Indura
Indura (biał. Індура) – wieś (agromiasteczko) na Białorusi, w rejonie grodzieńskim obwodu grodzieńskiego, ok. 25 km na południe od Grodna. Siedziba sielsowietu.
 Kościół Św. Trójcy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Wysokość |
139 m n.p.m. |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 15(2) |
| Kod pocztowy |
231712 |
| Tablice rejestracyjne |
4 |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 53°27′37″N 23°53′00″E/53,460278 23,883333
| |
Dawne miasteczko w powiecie grodzieńskim. Siedziba parafii prawosławnej (pw. św. Aleksandra Newskiego)[2] i rzymskokatolickiej (pw. Trójcy Przenajświętszej).
Historia
edytujW X-XI wieku założono tu gród obronny[3]. W końcu XVIII wieku było to miasto magnackie położone w powiecie grodzieńskim województwa trockiego[4].
Indura została wyzwolona po dwumiesięcznej bolszewickiej okupacji 24 września 1920 r. przez polskie oddziały II Brygady 21 Dywizji Piechoty Górskiej gen. Andrzeja Galicy. Walki trwały od godziny 8. rano w ciągu całego dnia z uwagi na zacięty opór bolszewików. Według Tadeusza Kutrzeby Indura przechodziła z rąk do rąk w ciągu dnia kilka razy. Udało się na stałe opanować miasteczko dopiero o godz. 22., po czym brygada po krótkim odpoczynku ruszyła w kierunku Niemna do Komotowa. Prowadząc natarcie ze strony Odelska na Indurę oddziały 21. Dywizji Górskiej stoczyły zacięte walki z cofającymi się oddziałami bolszewickimi pod Żarnówką Małą i Wielką. Według Janusza Odziemkowskiego w walkach o Indurę Dywizja Górska straciła około 200 żołnierzy. Miejsce spoczynku żołnierzy polskich poległych w tych walkach nie jest znane.
Za II Rzeczypospolitej siedziba wiejskiej gminy Indura.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku miasteczko zamieszkiwało 2.323 osoby, wśród których 546 było wyznania rzymskokatolickiego, 68 prawosławnego a 1.709 mojżeszowego. Jednocześnie 769 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, 41 białoruską, 1.507 żydowską, 5 rosyjską a 1 łotewską. Było tu 336 budynków mieszkalnych[5].
Podczas okupacji hitlerowskiej, w sierpniu 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 2800 osób. 2 listopada 1942 roku Niemcy ostatecznie zlikwidowali getto. Żydów wywieziono do obozu w Kiełbasinie[6].
Zabytki
edytuj
- cerkiew prawosławna pw. św. Aleksandra Newskiego, 1881
- kościół katolicki pw. Św. Trójcy z 1815 r.
- mogiła 8 żołnierzy Wojska Polskiego z 1920 roku na cmentarzu parafialnym – po lewej stronie głównej alei bliżej muru
- cmentarz żydowski
- Wielka Synagoga z 1885 przy ul Żydowskiej[7]
- mykwa przy ul. Gorkiego 6
Przypisy
edytuj- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Храм святого благоверного Александра Невского д.Индура. orthos.org. [dostęp 2020-12-08]. (ros.).
- ↑ Olczak i inni, Archeologia Puszczy Białowieskiej. Dzieje osadnictwa na terenie polskiej części Puszczy Białowieskiej od epoki kamienia do końca XVIII stulecia, 2022, s. 297, DOI: 10.23858/Waw/k/004 [dostęp 2022-12-16] (pol.).
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 97.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 30.
- ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part A, s. 895.
- ↑ Wielka Synagoga w Indurze (ul. Żydowska) | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2020-03-18].
Bibliografia
edytuj- Indura i Żytorodź. biol.uni.torun.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)].
- Indura w wortalu Radzima.org
- Indura, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 278.
- Indura, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 612.