I Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych

konkurs muzyczny

I Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych – inauguracyjna edycja Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego w klasie fortepianu, która odbyła się w dniach 2–14 września 2018 w Warszawie na instrumentach historycznych, którego organizatorem był Narodowy Instytut Fryderyka Chopina.

I Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych
The 1st International Chopin Competition on Period Instruments
Termin

2–14 września 2018

Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Obiekt

Filharmonia Narodowa

Organizator

Narodowy Instytut Fryderyka Chopina

Tematyka

muzyka poważna

Strona internetowa

Do udziału w konkursie zakwalifikowano 30 pianistów z 9 krajów[1]. Przesłuchania konkursowe zostały podzielone na dwa etapy, które odbyły się w dniach: 4–6 września oraz 8–10 września, a koncerty finałowe trwały od 12 do 13 września[2]. Konkurs wygrał Polak Tomasz Ritter[3][4]. Konkurs zakończył 14 września koncert laureatów.

Konkurs

edytuj

Konkurs na instrumentach historycznych zrodził się z inspiracji pomysłodawcy Stanisława Leszczyńskiego, dyrektora artystycznego festiwalu Chopin i jego Europa oraz zastępcy dyrektora Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina[5], a który został zorganizowany w roku obchodów setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości[5]. Gra na instrumentach historycznych przywraca oryginalne brzmienie muzyce Fryderyka Chopina, poprzez barwę dźwięku, artykulację i harmonikę, które inną konstrukcją fortepianów w porównaniu z instrumentami współczesnymi, pozwala w większym stopniu poczuć aurę jego twórczości oraz minionej epoki[6]. Zamierzeniem organizatora konkursu jest tradycja organizacji kolejnych jego edycji co pięć lat[7].

Na podstawie regulaminu ogłoszonego przez organizatora konkursu mogła w nim wziąć udział osoba w przedziale wieku 18–35 lat[8]. Po nadesłanym zgłoszeniu do 1 maja 2018 komisja konkursowa wyłoniła (w nieprzekraczalnym terminie do 30 czerwca tegoż roku) listę 30 pianistów, którzy zostali zakwalifikowani i zaproszeni do udziału w konkursie[9]. Konkurs składał się z dwóch etapów i finału[10].

Wstępny budżet konkursu wyniósł około 4,5 mln zł, a głównymi jego sponsorami oprócz Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego byli Totalizator Sportowy i PKN Orlen[5]. Funkcję dyrektora konkursu powierzono dr. Arturowi Szklenerowi, który pełnił również funkcję przewodniczącego jury, natomiast dyrektorem artystycznym został Stanisław Leszczyński[11].

Warto dodać, że w dniach 28–29 lipca oraz 5–9 września 2018 uczestnicy zaprezentowali się w sali polskiej orkiestry symfonicznej Sinfonia Varsovia w Warszawie przy ul. Grochowskiej 272, w specjalnych recitalach kameralnych[12]. Ponadto Narodowy Instytut Fryderyka Chopina zorganizował od lutego do lipca, cykl recitali na instrumentach historycznych w cyklu „Młode Talenty” w ramach czwartkowych koncertów w Sali Koncertowej Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie, z myślą o popularyzacji tej formy interpretacji muzyki Chopina oraz prezentacji kandydatów przygotowujących się do występu w konkursie[13].

Kalendarium

edytuj
  Kalendarz konkursu[2]
Faza konkursu Data
2.09 3.09 4.09 5.09 6.09 7.09 8.09 9.09 10.09 11.09 12.09 13.09 14.09
Koncerty inauguracyjne 19:00 19:00
I etap 10:00
17:00
10:00
17:00
10:00
17:00
II etap 10:00
17:00
10:00
17:00
10:00
17:00
Finał 18:00 18:00
Koncert laureatów 19:00

Uczestnicy

edytuj

Jury po przejrzeniu nadesłanych zgłoszeń, 25 czerwca 2018 ogłosiło listę 30 pianistów z 9 krajów, którzy zakwalifikowali się do konkursu[1].

Uczestnicy I etapu
Lp. Uczestnik Fortepiany[a] Kraj
1. Matthias Nauwelaerts É, P  
2. Ma Sijia É, P  
3. Qin Siying Br, É, P  
4. Benjamin d’Anfray Bu, P  
5. Antoine de Grolée É, P  
6. Yoshiko Furukawa Br, Bu, P  
7. Naruhiko Kawaguchi Bu, É, P  
8. Shintarō Kawahara Br, G, P  
9. Yui Nakamura É, P  
10. Aleksandra Bobrowska Br, Bu, P  
Lp. Uczestnik Fortepiany Kraj
11. Łukasz Byrdy É  
12. Łukasz Chrzęszczyk É, P  
13. Aleksandra Hortensja Dąbek Br, Bu, É  
14. Katarzyna Hajduk-Konieczna Br, Bu, É  
15. Anna Hajduk-Rynkowicz É, G, P  
16. Agnieszka Korpyta P  
17. Justyna Kreft É, P  
18. Krzysztof Książek Bu, É  
19. Kamil Pacholec É  
20. Agnieszka Porzuczek É, G, P  
Lp. Uczestnik Fortepiany Kraj
21. Tomasz Ritter Bu, P  
22. Joanna Różewska-Kulasińska Bu, É  
23. Aleksandra Świgut Br, É  
24. Ewa Tytman Csiba Bu, É  
25. Maciej Wota Br, Bu  
26. Dmitrij Abłogin Bu, P  
27. Jelizawieta Małyszewa Br, É  
28. Aurelia Vișovan Br, Bu  
29. Eric Clark É, P  
30. Dinara Klinton É, P  

Repertuar

edytuj

Regulamin przewidywał do wykonania z pamięci przez pianistów następujące utwory[14]:

