Iksora szkarłatna

Iksora szkarłatna
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	goryczkowce
Rodzina	marzanowate
Rodzaj	Ixora
Gatunek	iksora szkarłatna
	Nazwa systematyczna
	Ixora coccinea L.; Sp. Pl. 110 1753
Synonimy
	Pavetta coccinea (L.) Blume.;
	Pavetta coccinea (L.) Blume.;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Iksora szkarłatna (Ixora coccinea L.) – gatunek rośliny z rodziny marzanowatych (Rubiaceae). Pochodzi z Indii, jest uprawiany w wielu krajach świata jako roślina ozdobna^[4]. Nazwa polska jest spolszczeniem i tłumaczeniem nazwy łacińskiej^[5].

Morfologia

Pokrój: W swojej ojczyźnie jest to niewielkie drzewo lub krzew o wzniesionych i rozgałęzionych pędach tworzących szeroką koronę. Zazwyczaj szerokość korony jest większa od wysokości: roślina osiąga wysokość do 1 m i szerokość do 1,5 m^[6]

Liście: Ulistnienie naprzeciwległe, liście bezogonkowe lub krótkoogonkowe, eliptyczne, ostro zakończone, błyszczące, o długości do 10 cm^[5].

Kwiaty: Zebrane w 15–50 kwiatowy baldach o średnicy do 13 cm. Pojedynczy kwiat ma postać długiej rurki zakończonej 4 płatkami. Typowa, dziko rosnąca forma ma kwiaty czerwonopomarańczowe lub czerwone, ale w uprawie istnieją również kultywary o kwiatach koloru żółtego, łososiowego lub różowego^[5].

Owoc: Czarny, podobny do wiśni pestkowiec o długości 11–12 mm^[6].

Zastosowanie

Roślina ta jest powszechnie uprawiana w krajach azjatyckich o klimacie tropikalnym jako roślina ogrodowa (strefy mrozoodporności 11–12)^[6]. Ze względu na klimat w Polsce może być uprawiana tylko w szklarniach lub w pomieszczeniach jako roślina pokojowa i nie osiąga takich rozmiarów, jak w swoich naturalnych warunkach. W naturalnych warunkach kwitnie cały czas, w Polsce uprawiana w pomieszczeniach zakwita tylko w lecie^[5].
Jej kwiatostany przez wyznawców hinduizmu są często ofiarowywane bóstwu Śiwa. Sama nazwa łacińska Ixora pochodzi od sanskryckiego słowa Iśwara, będącym określeniem tego boga^[5].
W medycynie ludowej w Indiach jest wykorzystywana jako roślina lecznicza^[5].

Uprawa

Roślina w Polsce trudna do uprawy. Aby dobrze się rozwijała i zakwitała, muszą być spełnione ściśle określone wymagania co do ilości światła, rodzaju, kwasowości i wilgotności podłoża oraz temperatury^[5].

Światło: Wymaga bardzo dużo słońca, którego w pomieszczeniach jest dla niej zbyt mało. Trzymana cały czas w pomieszczeniach rośnie słabo i nie zakwita. W związku z tym od późnej wiosny przez całe lato należy roślinę trzymać na zewnątrz pomieszczeń, w dobrze oświetlonym miejscu^[5].
Podłoże: Najlepiej rośnie na próchnicznym, żyznym i lekko kwaśnym podłożu, a przy tym jest bardzo wrażliwa na zmianę pH. Podlewanie wodą wodociągową, która zazwyczaj zawiera wiele soli wapnia, powoduje zmianę odczynu gleby i dlatego należy podlewać wodą lekko zakwaszoną, deszczówką lub przynajmniej wodą dobrze odstaną^[5].
Wilgotność: Wymaga również stałej wilgotności podłoża, a równocześnie nadmiar wody w glebie powoduje gnicie korzeni. Aby zapewnić jej wymaganą wilgotność doniczka powinna mieć drenaż, a ziemię w doniczce należy zmieszać z korą^[5].
Nawożenie: Roślina wymaga nawożenia, jednak powinny to być nawozy zawierające jak najmniej wapnia^[5].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-27] (ang.).
↑ ^a ^b The Plant List. [dostęp 2012-06-28].
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2012-05-28].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Ixora coccinea. [dostęp 2012-06-29].
↑ ^a ^b ^c GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-05-27] (ang.).

[TPL-3] The Plant List. [dostęp 2012-06-28].

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2012-05-28].

[ixora-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Ixora coccinea. [dostęp 2012-06-29].

[E-6] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[4]

[5]

[1]

[2]

[3]

[6]