Ignacy Loga-Sowiński

działacz związkowy w okresie PRL

Ignacy Loga-Sowiński (ur. 20 stycznia 1914 w Varnkewitz, zm. 10 grudnia 1992 w Warszawie)[1] – polski komunistyczny działacz związkowy i polityk. Członek Biura Politycznego KC PZPR (1956–1971), poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm PRL II, III, IV i V kadencji, członek (1957–1965) i zastępca przewodniczącego Rady Państwa (1965–1971). Ambasador PRL w Turcji (1971–1978). Budowniczy Polski Ludowej.

Ignacy Loga-Sowiński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 stycznia 1914
Varnkewitz, Królestwo Prus, Cesarstwo Niemieckie

Data i miejsce śmierci

10 grudnia 1992
Warszawa, Polska

Zastępca przewodniczącego Rady Państwa
Okres

od 24 czerwca 1965
do 13 lutego 1971

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Członek Rady Państwa
Okres

od 20 lutego 1957
do 13 lutego 1971

Przynależność polityczna

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza

Odznaczenia
Order Budowniczych Polski Ludowej Order Sztandaru Pracy I klasy Order Krzyża Grunwaldu II klasy Złoty Krzyż Zasługi Medal za Warszawę 1939–1945 Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal im. Ludwika Waryńskiego Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego Medal „Zasłużony Działacz Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej” Medal jubileuszowy „W upamiętnieniu 100-lecia urodzin Władimira Iljicza Lenina”
Odznaka „Za Zasługi dla ZBoWiD” Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (złota) Honorowa Odznaka Miasta Łodzi Złota Odznaka honorowa „Zasłużony dla Warmii i Mazur”
Zjazd Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich, 1957, od lewej: Ignacy Loga-Sowiński, Aleksander Zawadzki i Czesław Wycech
Grób Ignacego Logi-Sowińskiego i jego żony Wandy na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Życiorys

edytuj

Syn Władysława (robotnika rolnego) i Honoraty z domu Misiak. Z zawodu murarz, w okresie przedwojennym mieszkał w Łodzi[2]. Uzyskał wykształcenie podstawowe. W 1934 wstąpił do Komunistycznej Partii Polski[3]. W lutym 1938 został zatrzymany podczas rewizji, w której ujawniono rękopis odezwy komunistycznej[2]. W latach 1938–1939 był więziony z przyczyn politycznych. Po wybuchu II wojny światowej został zwolniony z więzienia.

Podczas okupacji uczestniczył w pracy konspiracyjnej. Był razem z Mieczysławem Moczarem współzałożycielem organizacji Front Walki o Naszą i Waszą Wolność, która po powstaniu Polskiej Partii Robotniczej przekształca się w jej komórki[4]. Pracował w aparacie Komitetu Centralnego PPR. Pełnomocnik KC PPR na Lubelszczyznę w okresie od czerwca do lipca 1944[3]. Od stycznia 1945 był pełnomocnikiem Rządu Tymczasowego na województwo łódzkie, następnie I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PPR w Łodzi, a od 1946 Komitetu Łódzkiego PPR. W 1943 i 1948 zastępca członka Komitetu Centralnego PPR, w latach 1943–1948 członek KC PPR.

Od 1948 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, w latach 1948–1954 zastępcą członka KC, następnie po krótkiej przerwie 1956–1971 członkiem Komitetu Centralnego i Biura Politycznego KC PZPR.

Od 1949 związany z działalnością w związkach zawodowych: był przewodniczącym Okręgowej Komisji Związków Zawodowych i Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych we Wrocławiu (1949–1956), sekretarzem Centralnej Rady Związków Zawodowych (1956) oraz przewodniczącym Centralnej Rady Związków Zawodowych (1956–1971).

W latach 1957–1965 był członkiem, a od 1965 do 1971 zastępcą przewodniczącego Rady Państwa. Odszedł z kierownictwa partyjnego i państwowego wraz z upadkiem ekipy Władysława Gomułki po wydarzeniach grudnia 1970.

W latach 1944–1952 był posłem w Krajowej Radzie Narodowej i Sejmie Ustawodawczym, a od 1957 do 1972 był posłem na Sejm PRL II, III, IV i V kadencji. W latach 1958–1971 był wiceprzewodniczącym Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu.

W czerwcu 1968 wszedł w skład Komitetu Honorowego obchodów 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika[5]. W latach 1971–1978 był ambasadorem PRL w Turcji.

Po przejściu na emeryturę (1978) działał w wielu organizacjach społecznych i był powoływany w skład szeregu komitetów honorowych. Był wieloletnim członkiem władz naczelnych Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Na kongresie ZBoWiD w maju 1985 wybrany na wiceprezesa Rady Naczelnej ZBoWiD[6]. 2 września 1982 na mocy decyzji Biura Politycznego KC PZPR wszedł w skład Komitetu Honorowego uroczystości żałobnych Władysława Gomułki[7]. W 1983 wybrany został w skład Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Był długoletnim członkiem Komitetu Redakcyjnego kwartalnika KC PZPR „Z Pola Walki”, w którym publikowano artykuły na temat historii polskiego i międzynarodowego ruchu robotniczego i komunistycznego. 28 listopada 1988 wszedł w skład Honorowego Komitetu Obchodów 40-lecia Kongresu Zjednoczeniowego PPR i PPS – powstania PZPR, któremu przewodniczył I sekretarz KC PZPR.