  Wykaz utworów
Faza konkursu Utwór
Etap I Jedno z Preludium i fuga z
Das Wohltemperierte Klavier

Johanna Sebastiana Bacha
Jeden z polonezów Fryderyka Chopina:
Polonez As-dur op. posth;
Polonez gis-moll op. posth;
Polonez b-moll op. posth;
Polonez d-moll op. 71 nr 1;
Polonez B-dur op. 71 nr 2;
Polonez f-moll op. 71 nr 3.
Jeden z następujących utworów:
Karol Kurpiński: Polonez d-moll;
Karol Kurpiński: Polonez g-moll;
Józef Elsner: Polonez B-dur;
Józef Elsner: Polonez Es-dur;
Michał Kleofas Ogiński: Polonez a-moll „Pożegnanie Ojczyzny”;
Michał Kleofas Ogiński: Polonez d-moll;
Maria Szymanowska: Polonez f-moll.
Jedna z następujących etiud Fryderyka Chopina:
Etiuda C-dur op. 10 nr 1;
Etiuda a-moll op. 10 nr 2;
Etiuda cis-moll op. 10 nr 4;
Etiuda Ges-dur op. 10 nr 5;
Etiuda C-dur op. 10 nr 7;
Etiuda F-dur op. 10 nr 8;
Etiuda f-moll op. 10 nr 9;
Etiuda As-dur op. 10 nr 10;
Etiuda Es-dur op. 10 nr 11;
Etiuda c-moll op. 10 nr 12;
Etiuda As-dur op. 25 nr 1;
Etiuda f-moll op. 25 nr 2;
Etiuda F-dur op. 25 nr 3;
Etiuda a-moll op. 25 nr 4;
Etiuda e-moll op. 25 nr 5;
Etiuda gis-moll op. 25 nr 6;
Etiuda Des-dur op. 25 nr 8;
Etiuda Ges-dur op. 25 nr 9;
Etiuda h-moll op. 25 nr 10;
Etiuda a-moll op. 25 nr 11;
Etiuda c-moll op. 25 nr 12.
Jeden z następujących utworów Fryderyka Chopina:
Ballada g-moll op. 23;
Ballada F-dur op. 38;
Ballada As-dur op. 47;
Ballada f-moll op. 52;
Barkarola Fis-dur op. 60.
Etap II Pełny cykl mazurków Fryderyka Chopina spośród następujących opusów:
17;
24;
30;
33;
41;
50;
56;
59.
Jeden z polonezów Fryderyka Chopina:
Andante spianato i Polonez Es-dur op. 22;
Polonez fis-moll op. 44;
Polonez As-dur op. 53;
albo
oba Polonezy z op. 26.
Jedna z następujących sonat Fryderyka Chopina:
Sonata c-moll op. 4;
Sonata b-moll op. 35;
Sonata h-moll op. 58.
Finał Jeden z następujących koncertów fortepianowych Fryderyka Chopina:
Koncert fortepianowy e-moll op. 11;
Koncert fortepianowy f-moll op. 21;
lub dwa spośród następujących utworów:
Wariacje B-dur op. 2 na temat „La ci darem la mano” z opery „Don Giovanni” Mozarta;
Fantazja A-dur na tematy polskie op. 13;
Rondo F-dur à la Krakowiak op. 14.

Wybierane utwory

edytuj

W I etapie pianiści najchętniej wybierali Poloneza d-mollKarola Kurpińskiego i Poloneza B-dur op. 71 nr 2Fryderyka Chopina, bowiem zagrało je 9 pianistów oraz Poloneza f-mollMarii Szymanowskiej i Balladę As-dur op. 47Fryderyka Chopina (8 pianistów).

W II etapie pianiści najchętniej wybierali Sonatę h-moll op. 58, bowiem zagrało ją 8 pianistów oraz Sonatę b-moll op. 35 (7 pianistów).

W finale pięciu pianistów zdecydowało się na wykonanie Koncertu fortepianowego f-moll op. 21, a jeden (Krzysztof Książek) Koncertu fortepianowego e-moll op. 11.

