Irena Dziedzic
Sylwia Irena Dziedzic[1] (ur. 20 czerwca 1925 w Kołomyi, zm. 5 listopada 2018 w Warszawie[2]) – polska dziennikarka i prezenterka telewizyjna.
Data i miejsce urodzenia |
20 czerwca 1925 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
5 listopada 2018 |
Zawód, zajęcie |
Życiorys
edytujJej rodzicami byli Aleksandra Zajączkowska (zm. 1952) i Antoni-Marceli Dziedzic (zm. 1939)[3]. Była jedynaczką[4]. Przed II wojną światową była uczennicą żeńskiej szkoły podstawowej, wychowanką w internacie ss. felicjanek[5] w Zakładzie Sierot i Ubogich w Drohowyżu. Po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną we wrześniu 1939 uczęszczała do koedukacyjnej szkoły średniej (tzw. dziesięciolatki[6]) w dawnym gimnazjum żeńskim sióstr Notre Dame przy ul. Ochronek 8. W 1946 zdała eksternistycznie maturę w Krakowie[7][8].
Pracę zawodową rozpoczęła w 1946 jako redaktorka depesz w „Echu Krakowa”[7]. W 1948 zamieszkała w Warszawie, gdzie początkowo pracowała jako depeszowiec w „Głosie Ludu”, a później w „Trybunie Ludu” i „Expressie Wieczornym”[9][10]. W lutym 1952 zaczęła pracować w redakcji serwisu i publicystyki Radia Poland[11].
W marcu 1956 rozpoczęła pracę w Telewizji Polskiej jako prowadząca autorski program publicystyczno-rozrywkowy Tele-Echo[12], którego realizację zakończyła z końcem marca 1981 po stworzeniu 806 odcinków[13]. W latach 1958–1960 była także spikerką TVP[14][15]. W latach 1965–1967 prowadziła Dziennik Telewizyjny[16]. W 1977 stworzyła redakcję kulturalną w Dzienniku Telewizyjnym, którą kierowała do 1981[17]. Przez blisko dwa lata prowadziła Panoramę, była też gospodynią autorskiego programu publicystycznego Goście mile widziani[18]. Wystąpiła w jednym z odcinków programu Lucjana Kydryńskiego Muzyka lekka, łatwa i przyjemna, w którym zaśpiewała utwór „Śpią rekiny w oceanie”[19].
Pod koniec lat 50. rozpoczęła pracę jako konferansjerka[20]. Zaczynała od prowadzenia pokazów mody organizowanych przez Dom Mody Telimena[21]. W latach 1961–1963, 1965, 1969–1970 i 1977–1980 współprowadziła Międzynarodowe Festiwale Piosenki w Sopocie (w latach 1977–1980 rozgrywane jako Festiwal Interwizji[22]. W 1964 współprowadziła z Lucjanem Kydryńskim koncert z okazji jubileuszu dziennika „Życie Warszawy” w Sali Kongresowej w Warszawie[23]. Prowadziła także recitale m.in. Jerzego Połomskiego[24].
5 kwietnia 1981 wytoczyła proces o zniesławienie dziennikarzowi Januszowi Ratzko z czasopisma „Płomienie”, a także jego wspólnikowi, Jerzemu Pardusowi, z którymi w marcu 1988 wygrała w sądzie[25][26].
15 października 1983 wróciła na antenę TVP z autorskim programem Wywiady Ireny Dziedzic[27]. 31 grudnia 1986 poprowadziła program sylwestrowy dla TVP2[28]. 22 sierpnia 1991 zakończyła współpracę z TVP, kończąc tym samym tworzenie Wywiadów… po zrealizowaniu 206 odcinków programu[29].
W 1985 była członkinią Narodowej Rady Kultury[30].
W 1992 wydała książkę autobiograficzną pt. Teraz ja... 99 pytań do mistrzyni telewizyjnego wywiadu.
W latach 2002–2006 prezentowała swoje publicystyczne felietony w cotygodniowym cyklu Punkt widzenia w audycji Muzyka i aktualności w Programie I Polskiego Radia. Rozgłośnia zrezygnowała ze współpracy z Dziedzic po emisji felietonu, w którym mówiła o lustracji. Następnie zaczęła prowadzić blog internetowy[31].
