Ignacy Świeży
Ignacy Świeży (ur. 12 października 1839 w Kończycach Wielkich, zm. 22 października 1902 w Cieszynie) – polski ksiądz katolicki, działacz narodowy i oświatowy na Śląsku Cieszyńskim.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Miejsce pochówku | |
| Poseł na Sejm Krajowy w Opawie | |
| Okres sprawowania |
1878–1902 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
1865 |
| Odznaczenia | |
| Order Żelaznej Korony III klasy (austr.)[1] | |
Życiorys
edytujSyn Józefa, zagrodnika, i Marianny z Brzusków; brat Antoniego[2]. Po studiach teologicznych na Wydziale Teologicznym św. Cyryla i Metodego Uniwersytetu Franciszka w Ołomuńcu, w 1865 otrzymał święcenia kapłańskie, a następnie był duszpasterzem w Racimowie i Bielsku. W 1873 założył Dziedzictwo bł. Jana Sarkandra i był jego prezesem do 1897. Jako działacz polskiego ruchu narodowego w latach 1878–1902 był posłem do śląskiego Sejmu Krajowego w Opawie, a także w parlamencie wiedeńskim w latach 1885–1900.
Był także współzałożycielem Związku Śląskich Katolików (1883) i Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego (1885)[3]. W Związku Śląskich Katolików stał na czele frakcji narodowej, ugodowej w stosunku do ewangelików, co ułatwiało mu wybór do Sejmu Krajowego. W 1885 uzyskał mandat poselski do Rady Państwa w dużej mierze dzięki głosom duchowieństwa i ludności czeskiej z zachodniej części Śląska Cieszyńskiego, co skłoniło go do poparcia czeskich praw historycznych do Księstwa Cieszyńskiego. Proczeskich poglądów obozu katolickiego nie podzielał wówczas ewangelicki obóz michejdowców, którzy w latach 80. XIX wieku, dobie największej aktywizacji czeskiego ruchu narodowego w regionie i pierwszych polsko-czeskich zadrażnień, ostrzegali przed czechizacją ludności polskojęzycznej[4].
Członek korespondent Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1895 roku[5].
Był autorem kilku powieści i kolekcjonował anegdoty, przysłowia i pieśni ludowe. Tłumaczył z języka niemieckiego i francuskiego. Pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Cieszynie. Jego imię nosi jedna z cieszyńskich ulic.
Wybrane publikacje
edytuj- O męstwie chrześcijańskim (1874)
- Nauka o cieple dla ludu polskiego (1875)
- Istnienie Boga i dusza ludzka (1876)
- Bogumił Jan (1889)
- Kto by się tego spodziewał (1892)
- Braciszek Renał (1892)
- Powieści z życia i historii (1893)
- Na pamiątkę dwudziestopięcioletniego jubileuszu Dziedzictwa bł. Jana Sarkandra (1898)
Przypisy
edytuj- ↑ Michael Morys-Twarowski: Świeży Ignacy (1839-1902), ksiądz rzymskokatolicki, działacz społeczny i narodowy na Śląsku Cieszyńskim, poseł na Sejm Krajowy w Opawie i do Rady Państwa w Wiedniu, pisarz, publicysta. W: Polski słownik biograficzny. T. LI. Z. 3. 2017, s. 406.
- ↑ Michael Morys-Twarowski: Świeży Ignacy (1839-1902), ksiądz rzymskokatolicki, działacz społeczny i narodowy na Śląsku Cieszyńskim, poseł na Sejm Krajowy w Opawie i do Rady Państwa w Wiedniu, pisarz, publicysta. W: Polski słownik biograficzny. T. LI. Z. 3. 2017, s. 403.
- ↑ Kierski, t.I 1923 ↓, s. 273-275.
- ↑ Janusz Gruchała, Krzysztof Nowak: Dzieje polityczne. W: Śląsk Cieszyński od Wiosny Ludów do I wojny światowej w latach 1848–1918. Idzi Panic, Krzysztof Nowak (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2013, s. 92. ISBN 978-83-935147-3-1.
- ↑ Sprawozdanie z Zarządu Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswylu za Rok ...., 1899, s. 10.
Bibliografia
edytuj- Feliks Kierski: Podręczna encyklopedia pedagogiczna, hasło "Macierz Szkolna ks. cieszyńskiego". T. I. Lwów, Warszawa: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, Wydawnictwo Książnica Polska, 1923, s. 273-275.
- Golec J., Bojda S., Słownik biograficzny ziemi cieszyńskiej, t. 2, Cieszyn 1995, s. 237-238.
- Rosner E., Cieszyńskie okruchy literackie, Cieszyn 1983, s. 22-24.