  Utwory zagrane na I Międzynarodowym Konkursie Chopinowskim na Instrumentach Historycznych
Lp. Utwór Etap
I II Finał
Johann Sebastian Bach
1. DWK I - Preludium i fuga Cis-dur (BWV 848) 1
2. DWK I - Preludium i fuga cis-moll (BWV 849) 3
3. DWK I - Preludium i fuga D-dur (BWV 850) 1
4. DWK I - Preludium i fuga es-moll (BWV 853) 3
5. DWK I - Preludium i fuga E-dur (BWV 854) 2
6. DWK I - Preludium i fuga Fis-dur (BWV 858) 1
7. DWK I - Preludium i fuga fis-moll (BWV 859) 1
8. DWK I - Preludium i fuga G-dur (BWV 860) 1
9. DWK I - Preludium i fuga g-moll (BWV 861) 1
10. DWK I - Preludium i fuga gis-moll (BWV 863) 1
11. DWK I - Preludium i fuga B-dur (BWV 866) 1
12. DWK II - Preludium i fuga Cis-dur, wersja alternatywna (BWV 872a) 1
13. DWK II - Preludium i fuga D-dur (BWV 874) 2
14. DWK II - Preludium i fuga Es-dur (BWV 876) 1
15. DWK II - Preludium i fuga E-dur (BWV 878) 1
16. DWK II - Preludium i fuga F-dur (BWV 880) 1
17. DWK II - Preludium i fuga fis-moll (BWV 883) 1
18. DWK II - Preludium i fuga gis-moll (BWV 887) 1
19. DWK II - Preludium i fuga a-moll (BWV 889) 2
20. DWK II - Preludium i fuga b-moll (BWV 891) 1
21. DWK II - Preludium i fuga H-dur (BWV 892) 1
22. DWK II - Preludium i fuga h-moll (BWV 893) 2
Fryderyk Chopin
23. Etiuda C-dur op. 10 nr 1 1
24. Etiuda cis-moll op. 10 nr 4 2
25. Etiuda Ges-dur op. 10 nr 5 7
26. Etiuda F-dur op. 10 nr 8 5
27. Etiuda As-dur op. 10 nr 10 4
28. Etiuda Es-dur op. 10 nr 11 1
29. Etiuda c-moll op. 10 nr 12 2
30. Koncert fortepianowy e-moll op. 11 1
31. Mazurki op. 17 1
32. Koncert fortepianowy f-moll op. 21 5
33. Andante spianato i Polonez Es-dur op. 22 5
34. Ballada g-moll op. 23 6
35. Mazurki op. 24 3
Lp. Utwór Etap
I II Finał
36. Etiuda As-dur op. 25 nr 1 1
37. Etiuda f-moll op. 25 nr 2 1
38. Etiuda e-moll op. 25 nr 5 2
39. Etiuda gis-moll op. 25 nr 6 1
40. Etiuda h-moll op. 25 nr 10 1
41. Etiuda a-moll op. 25 nr 11 1
42. Etiuda c-moll op. 25 nr 12 1
43. Polonezy op. 26 5
44. Mazurki op. 30 3
45. Mazurki op. 33 3
46. Sonata b-moll op. 35 7
47. Ballada F-dur op. 38 7
48. Mazurki op. 41 1
49. Polonez fis-moll op. 44 3
50. Ballada As-dur op. 47 8
51. Mazurki op. 50 5
52. Ballada f-moll op. 52 5
53. Polonez As-dur op. 53 2
54. Sonata h-moll op. 58 8
55. Barkarola Fis-dur op. 60 4
56. Polonez d-moll op. 71 nr 1 5
57. Polonez B-dur op. 71 nr 2 9
58. Polonez f-moll op. 71 nr 3 4
59. Polonez As-dur op. posth 2
60. Polonez gis-moll op. posth 7
61. Polonez b-moll op. posth 3
Józef Elsner
62. Polonez Es-dur 1
Karol Kurpiński
63. Polonez d-moll 9
64. Polonez g-moll 3
Michał Kleofas Ogiński
65. Polonez a-moll „Pożegnanie Ojczyzny” 7
66. Polonez d-moll 2
Maria Szymanowska
67. Polonez f-moll 8

Fortepiany konkursowe

edytuj

Pianiści mogli wybrać fortepian, na którym grali podczas konkursu, spośród pięciu instrumentów, wybranych przez jury[15]. Największym uznaniem w etapie I cieszył się fortepian marki Érard, który wybrało 21 pianistów, następnie Pleyel – 19 pianistów, Buchholtz – 13 pianistów, John Broadwood & Sons – 10 pianistów i Graf – 3 pianistów. Warto dodać, że pianista – w przeciwieństwie do Konkursu Chopinowskiego na instrumentach współczesnych – mógł wykonać poszczególne utwory w danym etapie na różnych instrumentach (maksymalnie na trzech).

  Fortepiany
Lp. Marka Rok produkcji Miejscowość
Kraj
Nr seryjny Ilość pedałów Zakres klawiatury Kolekcja
1. (Buchholtz)[16][b] 2017 (1825–1826) Divišov
  Czechy
4 C1 – f4 – 6½ oktawy Narodowy Instytut Fryderyka Chopina
2. Érard[17] 1837 Paryż
  Francja
13871 2 C1 – a4 – 6⅔ oktawy Edwin Beunk
3. (Graf)[18][b] 2007 (1819) Divišov
  Czechy
(318) 4 C1 – f4 – 6½ oktawy Narodowy Instytut Fryderyka Chopina
4. John Broadwood & Sons[19] 1847–1848 Londyn
  Wielka Brytania
16910 2 C1 – g4 – 6⅔ oktawy Chris Maene
5. Pleyel[20] 1842 Paryż
  Francja
9648 2 C1 – g4 – 6⅔ oktawy Edwin Beunk

Narodowy Instytut Fryderyka Chopina do konkursowego przebiegu przesłuchań oraz podziału nagród powołał międzynarodowe jury, w następującym składzie[21]:

  Skład jury
Lp. Juror Kraj Funkcja
1. Claire Chevallier(inne języki)   Belgia członek jury
2. Nikołaj Demidenko(inne języki)   Rosja członek jury
3. Nelson Goerner   Argentyna członek jury
4. Tobias Koch(inne języki)   Niemcy członek jury
5. Aleksiej Lubimow(inne języki)   Rosja członek jury
6. Janusz Olejniczak   Polska członek jury
7. Ewa Pobłocka   Polska członek jury
8. Andreas Staier   Niemcy członek jury
9. Wojciech Świtała   Polska członek jury
10. Đặng Thái Sơn   Wietnam członek jury

System oceny pianistów

edytuj

Członkowie jury pod przewodnictwem Artura Szklenera, który nie uczestniczył w procedurze oceny gry pianistów oceniali występ pianisty na podstawie dwóch kryteriów podanych w Regulaminie Jury Konkursu[22]:

  Kryteria oceny pianistów
Faza konkursu Kryterium podstawowe Kryterium dodatkowe System korekcyjny oceny punktowej
Etap I Deklaracja „tak” lub „nie” dotycząca promocji do etapu II czy finału Skala punktowa
(1–25)
Weryfikacja oceny jurora, która odbiega od średniej arytmetycznej pozostałych jurorów w przedziale ±3 punkty
Etap II Weryfikacja oceny jurora, która odbiega od średniej arytmetycznej pozostałych jurorów w przedziale ±2 punkty
Finał Skala punktowa
(6–1)

