Ignacy Loga-Sowiński
Ignacy Loga-Sowiński (ur. 20 stycznia 1914 w Varnkewitz, zm. 10 grudnia 1992 w Warszawie)[1] – polski komunistyczny działacz związkowy i polityk. Członek Biura Politycznego KC PZPR (1956–1971), poseł do Krajowej Rady Narodowej, na Sejm Ustawodawczy oraz Sejm PRL II, III, IV i V kadencji, członek (1957–1965) i zastępca przewodniczącego Rady Państwa (1965–1971). Ambasador PRL w Turcji (1971–1978). Budowniczy Polski Ludowej.
Data i miejsce urodzenia |
20 stycznia 1914 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zastępca przewodniczącego Rady Państwa | |
Okres |
od 24 czerwca 1965 |
Przynależność polityczna | |
Członek Rady Państwa | |
Okres |
od 20 lutego 1957 |
Przynależność polityczna | |
Odznaczenia | |
|
Życiorys
edytujSyn Władysława (robotnika rolnego) i Honoraty z domu Misiak. Z zawodu murarz, w okresie przedwojennym mieszkał w Łodzi[2]. Uzyskał wykształcenie podstawowe. W 1934 wstąpił do Komunistycznej Partii Polski[3]. W lutym 1938 został zatrzymany podczas rewizji, w której ujawniono rękopis odezwy komunistycznej[2]. W latach 1938–1939 był więziony z przyczyn politycznych. Po wybuchu II wojny światowej został zwolniony z więzienia.
Podczas okupacji uczestniczył w pracy konspiracyjnej. Był razem z Mieczysławem Moczarem współzałożycielem organizacji Front Walki o Naszą i Waszą Wolność, która po powstaniu Polskiej Partii Robotniczej przekształca się w jej komórki[4]. Pracował w aparacie Komitetu Centralnego PPR. Pełnomocnik KC PPR na Lubelszczyznę w okresie od czerwca do lipca 1944[3]. Od stycznia 1945 był pełnomocnikiem Rządu Tymczasowego na województwo łódzkie, następnie I sekretarzem Komitetu Wojewódzkiego PPR w Łodzi, a od 1946 Komitetu Łódzkiego PPR. W 1943 i 1948 zastępca członka Komitetu Centralnego PPR, w latach 1943–1948 członek KC PPR.
Od 1948 był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, w latach 1948–1954 zastępcą członka KC, następnie po krótkiej przerwie 1956–1971 członkiem Komitetu Centralnego i Biura Politycznego KC PZPR.
Od 1949 związany z działalnością w związkach zawodowych: był przewodniczącym Okręgowej Komisji Związków Zawodowych i Wojewódzkiej Rady Związków Zawodowych we Wrocławiu (1949–1956), sekretarzem Centralnej Rady Związków Zawodowych (1956) oraz przewodniczącym Centralnej Rady Związków Zawodowych (1956–1971).
W latach 1957–1965 był członkiem, a od 1965 do 1971 zastępcą przewodniczącego Rady Państwa. Odszedł z kierownictwa partyjnego i państwowego wraz z upadkiem ekipy Władysława Gomułki po wydarzeniach grudnia 1970.
W latach 1944–1952 był posłem w Krajowej Radzie Narodowej i Sejmie Ustawodawczym, a od 1957 do 1972 był posłem na Sejm PRL II, III, IV i V kadencji. W latach 1958–1971 był wiceprzewodniczącym Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu.
W czerwcu 1968 wszedł w skład Komitetu Honorowego obchodów 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika[5]. W latach 1971–1978 był ambasadorem PRL w Turcji.