W 2006 redakcja „Newsweeka” wymieniła Dziedzic jako jedną z dziennikarek, którym zarzucano tajną współpracę z SB w okresie PRL[26]. 30 listopada 2010 Sąd Okręgowy Warszawa-Praga uznał ją za kłamcę lustracyjnego[32]. W 2011 Sąd Apelacyjny w Warszawie, na jej wniosek, uchylił ten wyrok i skierował sprawę do ponownego rozpatrzenia. W październiku 2012 Sąd Okręgowy Warszawa-Praga uznał, że jej oświadczenie lustracyjne było zgodne z prawdą[33]. Sprawę zakończył prawomocnie Sąd Apelacyjny w Warszawie, który 25 marca 2013 oddalił apelację IPN od wyroku I instancji[34].
Życie prywatne
edytujW połowie lat 50. była związana z Janem Suzinem[35], następnie pozostawała w nieformalnym związku z dziennikarzem Heinerem Tiede[7] i aktorem Ignacym Gogolewskim[9]. Była żoną dziennikarza radiowego Janusza Bałłabana, z którym się rozwiodła[36]. Mieszkała na Saskiej Kępie w Warszawie[37]. Była bezdzietna[38].
Została pochowana 14 stycznia 2019 na cmentarzu leśnym w Laskach[39].
Filmografia
edytuj- 1962: Jutro premiera – gościnny występ
- 1965: Wojna domowa – gościnny występ
- 1969: Polowanie na muchy – jako redaktorka
- 1971: Kłopotliwy gość – gościnny występ
- 1995: Szczur – gościnny występ
Przypisy
edytuj- ↑ Dziedzic Sylwia Irena, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2018-12-29] .
- ↑ Irena Dziedzic nie żyje. Dziennikarka i prezenterka telewizyjna miała 93 lata [online], kultura.gazeta.pl, 12 stycznia 2019 [dostęp 2019-01-12] .
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 97.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 102.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 101, 239.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 103.
- ↑ a b c Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 131. ISBN 978-83-8031-299-9.
- ↑ Żelazna Irena. Onet.pl, 2015-06-18. [dostęp 2019-01-12].
- ↑ a b Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 132–133. ISBN 978-83-8031-299-9.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 69–71.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 28, 220.
- ↑ Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 24–25. ISBN 978-83-8031-299-9.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 41, 53, 115, 213.
- ↑ Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 42. ISBN 978-83-8031-299-9.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 115–118.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 48–49.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 48–49, 146.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 41, 189.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 251–253.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 14.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 171.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 14, 167, 170–171.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 75.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 147.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 54, 121, 213, 224, 263–265.
- ↑ a b Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 126. ISBN 978-83-8031-299-9.
- ↑ Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 124. ISBN 978-83-8031-299-9.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 188.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 41, 52, 143, 214.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 55.
- ↑ Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 144. ISBN 978-83-8031-299-9.
- ↑ PAP: Sąd: Irena Dziedzic „kłamcą lustracyjnym”. wp.pl, 2010-11-30. [dostęp 2019-01-12].
- ↑ (PAP), Irena Dziedzic nie jest kłamcą lustracyjnym; w: „Polska. Dziennik Łódzki”, 19 X 2012, nr 245, s. 8; Sąd: znana dziennikarka nie jest kłamcą lustracyjnym. tvn24.pl, 2010-11-19. [dostęp 2012-10-19].
- ↑ Sąd: Irena Dziedzic nie jest kłamcą lustracyjnym. gazeta.pl, 2013-03-25. [dostęp 2019-01-12].
- ↑ Irena Dziedzic: Archiwa IPN. 2013. [dostęp 2016-05-02].
- ↑ Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 134. ISBN 978-83-8031-299-9.
- ↑ Aleksandra Szarłat: Prezenterki Tele PRL. Wydawnictwo Świat Książki, 2015, s. 139. ISBN 978-83-8031-299-9.
- ↑ Dziedzic 1992 ↓, s. 95.
- ↑ Pogrzeb Ireny Dziedzic. Ikona TVP spoczęła na cmentarzu leśnym [ZDJĘCIA i WIDEO]. super express. [dostęp 2019-01-14].
Bibliografia
edytuj- Irena Dziedzic: Teraz ja… 99 pytań do mistrzyni telewizyjnego wywiadu. Wydawnictwo Reporter, 1992. ISBN 83-85189-30-0.
- (PAP), Irena Dziedzic nie jest kłamcą lustracyjnym; w: „Polska. Dziennik Łódzki”, 19 X 2012, nr 245, s. 8.
Linki zewnętrzne
edytuj- Blog Ireny Dziedzic [dostęp 2010-11-30]
- Nowy blog Ireny Dziedzic [dostęp 2011-10-26]
- Irena Dziedzic w bazie filmpolski.pl
- Irena Dziedzic na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Ona trzęsła Telewizją. Youtube