Oceny jurorów

edytuj

Każdy juror w konkursie mógł wydać maksymalnie 51 ocen (w tym 30 w etapie I, 15 w etapie II i 6 w finale) i 45 deklaracji promocji, choć zdarzyły się wypadki mniejszej liczby ocen i deklaracji z powodu nieoceniania – z przyczyn regulaminowych – swojego studenta. Najbardziej trafną w deklaracjach promocji okazała się Ewa Pobłocka, wydając 4 deklaracje nietrafione (promując pianistów, którzy odpadli czy też nie promując pianistów, którzy przeszli dalej) – co oznacza 90,2% trafnych deklaracji i Đặng Thái Sơn, wydając 7 deklaracji nietrafionych – co oznacza 84,4% trafnych deklaracji. Natomiast mało trafnym jurorem w deklaracjach promocji okazał się Nikołaj Demidenko, wydając aż 14 deklaracji nietrafionych – co oznacza 68,9% trafnych deklaracji. Najbardziej precyzyjną jurorką w ocenach pianistów okazała się Ewa Pobłocka, której oceny korygowano tylko 4 razy – co oznacza 91,5% trafnych ocen i Nelson Goerner, którego oceny korygowano 5 razy – co oznacza 90,2% trafnych ocen. Natomiast mało precyzyjnym jurorem w ocenach pianistów okazał się Nikołaj Demidenko, którego oceny korygowano aż 23 razy – co oznacza 54,9% trafnych ocen.

  Trafność deklaracji i ocen jurorów
Lp. Juror Kraj Faza konkursu Łącznie Wskaź. dekl. trafnych
%
Wskaź. ocen trafnych
%
Etap I Etap II Finał
Licz. ocen Dekl. błęd. Ocen. skor. Licz. ocen Dekl. błęd. Ocen. skor. Licz. ocen Ocen. skor. Licz. ocen Dekl. błęd. Ocen. skor.
1. Claire Chevallier   29 9 5 14 4 3 6 1 49 13 9 69,8 81,6
2. Nikołaj Demidenko   30 12 15 15 2 6 6 2 51 14 23 68,9 54,9
3. Nelson Goerner   30 6 2 15 3 3 6 0 51 9 5 80,0 90,2
4. Tobias Koch   30 7 2 15 2 3 6 1 51 9 6 80,0 88,2
5. Aleksiej Lubimow   29 6 11 14 1 9 5 1 48 7 21 83,7 56,3
6. Janusz Olejniczak   30 4 0 15 6 7 6 0 51 10 7 77,8 86,3
7. Ewa Pobłocka   28 2 1 13 2 3 6 0 47 4 4 90,2 91,5
8. Andreas Staier   30 8 9 15 5 7 6 0 51 13 16 71,1 68,6
9. Wojciech Świtała   27 6 7 13 2 4 5 0 45 8 11 80,0 75,6
10. Đặng Thái Sơn   30 4 4 15 3 6 6 0 51 7 10 84,4 80,4

Przebieg konkursu

edytuj

Koncerty inauguracyjne

edytuj

Konkurs rozpoczęły dwa koncerty inauguracyjne (2 i 3 września) w Studio Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego, z udziałem pianistów: Kevina Kennera, Szymona Nehringa, Janusza Olejniczaka i Nikołaja Demidenki, którzy grali na instrumentach historycznych oraz Orkiestry XVIII Wieku pod batutą Grzegorza Nowaka[2].

I etap

edytuj

4 września 2018 rozpoczął się I etap konkursu. Pianiści występowali w kolejności ustalonej na podstawie losowania liter alfabetu (1 września o godz. 18:00 wylosowano literę „T”). Jako pierwsza w I etapie wystąpiła Polka Ewa Tytman Csiba[23]. Uczestnicy przez trzy kolejne dni występowali kolejno w dwóch sesjach: przedpołudniowej (rozpoczynającej się o godzinie 10:00) i popołudniowej (rozpoczynającej się o godzinie 17:00)[23]. Każdy z pianistów wykonał pięć wybranych utworów z dostępnych wyszczególnionych w regulaminie. 6 września tuż po godzinie 20:00, Polka Aleksandra Świgut zakończyła przesłuchania I etapu. Po zakończeniu konkursu Narodowy Instytut Fryderyka Chopina odtajnił, początkowo znaną tylko jurorom punktację pianistów w całym konkursie[24]. Klasyfikacja pianistów w I etapie była następująca[25]:

  Punktacja I etapu
Lp. Pianista Kraj Juror Wsk. dop. do II et.    %[c]

Aryt. śr. pkt.

Chevalier
 
Đặng
 
Demiden.
 
