Isa Boletini
Isa Boletini, właśc. Isa Shala (ur. 15 stycznia 1864 w Boletinie k. Mitrowicy, zm. 23 stycznia 1916 w Podgoricy[1]) – albański działacz narodowy i organizator ruchu powstańczego w Kosowie.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
15 stycznia 1864 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
23 stycznia 1916 |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys
edytujBył synem Adema i Aishy. W 1878 przyłączył się do Ligi Prizreńskiej, mając zaledwie 14 lat. Wziął udział w bitwie pod Slivovą (22 kwietnia 1881) przeciwko osmańskiemu korpusowi ekspedycyjnemu Dervisha Pashy, skierowanemu do likwidacji Ligi[2].
W 1902 otrzymał stanowisko dowódcy gwardii albańskiej sułtana Abdülhamida II i tytuł beja[2]. W czasie rewolucji młodoosmańskiej powrócił do Albanii i w listopadzie 1908 stanął na czele powstania albańskiego w Kosowie[1]. Od 1910 prowadził działania partyzanckie przeciwko Turkom w rejonie Shtimje-Cëralevë. W 1912 był jednym z nielicznych przedstawicieli Kosowa, którzy dotarli do Wlory, gdzie ogłoszono albańską Deklarację Niepodległości. Razem z Ismailem Qemalem reprezentował rząd albański na konferencji w Londynie w 1913, która miała usankcjonować albańską niepodległość. Pozostał na terenie Albanii do chwili opuszczenia kraju przez księcia Wilhelma zu Wieda, a następnie powrócił do Kosowa[1].
W czasie I wojny światowej Boletini przyłączył się do albańskiego ruchu partyzanckiego (kaczaków), walczących przeciwko Serbii. Pod koniec 1915 przybył z oddziałem do Szkodry, gdzie przebywał w miejscowym hotelu z uwagi na pogorszenie stanu zdrowia[1]. W styczniu 1916 w czasie próby rozbrojenia został zastrzelony wraz z synami Halilem i Seidem przez oddział czarnogórski, dowodzony przez Radomira Vešovicia[1]. Zwłoki Boletiniego pochowano w Podgoricy, w 1998 zostały przeniesione do meczetu w Mitrovicy, gdzie poddano je oględzinom. Ostatecznie w 2015 pochowano je w grobowcu we wsi Boletin[3].
Pamięć
edytujW 1986 odsłonięto w Szkodrze 5-metrowy pomnik Isy Boletiniego, dłuta Shabana Haderiego. Pomnik Boletiniego stoi także w Kosowskiej Mitrowicy, tam też działa uniwersytet jego imienia (Universiteti i Mitrovicës "Isa Boletini"). Imię Boletiniego nosi gimnazjum w Kamzie, a także ulice w Prisztinie, Mitrowicy, Uroševacu i w Gnjilanem. W 2004 Ibrahim Rugova odznaczył go orderem Bohatera Kosowa. 25 września 2004 doczesne szczątki Isy Boletiniego spoczęły na cmentarzu we wsi Boletin.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e Jeta dhe vrasja e Isa Boletinit heroit te pavaresise dhe shtetit. = 2017-07-07 [online], gazeta-shqip.com (alb.).
- ↑ a b Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 46. ISBN 978-1-78076-431-3.
- ↑ Kosovo Reburies Albanian Hero Isa Boletini. = 2020-09-03 [online], gazeta-balkaninsight.com, 2015 (alb.).
Bibliografia
edytuj- Bardhosh Gaçe: Ata, që shpallen Pavarësine Kombëtare. Tirana: 2002. ISBN 99927-1-644-4.
- Fatmira Musaj: Isa Boletini : 1864-1916. Tirana: Ribot, 2004. ISBN 99927-938-6-4.
- Abdyl Tahir: Isa Boletini, tribun popullor. Prisztina: ETMM, 1997.