Po przejściu na emeryturę (1978) działał w wielu organizacjach społecznych i był powoływany w skład szeregu komitetów honorowych. Był wieloletnim członkiem władz naczelnych Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Na kongresie ZBoWiD w maju 1985 wybrany na wiceprezesa Rady Naczelnej ZBoWiD[6]. 2 września 1982 na mocy decyzji Biura Politycznego KC PZPR wszedł w skład Komitetu Honorowego uroczystości żałobnych Władysława Gomułki[7]. W 1983 wybrany został w skład Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Był długoletnim członkiem Komitetu Redakcyjnego kwartalnika KC PZPR „Z Pola Walki”, w którym publikowano artykuły na temat historii polskiego i międzynarodowego ruchu robotniczego i komunistycznego. 28 listopada 1988 wszedł w skład Honorowego Komitetu Obchodów 40-lecia Kongresu Zjednoczeniowego PPR i PPS – powstania PZPR, któremu przewodniczył I sekretarz KC PZPR.
Życie prywatne
edytujJego żoną była Wanda z domu Długosz (1930–2005).
W latach 40. i początku 50. zajmował mieszkanie po przedwojennych właścicielach budynku w kamienicy Szymela i Heleny Wileńskich w Łodzi. W tym samym obiekcie od zakończenia II wojny światowej do 1952 mieściła się lokalna siedziba Polskiej Partii Robotniczej, a następnie Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej[8].
Zmarł w Warszawie, pochowany w grobie rodzinnym na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera C2-8-4)[9].
Ordery i odznaczenia (lista niepełna)
edytuj- Order Budowniczych Polski Ludowej (1964)[10]
- Order Sztandaru Pracy I klasy (1959)[11]
- Order Krzyża Grunwaldu II klasy (3 stycznia 1945)
- Złoty Krzyż Zasługi (16 stycznia 1946)[12]
- Medal za Warszawę 1939–1945 (17 stycznia 1946)[13]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (13 kwietnia 1955)[14]
- Medal im. Ludwika Waryńskiego (1986)[15]
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966)[16]
- Złota odznaka Związku Nauczycielstwa Polskiego (1958)[17]
- Złota odznaka „Zasłużony Działacz Związku Zawodowego Hutników” (1966)[18]
- Odznaka „Za Zasługi dla ZBoWiD”
- Medal „Zasłużony Działacz Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej” (1989)[19]
- Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1965)[20]
- Odznaka honorowa „Zasłużony dla Warmii i Mazur” (1960)[21]
- Złota odznaka „Zasłużonemu w rozwoju województwa katowickiego” (1960)[22]
- Honorowa Odznaka Miasta Łodzi (1960)[23]
- Pamiątkowy Medal z okazji 40. rocznicy powstania Krajowej Rady Narodowej (1983)[24]
- Medal pamiątkowy „40-lecia PZPR” (1988)[25]
- Medal jubileuszowy „W upamiętnieniu 100-lecia urodzin Władimira Iljicza Lenina” (1969, Związek Radziecki)[26]
- Odznaka „25 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945” (1970, Związek Radziecki)[27]
Przypisy
edytuj- ↑ Loga-Sowiński Ignacy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2019-04-06] .
- ↑ a b Sprawozdania wojewody Łódzkiego. Rok 1938, Cz. 2; Łódź 2014, s. 300 (Zestawienie wyroków za m-c wrzesień 1938); skazany wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi 16 sierpnia 1938 na 2 lata więzienia i utratę praw obywatelskich na lat 5 (z zaliczeniem aresztu od 28 kwietnia 1938), na podst. art. 97, § 1, w związku z art. 93 § 2 kodeksu karnego.
- ↑ a b Informacje w BIP IPN.
- ↑ Tragedia Komunistycznej Partii Polski, pod red. Jaremy Maciszewskiego. Książka i Wiedza, 1989, s. 192, ISBN 83-05-12429-0.
- ↑ „Urania”, nr 3, marzec 1969, s. 84.
- ↑ Wierni tradycjom walki o wolność i demokrację – wierni Polsce Ludowej [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 104, 6 maja 1985, s. 1–2.
- ↑ „Trybuna Robotnicza”, nr 173, 3–5 września 1982, s. 1–2.