Goerner
 
Koch
 
Lubimow
 
Olejniczak
 
Pobłocka
 
Staier
 
Świtała
 
1. Tomasz Ritter   Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak 100
24 24 25 24 25 24 23 25 23 24,11
2. Krzysztof Książek   Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak 100
21 23 23 23 23 21 21 20 19 22 21,60
3. Naruhiko Kawaguchi   Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Nie 90,00
19 21 24 21 23 (25)
24,40
19 22 23 (17)
18,40
(21,40)
21,48
4. Antoine de Grolée   Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Nie 90,00
21 22 (24)
23,60
23 20 20 18 21 20 (17)
17,60
(20,60)
20,62
5. Aurelia Vișovan   Nie Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Nie Tak 80,00
(17)
17,70
22 23 21 20 22 22 21 (17)
17,70
22 (20,70)
20,84
6. Dmitrij Abłogin   Tak Tak Nie Tak Tak Tak Tak Tak Tak Nie 80,00
22 20 (12)
17,10
21 20 23 21 21 (24)
23,10
(17)
17,10
(20,10)
20,53
7. Aleksandra Świgut   Nie Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Nie 77,78
(16)
16,44
(23)
22,44
19 19 22 19 22 22 (13)
16,44
(19,44)
19,81
8. Kamil Pacholec   Tak Tak Nie Tak Nie Tak Tak Tak Tak 77,78
20 22 (13)
16,56
(24)
22,56
17 20 21 20 19 (19,56)
19,79
9. Justyna Kreft   Tak Nie Tak Nie Tak Tak Tak Tak 75,00
19 15 20 15 19 18 19 18 17,88
10. Joanna Różewska-Kulasińska   Tak Nie Nie Nie Tak Tak Tak Tak Tak Tak 70,00
21 18 17 17 22 19 19 19 (23)
22,70
22 (19,70)
19,67
11. Dinara Klinton   Nie Tak Tak Tak Nie Nie Tak Tak Nie Tak 60,00
16 (23)
21,20
(22)
21,20
20 (15)
15,20
(14)
15,20
20 19 (11)
15,20
(22)
21,20
(18,20)
18,42
12. Eric Clark   Tak Tak Nie Nie Tak Tak Nie Tak Nie Tak 60,00
19 19 (12)
14,90
17 19 19 16 18 18 (22)
20,90
(17,90)
18,08
13. Yui Nakamura   Nie Tak Nie Tak Nie Nie Tak Tak Tak Tak 60,00
16 20 (12)
14,60
(21)
20,60
15 15 20 18 18 (21)
20,60
(17,60)
17,78
14. Łukasz Byrdy   Tak Tak Nie Tak Tak Nie Tak Nie Nie Tak 60,00
(20)
19,90
18 15 19 19 (9)
13,90
19 17 15 18 (16,90)
17,38
15. Agnieszka Korpyta   Nie Nie Tak Tak Tak Nie Nie Tak Tak 55,56
16 18 20 19 (23)
21,78
14 17 (22)
21,78
20 (18,78)
18,81
16. Jelizawieta Małyszewa   Nie Nie Tak Tak Tak Tak Nie Nie Tak Nie 50,00
17 (15)
15,30
19 19 19 (24)
21,30
17 18 18 17 (18,30)
18,06
17. Maciej Wota   Nie Nie Tak Tak Tak Nie Nie Nie Nie Tak 40,00
16 18 (22)
20,10
19 18 (11)
14,10
18 16 15 18 (17,10)
17,22
18. Shintarō Kawahara   Nie Nie Tak Nie Nie Nie Nie Tak Tak Nie 30,00
17 17 (23)
20,80
16 17 16 16 18 (21)
20,80
17 (17,80)
17,56
19. Qin Siying   Tak Nie Tak Nie Nie Tak Nie Nie Nie Nie 30,00
19 16 19 16 15 (22)
19,50
16 15 (10)
13,50
17 (16,50)
16,60
20. Łukasz Chrzęszczyk   Nie Nie Nie Tak Nie Nie Tak Nie Tak Nie 30,00
17 17 (12)
13,40
19 16 (13)
13,40
18 16 19 17 (16,40)
16,58
21. Aleksandra Hortensja Dąbek   Nie Nie Nie Nie Tak Nie Tak Nie Nie 22,22
17 17 14 17 18 14 19 17 14 16,33
22. Aleksandra Bobrowska   Nie Tak Nie Tak Nie Nie Nie Nie Nie Nie 20,00
15 19 (12)
13,00
19 16 13 16 17 16 17 (16,00)
16,10
23. Katarzyna Hajduk-Konieczna   Tak Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Tak 20,00
(19)
18,80
18 13 16 15 (12)
12,80
18 14 13 (20)
18,80
(15,80)
15,74
24. Anna Hajduk-Rynkowicz   Tak Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie 10,00
19 17 (13)
13,30
16 14 17 18 17 15 17 (16,30)
16,33
25. Ewa Tytman Csiba   Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Tak 10,00
16 16 (13)
13,10
17 15 16 17 16 16 19 (16,10)
16,11
26. Ma Sijia   Nie Tak Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie 10,00
18 18 (12)
12,80
15 17 14 16 16 15 17 (15,80)
15,88
27. Benjamin d’Anfray   Nie Nie Tak Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie 10,00
16 15 (19)
18,60
17 14 (10)
12,60
17 15 17 16 (15,60)
15,82
28. Matthias Nauwelaerts   Tak Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie 10,00
(18)
15,70
(17)
15,70
(1)
9,70
15 10 (9)
9,70
14 (16)
15,70
12 15 (12,70)
13,25
29. Yoshiko Furukawa   Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie 0
16 17 13 16 14 15 18 16 (12)
12,30
16 (15,30)
15,33
30. Agnieszka Porzuczek   Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie 0
16 14 15 14 15 (6)
11,10
16 14 15 16 (14,10)
14,61

II etap

edytuj

Decyzją jury, ogłoszoną wieczorem 6 września do II etapu dopuszczono 15 pianistów (w tym ośmiu Polaków)[26]. 8 września rozpoczęły się przesłuchania II etapu. Jako pierwsza w II etapie wystąpiła Rumunka Aurelia Vișovan[27]. Uczestnicy przez trzy kolejne dni występowali kolejno, podobnie jak w poprzednim etapie w dwóch sesjach, o godz. 10:00 i 17:00[27]. Każdy z pianistów wykonał wybrane utwory Fryderyka Chopina: cykl mazurków, poloneza i sonatę. W II etapie fortepian marki Érard i Pleyel wybrało 12 pianistów, John Broadwood & Sons – 1 pianista, natomiast nikt nie zdecydował się na wybór fortepianów marki Buchholtz i Graf[27]. 10 września około godziny 19:00, podobnie jak w I etapie, Polka Aleksandra Świgut zakończyła przesłuchania tego etapu.