Życie prywatne

edytuj

Jego żoną była Wanda z domu Długosz (1930–2005).

W latach 40. i początku 50. zajmował mieszkanie po przedwojennych właścicielach budynku w kamienicy Szymela i Heleny Wileńskich w Łodzi. W tym samym obiekcie od zakończenia II wojny światowej do 1952 mieściła się lokalna siedziba Polskiej Partii Robotniczej, a następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[8].

Zmarł w Warszawie, pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C2-8-4)[9].

Ordery i odznaczenia (lista niepełna)

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Loga-Sowiński Ignacy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-04-06].
  2. a b Sprawozdania wojewody Łódzkiego. Rok 1938, Cz. 2; Łódź 2014, s. 300 (Zestawienie wyroków za m-c wrzesień 1938); skazany wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi 16 sierpnia 1938 na 2 lata więzienia i utratę praw obywatelskich na lat 5 (z zaliczeniem aresztu od 28 kwietnia 1938), na podst. art. 97, § 1, w związku z art. 93 § 2 kodeksu karnego.
  3. a b Informacje w BIP IPN.
  4. Tragedia Komunistycznej Partii Polski, pod red. Jaremy Maciszewskiego. Książka i Wiedza, 1989, s. 192, ISBN 83-05-12429-0.
  5. Urania”, nr 3, marzec 1969, s. 84.
  6. Wierni tradycjom walki o wolność i demokrację – wierni Polsce Ludowej [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 104, 6 maja 1985, s. 1–2.
  7. Trybuna Robotnicza”, nr 173, 3–5 września 1982, s. 1–2.
  8. Anna Gronczewska, Modernistyczne domy Łodzi, które wybudowano przed wojną [online], dzienniklodzki.pl, 4 lutego 2022.
  9. Wyszukiwarka grobów w Warszawie.
  10. Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, s. 1, nr 170 z 20 lipca 1964. 
  11. Najwyższe odznaczenia dla zasłużonych obywateli Polski Ludowej [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 173, 22 lipca 1959, s. 7.
  12. M.P. z 1946 r. nr 25, poz. 41 („w uznaniu wielkich zasług pracowników m. Łodzi, położonych dla dobra Demokratycznej Polski w dziele zabezpieczenia porzuconego przez okupanta mienia, odbudowy i uruchomienia miejskich zakładów użyteczności publicznej, uczelni i licznych warsztatów pracy, jak również stworzenia życia gospodarczego i społecznego w m. Łodzi”).
  13. M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 („w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”).
  14. M.P. z 1955 r. nr 106, poz. 1419 – Uchwała Rady Państwa z dnia 13 kwietnia 1955 r. nr 0/491 – na wniosek Centralnej Rady Związków Zawodowych.
  15. Życie Partii”, styczeń–marzec 1987, s. 55.
  16. Nadzwyczajna sesja Sejmu [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 172, 22 lipca 1966, s. 1.
  17. Dziennik Bałtycki”, nr 278, 22 listopada 1958, s. 1.
  18. Jakość – nowoczesność – warunki życia i pracy [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 234, 9 października 1966, s. 1.
  19. „Przyjaźń”, listopad 1989, s. 5.
  20. Odznaki honorowe „Za Zasługi dla Warszawy” [w:] „Głos Słupski”, nr 15 (3841), 18 stycznia 1965, s. 1.
  21. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, nr 9, 20 września 1960, s. 1.
  22. Nadanie pierwszych odznak „Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego” [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 173, 22 lipca 1960, s. 5.
  23. Uchwała nr 2/7/60 Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi z dnia 12 stycznia 1960 roku w sprawie nadania Odznaki Honorowej m. Łodzi, bc.wbp.lodz.pl, 12 stycznia 1960.
  24. Uhonorowani pamiątkowymi medalami [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30 grudnia 1983, s. 3.
  25. W 40. rocznicę kongresu zjednoczeniowego [w:] „Głos Pomorza”, nr 292, 16 grudnia 1988, s. 2.
  26. Euzebiusz Basiński, Polska-ZSRR. Kronika faktów i wydarzeń 1944–1971, Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1973, s. 392.
  27. Z kraju [w:] „Echo Krakowa”, nr 147, 25 czerwca 1970, s. 2.

Bibliografia

edytuj
  • VI Kongres ZBoWiD Warszawa 7–8 maja 1979, Wydawnictwo ZG ZBoWiD, Warszawa 1979.
  • „Za Wolność i Lud”, nr 15 (1060) z 14 kwietnia 1984, s. 1.
  • VII Kongres ZBoWiD, Wydawnictwo ZG ZBoWiD, Warszawa 1985.
  • A. Mazur, Order Krzyża Grunwaldu, Wydawnictwo MON, Warszawa 1988.
  • A. Werblan, Władysław Gomułka, sekretarz generalny PPR, Książka i Wiedza, Warszawa 1988.
  • B. Syzdek, Władysław Gomułka we wspomnieniach, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1989.
  • S. Kisielewski, Abecadło Kisiela, Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1990.
  • T. Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991.
  • Leksykon Historii Polski, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1995.