- ↑ Anna Gronczewska , Modernistyczne domy Łodzi, które wybudowano przed wojną [online], dzienniklodzki.pl, 4 lutego 2022 .
- ↑ Wyszukiwarka grobów w Warszawie.
- ↑ Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, s. 1, nr 170 z 20 lipca 1964.
- ↑ Najwyższe odznaczenia dla zasłużonych obywateli Polski Ludowej [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 173, 22 lipca 1959, s. 7.
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 25, poz. 41 („w uznaniu wielkich zasług pracowników m. Łodzi, położonych dla dobra Demokratycznej Polski w dziele zabezpieczenia porzuconego przez okupanta mienia, odbudowy i uruchomienia miejskich zakładów użyteczności publicznej, uczelni i licznych warsztatów pracy, jak również stworzenia życia gospodarczego i społecznego w m. Łodzi”).
- ↑ M.P. z 1946 r. nr 26, poz. 43 („w pierwszą rocznicę wyzwolenia Warszawy zasłużonym w walce o wyzwolenie i odbudowę Stolicy (...)”).
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 106, poz. 1419 – Uchwała Rady Państwa z dnia 13 kwietnia 1955 r. nr 0/491 – na wniosek Centralnej Rady Związków Zawodowych.
- ↑ „Życie Partii”, styczeń–marzec 1987, s. 55.
- ↑ Nadzwyczajna sesja Sejmu [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 172, 22 lipca 1966, s. 1.
- ↑ „Dziennik Bałtycki”, nr 278, 22 listopada 1958, s. 1.
- ↑ Jakość – nowoczesność – warunki życia i pracy [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 234, 9 października 1966, s. 1.
- ↑ „Przyjaźń”, listopad 1989, s. 5.
- ↑ Odznaki honorowe „Za Zasługi dla Warszawy” [w:] „Głos Słupski”, nr 15 (3841), 18 stycznia 1965, s. 1.
- ↑ Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Olsztynie, nr 9, 20 września 1960, s. 1.
- ↑ Nadanie pierwszych odznak „Zasłużonemu w Rozwoju Województwa Katowickiego” [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 173, 22 lipca 1960, s. 5.
- ↑ Uchwała nr 2/7/60 Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi z dnia 12 stycznia 1960 roku w sprawie nadania Odznaki Honorowej m. Łodzi, bc.wbp.lodz.pl, 12 stycznia 1960 .
- ↑ Uhonorowani pamiątkowymi medalami [w:] „Trybuna Robotnicza”, nr 307, 30 grudnia 1983, s. 3.
- ↑ W 40. rocznicę kongresu zjednoczeniowego [w:] „Głos Pomorza”, nr 292, 16 grudnia 1988, s. 2.
- ↑ Euzebiusz Basiński, Polska-ZSRR. Kronika faktów i wydarzeń 1944–1971, Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1973, s. 392.
- ↑ Z kraju [w:] „Echo Krakowa”, nr 147, 25 czerwca 1970, s. 2.
Bibliografia
edytuj- VI Kongres ZBoWiD Warszawa 7–8 maja 1979, Wydawnictwo ZG ZBoWiD, Warszawa 1979.
- „Za Wolność i Lud”, nr 15 (1060) z 14 kwietnia 1984, s. 1.
- VII Kongres ZBoWiD, Wydawnictwo ZG ZBoWiD, Warszawa 1985.
- A. Mazur, Order Krzyża Grunwaldu, Wydawnictwo MON, Warszawa 1988.
- A. Werblan, Władysław Gomułka, sekretarz generalny PPR, Książka i Wiedza, Warszawa 1988.
- B. Syzdek, Władysław Gomułka we wspomnieniach, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin 1989.
- S. Kisielewski, Abecadło Kisiela, Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1990.
- T. Mołdawa, Ludzie władzy 1944–1991, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1991.
- Leksykon Historii Polski, Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1995.