Uczestnicy II etapu
Lp. Uczestnik Fortepiany[a] Kraj
1. Antoine de Grolée P, É   Francja
2. Naruhiko Kawaguchi(inne języki) É, Br, P   Japonia
3. Yui Nakamura P, É   Japonia
4. Łukasz Byrdy É   Polska
5. Agnieszka Korpyta P   Polska
6. Justyna Kreft P, É   Polska
7. Krzysztof Książek É   Polska
8. Kamil Pacholec É   Polska
9. Tomasz Ritter P, É   Polska
10. Joanna Różewska-Kulasińska P, É   Polska
11. Aleksandra Świgut P, É   Polska
12. Dmitrij Abłogin P   Rosja
13. Aurelia Vișovan P   Rumunia
14. Eric Clark P, É   Stany Zjednoczone
15. Dinara Klinton P, É   Ukraina
  Punktacja II etapu[28]
Lp. Pianista Kraj Juror Wsk. dop. do fin.    %[c]

Aryt. śr. pkt.

Chevalier
 
Đặng
 
Demiden.
 
Goerner
 
Koch
 
Lubimow
 
Olejniczak
 
Pobłocka
 
Staier
 
Świtała
 
1. Tomasz Ritter   Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak 100
23 (20)
20,89
(25)
24,89
23 24 21 22 (25)
24,89
23 (22,89)
22,96
2. Krzysztof Książek   Nie Tak Tak Tak Tak Tak Nie Tak Tak Tak 80,00
(19)
19,70
22 20 21 23 23 20 22 (24)
23,70
23 (21,70)
21,74
3. Dmitrij Abłogin   Nie Tak Tak Tak Tak Tak Tak Tak Nie Tak 80,00
19 22 20 (23)
22,80
20 21 21 22 19 21 (20,80)
20,78
4. Antoine de Grolée   Tak Tak Tak Tak Nie Tak Nie Tak Nie Tak 70,00
22 20 21 22 (17)
18,30
22 (18)
18,30
21 20 20 (20,30)
20,46
5. Naruhiko Kawaguchi(inne języki)   Tak Nie Tak Tak Tak Tak Nie Nie Tak Nie 60,00
23 (19)
19,10
20 21 22 (25)
23,10
20 (19)
19,10
(24)
23,10
(18)
19,10
(21,10)
20,95
6. Aleksandra Świgut   Nie Tak Nie Nie Tak Nie Tak Tak Nie 44,44
(16)
17,89
(24)
21,89
(16)
17,89
19 (22)
21,89
18 (23)
21,89
(22)
21,89
19 (19,89)
19,93
7. Kamil Pacholec   Tak Tak Nie Tak Nie Nie Nie Nie Nie 33,33
(22)
21,67
(22)
21,67
(16)
17,67
(23)
21,67
18 18 20 20 18 (19,67)
19,63
8. Joanna Różewska-Kulasińska   Nie Nie Nie Nie Tak Nie Tak Nie Tak Nie 30,00
19 18 (16)
17,20
18 21 (17)
17,20
(22)
21,20
19 (23)
21,20
19 (19,20)
19,08
9. Yui Nakamura   Nie Tak Nie Tak Nie Nie Nie Tak Nie Nie 30,00
18 (21)
20,50
(16)
16,50
(21)
20,50
(16)
16,50
(16)
16,50
18 20 20 19 (18,50)
18,55
10. Aurelia Vișovan   Nie Nie Nie Nie Nie Nie Tak Nie Nie Tak 20,00
17 19 16 19 19 (15)
15,70
(20)
19,70
18 (13)
15,70
(21)
19,70
(17,70)
17,88
11. Justyna Kreft   Nie Nie Nie Nie Nie Nie Tak Nie 12,50
18 16 16 16 (14)
15,13
19 (20)
19,13
18 (17,13)
17,16
12. Agnieszka Korpyta   Nie Nie Tak Nie Nie Nie Nie Nie Nie 11,11
16 17 (20)
17,89
14 15 (13)
13,89
(18)
17,89
14 16 (15,89)
15,74
13. Dinara Klinton   Nie Nie Nie Nie Nie Nie Tak Nie Nie Nie 10,00
16 (20)
18,70
16 17 15 (14)
14,70
(20)
18,70
17 (13)
14,70
(19)
18,70
(16,70)
16,65
14. Łukasz Byrdy   Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie 0
18 19 16 16 19 (14)
15,00
(20)
19,00
15 15 18 (17,00)
17,00
15. Eric Clark   Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie Nie 0
18 17 16 18 18 (13)
14,70
16 (14)
14,70
18 (19)
18,70
(16,70)
16,91

Finał

edytuj

10 września, tuż przed godziną 21:00, po zakończeniu przesłuchań II etapu jury podjęło decyzję o dopuszczeniu sześciu pianistów (w tym trzech Polaków) do finału[29]. Przesłuchania finałowe z towarzyszeniem Orkiestry XVIII Wieku pod batutą Grzegorza Nowaka, rozpoczął 12 września o godz. 18:00 Rosjanin Dmitrij Abłogin[30]. Wszyscy Polacy, którzy zakwalifikowali się do finału wystąpili w drugim dniu przesłuchań (13 września)[30]. Pięciu finalistów zdecydowało się na wykonanie Koncertu fortepianowego f-moll op. 21, natomiast szósty z nich Polak Krzysztof Książek wybrał Koncert e-moll op. 11. Po zakończeniu przesłuchań jury podjęło decyzję o przyznaniu nagród i wyróżnień, którą ogłoszono tuż po godz. 22:00[3].

Finaliści
Lp. Finalista Fortepian[a] Kraj Utwór finałowy
1. Antoine de Grolée É   Francja Koncert fortepianowy f-moll op. 21
2. Naruhiko Kawaguchi P   Japonia Koncert fortepianowy f-moll op. 21
3. Krzysztof Książek É[d]   Polska Koncert fortepianowy e-moll op. 11
4. Tomasz Ritter P   Polska Koncert fortepianowy f-moll op. 21
5. Aleksandra Świgut É   Polska Koncert fortepianowy f-moll op. 21
6. Dmitrij Abłogin P   Rosja Koncert fortepianowy f-moll op. 21
  Punktacja finalistów[32]
Lp. Pianista Kraj Juror Aryt. śr. pkt.[e]
Chevalier
 
Đặng
 
Demiden.
 
