Inostrancevia
Inostrancevia – rodzaj drapieżnego terapsyda należącego do podrzędu Gorgonopsów. Inostrancevia żyła w późnym permie (ponad 251 milionów lat temu). Szczątki gatunku typowego, I. alexandri, odkryto nad Dwiną w obwodzie archangielskim, podobnie jak jedna czaszka I. latifrons. Drugi okaz tego gatunku odkryto w Zawrażu. Skamieniałości I. uralensis znaleziono w obwodzie orenburskim[1], a skamieniałości I. africana – w Wolnym Państwie (Republika Południowej Afryki)[2]. Nazwa rodzajowa honoruje rosyjskiego geologa A. Inostrancewa. Na uwagę zasługuje fakt, że znaleziono między innymi prawie kompletny szkielet zwierzęcia.
Inostrancevia | |||
Amalitskii, 1922 | |||
Okres istnienia: Perm | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Gromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
Inostrancevia | ||
Gatunki | |||
|
Budowa
edytuj- Inostrancevia była największym znanym gorgonopsem. Osiągała około 3–4 m długości.
- Poruszała się na czterech kończynach, które ułożone były prawie pionowo (zwłaszcza tylne kończyny) pod ciałem, a więc w sposób zbliżony do współczesnych ssaków, będących potomkami terapsydów. Dzięki temu mogła zapewne aktywnie biegać.
- Czaszka mierzyła do 45 cm. Podobnie jak u innych gorgonopsów, brak było wtórnego podniebienia, umożliwiającego jedzenie i oddychanie w tym samym czasie. Uzębienie było zróżnicowane, co jest cechą charakterystyczną także dla ssaków. Nie było jednak wysoko wyspecjalizowane. Górna szczęka wyposażona była w 6 sporych siekaczy, 2 szablaste kły długości 12 cm oraz 10 małych, prawie zanikłych zębów z tyłu. Żuchwa posiadała aż 14 siekaczy (8 mniejszych i 6 większych).
- Ogon zwierzęcia był stosunkowo krótki i prawdopodobnie trzymany był prosto.
Tryb życia
edytujInostrancevia była prawdopodobnie aktywnym drapieżnikiem, na co wskazuje budowa jej kończyn oraz uzębienie. Jej szczątki odkryto w tej samej formacji skalnej, co skamieniałości skutozaura, żyjącego na terenach obecnej północnej Rosji w dużych ilościach. Inostrancevia prawdopodobnie polowała na te olbrzymie anapsydy oraz zapewne na terapsydy z grupy dicynodontów.
Przypisy
edytuj- ↑ Bernard Battail, Mikhail V. Surkov: Mammal-like reptiles from Russia. W: Michael J. Benton, Mikhail Shishkin, David M. Unwin, Evgenii N. Kurochkin (red.): The Age of Dinosaurs in Russiaand Mongolia. Cambridge University Press, 2000, s. 86–119. ISBN 978-0-521-54582-2.
- ↑ Christian F. Kammerer , Pia A. Viglietti , Elize Butler i Jennifer Botha , Rapid turnover of top predators in African terrestrial faunas around the Permian-Triassic mass extinction, „Current Biology”, 2023, DOI: 10.1016/j.cub.2023.04.007 (ang.).
Bibliografia
edytuj- http://www.gondwanastudios.com/info/inos.htm
- https://web.archive.org/web/20071213133835/http://www.kheper.net/evolution/therapsida/Gorgonopsia.htm
- Amalitzky, V., 1922, "Diagnoses of the new forms of vertebrates and plants from the upper Permian of North Dvina", Bulletin de l’Academie des Sciences, Saint Petersburg, 6th series, v. 16, s. 329-340.
- Pravoslavlev, P. A., 1927, "Gorgonopsidae from Professor Amalitzki’s excavations in the northern Dvina" In: Excavations by Professor Amalitzki in the northern Dvina III: Akad. Nauk. Leningrad, s. 117.
- Vickers-Rich, P. and Rich,T. H., 1993, "The Great Russian Dinosaurs", Guntar Graphics, s.39