejskiej Partii Ludowej[3]. Na jego czele stanęli jako współprzewodniczący liderzy obu partii założycielskich, Tõnis Lukas (Związek Ojczyźniany) i Taavi Veskimägi (Res Publica). IRL wziął udział w wyborach parlamentarnych w 2007, zdobywając 17,9% poparcia i 19 mandatów w Zgromadzeniu Państwowym[4]. Partia weszła w skład nowej koalicji rządzącej współtworzącej gabinet Andrusa Ansipa, a jej przedstawicielka, Ene Ergma, została przewodniczącą parlamentu.

W 2007 na lidera ugrupowania powołano byłego dwukrotnego premiera Marta Laara. 28 stycznia 2012 funkcję przewodniczącego objął Urmas Reinsalu, zaś na honorowego prezesa wybrano Marta Laara[5].

W 2009 i w 2014 Tunne Kelam uzyskiwał mandat europosła jako jedyny z kandydatów IRL. W 2011 partia uzyskała 20,5% głosów i 23 mandaty, zajmując trzecie miejsce[4] i odnawiając koalicję z Estońską Partią Reform w ramach trzeciego rządu Andrusa Ansipa. W 2014 po zmianie gabinetu i objęciu urzędu premiera przez Taaviego Rõivasa partia znalazła się w opozycji.

W wyborach w 2015 partia odnotowała słabszy rezultat – 13,7% głosów i 14 mandatów[6]. Powróciła natomiast do koalicji rządowej, współtworząc nowy gabinet Taaviego Rõivasa[7]. W tym samym roku na czele ugrupowania stanął Margus Tsahkna[8]. W listopadzie 2016 chadecy opuścili koalicję rządową[9], po czym w tym samym miesiącu współtworzyli nową z centrystami i socjaldemokratami[10], wchodząc w skład rządu Jüriego Ratasa. W 2017 przywództwo w partii objął Helir-Valdor Seeder[11].

W czerwcu 2018 partia dokonała zmiany nazwy[12]. W wyborach w 2019 chadecy otrzymali 11,4% głosów, co przełożyło się na 12 miejsc w parlamencie[13]. Ugrupowanie dołączyło następnie do kolejnej koalicji rządowej, współtworząc drugi gabinet dotychczasowego premiera[14]. W tym samym roku partia otrzymała 10,3% głosów w wyborach do Europarlamentu; przypadł jej jeden mandat, jednak jego objęcie opóźniono z uwagi na procedurę brexitu[15]. W styczniu 2021, po dymisji Jüriego Ratasa i zmianie rządu, partia znalazła się w opozycji. W lipcu 2022 partia Isamaa powróciła do władzy, zawiązując koalicję z Partią Socjaldemokratyczną i Estońską Partią Reform oraz współtworząc nowy gabinet Kai Kallas[16].

W 2023 partia otrzymała 8,2% głosów i 8 miejsc w Zgromadzeniu Państwowym kolejnej kadencji[17]. W kwietniu tegoż roku ugrupowanie znalazło się ponownie w opozycji. Również w 2023 na funkcję przewodniczącego partii powrócił Urmas Reinsalu[18]. W 2024 Isamaa zajęła pierwsze miejsce w wyborach europejskich (21,5% głosów i 2 mandaty)[19].

Przewodniczący

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Kazimierz Popławski: Andreas Kaju: W rządzie Ratasa dobrze się pracuje, ale wdrażanie polityk nie wychodzi. przegladbaltycki.pl, 7 czerwca 2018. [dostęp 2022-07-18].
  2. Magdalena Szewczyk: Eurowybory w państwach członkowskich UE: Europa Wschodnia. twojaeuropa.pl, 17 maja 2009. [dostęp 2022-07-18].
  3. Isamaa ja Res Publica Liit na stronie Europejskiej Partii Ludowej. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
  4. a b Parties and Elections in Europe: Estonia. parties-and-elections.eu. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
  5. Новым председателем IRL стал Урмас Рейнсалу, Лаар назван почетным председателем. delfi.ee, 28 stycznia 2012. [dostęp 2022-07-18]. (ros.).
  6. Hääletamis- ja valimistulemus hetkeseisuga. rk2015.vvk.ee, 2 marca 2015. [dostęp 2022-07-18]. (est.).
  7. Social Democrats, IRL approve coalition agreement. err.ee, 8 kwietnia 2015. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
  8. IRLi esimeheks valiti Margus Tsahkna. postimees.ee, 6 czerwca 2015. [dostęp 2022-07-18]. (est.).
  9. Prime Minister loses no confidence vote, forced to resign. err.ee, 9 listopada 2016. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
  10. Valitsus andis ametivande. err.ee, 23 listopada 2016. [dostęp 2022-07-18]. (est.).
  11. Helir-Valdor Seeder elected chairman of IRL. err.ee, 13 maja 2017. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
  12. Party confirms name change to Pro Patria. err.ee, 2 czerwca 2018. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
  13. Voting and election result. rk2019.valimised.ee, 5 marca 2019. [dostęp 2022-07-18]. (ang.).
  14. New Estonian government appointed to office by Kaljulaid. bnn-news.com, 25 kwietnia 2019. [dostęp 2019-04-28]. (ang.).
  15. Rõivas not going to Brussels, admits Isamaa did better than expected. err.ee, 27 maja 2019. [dostęp 2019-05-29]. (ang.).
  16. Estonian prime minister resigns, disbands government. err.ee, 14 lipca 2022. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
  17. Reform Party weighing four coalition options. err.ee, 6 marca 2023. [dostęp 2023-03-06]. (ang.).
  18. Gallery: Urmas Reinsalu elected new Isamaa leader. err.ee, 10 czerwca 2023. [dostęp 2023-11-08]. (ang.).
  19. Voting and election result. ep2024.valimised.ee, 10 czerwca 2024. [dostęp 2024-06-10]. (ang.).