Goerner
 
Koch
 
Lubimow
 
Olejniczak
 
Pobłocka
 
Staier
 
Świtała
 
1. Tomasz Ritter   1 1 1 1 2 1 1 1 1 1,11
2. Naruhiko Kawaguchi(inne języki)   2 3 3 4 3 (1)
1,10
5 3 2 5 (3,10)
3,11
3. Aleksandra Świgut   (6)
5,33
2 (6)
5,33
2 (1)
1,33
4 2 2 5 (3,33)
3,22
4. Krzysztof Książek   5 4 5 3 4 4 3 5 3 3 3,90
5. Dmitrij Abłogin   4 5 (2)
2,20
5 5 5 3 4 6 3 (4,20)
4,22
6. Antoine de Grolée   3 6 4 6 6 3 6 6 4 5 4,90

Nagrody i wyróżnienia

edytuj

Wszyscy finaliści otrzymali stosownie do zajętego miejsca bądź wyróżnienia odpowiednią nagrodę finansową[33]. Zgodnie z regulaminem nagrodzeni zobowiązani byli do udziału w kończącym konkurs, koncercie laureatów[34]. Poza tym wszyscy uczestnicy II etapu, którzy nie zostali finalistami otrzymali okolicznościowe dyplomy[35]. Przewidziano również nagrody pozaregulaminowe, m.in. propozycje prestiżowych koncertów z Orkiestrą XVIII Wieku[36] oraz sesje nagrań fonograficznych, jak również nagrody przyznane przez różnych fundatorów[37][6].

  Nagrody główne[37]
Nagroda Laureat Kraj Wysokość nagrody Fundator nagrody
1. Tomasz Ritter   Polska 15 000 Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
2. Naruhiko Kawaguchi(inne języki)   Japonia 10 000 €
Aleksandra Świgut   Polska 10 000 €
3. Krzysztof Książek   Polska 5000 €
Wyróżnienia
Wyróżniony Kraj Wysokość nagrody Fundator nagrody
Dmitrij Abłogin   Rosja 1000 € Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Antoine de Grolée   Francja 1000 €
Nagrody specjalne
Nagroda Nagrodzony Kraj Wysokość nagrody Fundator nagrody
Najlepsze wykonanie mazurków Krzysztof Książek   Polska 3000 € Polskie Radio
Nagrody pozaregulaminowe
Nagroda dla laureata pierwszej nagrody konkursu Tomasz Ritter   Polska 10 000 zł Firma „Siemaszko” ze Szczecina
Nagroda dla pianisty reprezentującego Polskę, najwyżej ocenionego przez jury Tomasz Ritter   Polska 5000 € PKN Orlen

Zwycięzca Tomasz Ritter[4] wykonał podczas konkursu następujące utwory:

  Utwory zagrane przez Tomasza Rittera na I Międzynarodowym Konkursie Chopinowskim na Instrumentach Historycznych
Etap I Etap II Finał
6 września 10 września 13 września
Utwór Fort. Utwór Fort. Utwór Fort.
Karol Kurpiński Polonez d-moll
Fryderyk Chopin Polonez gis-moll op. posth
Fryderyk Chopin Etiuda e-moll op. 25 nr 5
Fryderyk Chopin Ballada f-moll op. 52
Johann Sebastian Bach DWK I - Preludium i fuga es-moll (BWV 853)
Bu
Bu
P
P
P
Polonez cis-moll op.26 nr 1
Polonez es-moll op.26 nr 2
Mazurek gis-moll op. 33 nr 1
Mazurek C-dur op. 33 nr 2
Mazurek D-dur op. 33 nr 3
Mazurek h-moll op. 33 nr 4
Sonata h-moll op. 58
P
P
P
P
P
P
É
Koncert fortepianowy f-moll op. 21 P

Konkurs był przekazywany i transmitowany przez telewizję, radio oraz internet[38][7].

Zobacz też

edytuj
  1. a b c Fortepian marki: Br – John Broadwood & Sons, Bu – Buchholtz, É – Érard, G – Graf i P – Pleyel.
  2. a b Instrument jest współczesną kopią instrumentu historycznego wykonaną w wytwórni Paula McNulty'ego w Divišovie, w Czechach.
  3. a b Przy wszystkich głosach jurorów na tak wskaźnik ten wynosi 100%, ogólnie: wskaźnik ten wyraża się następującym wzorem  . Im wyższy wskaźnik ma pianista, tym jest wyżej sklasyfikowany. Przy równej wysokości wskaźnika o pozycji pianisty decyduje drugie kryterium oceny: punktowa średnia arytmetyczna (→ REGULAMIN JURY KONKURSU ↓, Pkt XIV). Trzeba dodać, że z konkursowej oceny pianisty podczas występu wyłączeni byli jurorzy będący jego profesorami bądź opiekunami (→ REGULAMIN JURY KONKURSU ↓, Pkt XI i XIV). Ponadto specjalnym systemem weryfikacyjnym korygowało się ocenę punktową tego jurora, która znacząco odbiegała od średniej pozostałych jurorów w przedziale (± 3 punkty w etapie I oraz ± 2 punkty w etapie II i finale) (→ REGULAMIN JURY KONKURSU ↓, Pkt XV i XX).
  4. W finale Krzysztof Książek grał wyjątkowo na niewybranym przez jurorów fortepianie marki Érard z 1849 roku, będącym w kolekcji Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina[30][31].
  5. Za 1. miejsce 1 pkt., za 2. miejsce 2 pkt., itd., za 6. miejsce 6 pkt (→ REGULAMIN JURY KONKURSU ↓, Pkt XX).

Przypisy

edytuj
  1. a b Uczestnicy, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], iccpi.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-11-28] (pol. • ang.).
  2. a b c Kalendarium, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], iccpi.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-11-28] (pol. • ang.).
  3. a b Tomasz Ritter zwycięzcą I Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego na Instrumentach Historycznych, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], iccpi.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-11-28] (pol. • ang.).
  4. a b Tomasz Ritter – życiorys artystyczny, [w:] Międzynarodowe Interdyscyplinarne Seminarium Naukowe „Idee - Człowiek - Filozofia” [online], seminarium.stary.sacz.pl [zarchiwizowane z adresu 2018-09-14].
  5. a b c Anna S. Dębowska, Gliński ogłasza nowy Konkurs Chopinowski: na instrumentach z epoki Fryderyka. TVP: "To dla nas najważniejsze wydarzenie roku" [online], wyborcza.pl, 12 lipca 2017 [zarchiwizowane z adresu 2018-09-14].
  6. a b Aleksandra Bliźniuk, I Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych, [w:] Czasopismo internetowe MEAKULTURA [online], meakultura.pl [zarchiwizowane z adresu 2020-02-24].
  7. a b Edycja 2018, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], iccpi.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-11-28] (pol. • ang.).
  8. Regulamin ↓, Art. II.
  9. Regulamin ↓, Art. III, Art. IV.
  10. Regulamin ↓, Art. VII pkt 1.
  11. Aleksander Laskowski, Stanisław Leszczyński: Szukamy metafizyki w muzyce [online], rp.pl, 11 września 2018 [zarchiwizowane z adresu 2023-11-28].
  12. Recitale kandydatów do I Międzynarodowego Konkursu Chopinowskiego na Instrumentach Historycznych, [w:] Sinfonia Varsovia [online], sinfoniavarsovia.org [zarchiwizowane z adresu 2018-07-28].
  13. Młode Talenty w Muzeum Fryderyka Chopina, [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [online], pl.chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2018-06-27] (pol. • ang.).
  14. Regulamin ↓, Art. VIII.
  15. Fortepiany z epoki na I Konkursie Chopinowskim na Instrumentach Historycznych, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], iccpi.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-11-28] (pol. • ang.).
  16. Buchholtz, [w:] Portal Polskiego Radia SA [online], polskieradio.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-05-17].
  17. Erard, [w:] Portal Polskiego Radia SA [online], polskieradio.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-05-17].
  18. Fortepian skrzydłowy (Pianoforte Graf 2007, kopia 1819) [online], fortepian.instrumenty.edu.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-05-23].
  19. Broadwood, [w:] Portal Polskiego Radia SA [online], polskieradio.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-05-17].
  20. Pleyel, [w:] Portal Polskiego Radia SA [online], polskieradio.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-05-17].
  21. Jury, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], iccpi.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-11-28] (pol. • ang.).
  22. REGULAMIN JURY KONKURSU ↓, s. 2–4.
  23. a b Znamy harmonogram przesłuchań I Etapu, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], iccpi.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-11-28] (pol. • ang.).
  24. Jak oceniali Jurorzy? Ujawniamy punktację, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], iccpi.pl [dostęp 2018-09-28] [zarchiwizowane z adresu 2023-11-28] (pol. • ang.).
  25. Oceny w Etapie 1. (PDF), [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2018-09-29] (pol. • ang.).
  26. Znamy nazwiska uczestników zakwalifikowanych do II etapu, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], iccpi.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-11-28] (pol. • ang.).
  27. a b c Harmonogram II Etapu przesłuchań, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], iccpi.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-11-28] (pol. • ang.).
  28. Oceny w Etapie 2. (PDF), [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2018-09-28] (pol. • ang.).
  29. Znamy nazwiska finalistów Konkursu, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], iccpi.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-11-28] (pol. • ang.).
  30. a b c Harmonogram koncertów finałowych, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], iccpi.pl [zarchiwizowane z adresu 2023-11-28] (pol. • ang.).
  31. Fortepian skrzydłowy Érard (1849) [online], fortepian.instrumenty.edu.pl [zarchiwizowane z adresu 2022-05-23].
  32. Oceny w Finale. (PDF), [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2018-09-29] (pol. • ang.).
  33. Regulamin ↓, Art. X pkt 1, 2.
  34. Regulamin ↓, Art. XIII pkt 1.
  35. Regulamin ↓, Art. X pkt 4.
  36. INSTYTUCJE ZWIĄZANE Z CHOPINEM (Orkiestra XVIII wieku), [w:] Narodowy Instytut Fryderyka Chopina [online], pl.chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2014-08-14].
  37. a b Laureaci, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], iccpi.pl [dostęp 2017-10-14] (pol. • ang.).
  38. TVP pokaże pierwszą edycję nowego Konkursu Chopinowskiego [online], press.pl, 13 lipca 2017 [zarchiwizowane z adresu 2018-09-14].

Bibliografia

edytuj
  • Kamila Stępień-Kutera i inni, 1. Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych: 2018, Warszawa, 2-14 września – The 1st International Chopin Competition on Period Instruments: 2018, Warszawa, 2-14 September, wyd. 1, Warszawa: Narodowy Instytut Fryderyka Chopina, 2018, ISBN 978-83-64823-75-6, OCLC 1055650740 (pol. • ang.).
  • REGULAMIN JURY KONKURSU. (PDF), [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2018-09-28].
  • Regulamin, [w:] Międzynarodowy Konkurs Chopinowski na Instrumentach Historycznych [online], pl.chopin.nifc.pl [zarchiwizowane z adresu 2018-01-06] (pol. • ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj