Wikipedia

I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Turku

liceum w Turku

I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Turku – najstarsza szkoła średnia w Turku założona w 1912 jako Progimnazjum Męskie.

I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Turku
liceum ogólnokształcące
Ilustracja
Budynek A
Viribus unitis
(Wspólnymi siłami)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Turek

Adres

ul. Tadeusza Kościuszki 4, 62-700 Turek

Data założenia

1912

Patron

Tadeusz Kościuszko

Dyrektor

Danuta Szczepanik

Położenie na mapie Turku
Mapa konturowa Turku, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Turku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Turku”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Turku”
Położenie na mapie powiatu tureckiego
Mapa konturowa powiatu tureckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Turku”
Ziemia52°01′06,319″N 18°29′52,354″E/52,018422 18,497876
Strona internetowa

Nazwa

edytuj

Od 1912 szkoła nosiła następujące nazwy:

  • 1912–1916 – Progimnazjum Męskie w Turku,
  • 1916–1918 – Gimnazjum Męskie w Turku im. Tadeusza Kościuszki,
  • 1918–1920 – Gimnazjum Męskie im. Tadeusza Kościuszki w Turku Ziemi Kaliskiej,
  • 1920–1921 – Gimnazjum Filologiczne Męskie im. Tadeusza Kościuszki w Turku,
  • 1921–1924 – Gimnazjum Humanistyczne Męskie Sejmiku Powiatowego im. Tadeusza Kościuszki w Turku,
  • 1924–1938 – Gimnazjum Koedukacyjne Humanistyczne Towarzystwa Szkolnego im. Tadeusza Kościuszki w Turku,
  • 1938–1945 – Państwowe Liceum i Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Turku,
  • 1945–1980 – Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Turku,
  • 1980–2014 – Zespół Szkół Ogólnokształcących im. Tadeusza Kościuszki w Turku,
  • od 2014 – I Liceum Ogólnokształcące im. Tadeusza Kościuszki w Turku.

Historia

edytuj
 
Nowa hala sportowa

Inicjatywa powołania w Turku szkoły średniej powstała w 1906 roku i była promowana przez Polską Macierz Szkolną, nie została jednak zrealizowana z powodu rozwiązania organizacji. Po 1907 roku Turek był jedynym większym miastem w guberni kaliskiej w którym nie istniała szkoła średnia[1]. 10 maja 1908 roku powstał Komitet Założycielski szkoły w skład którego weszli: weterynarz Leon Lubomir Kruszyński, ziemianin Wincenty Orłowski, lekarze Edward Mader, Henryk Sachs i Leon Łączyński, oraz Rajnhold Szeffel, Tobiasz Kaczorowski, Edward York i Leon Hubner. W lipcu 1908 roku Komitet wydał odezwę Przez oświatę do kultury i dobrobytu, w której propagował ideę utworzenia szkoły. Poprzez loterie, zbiórki uliczne i datki zebrano kwotę w wysokości 7 tysięcy rubli. Za zebrane pieniądze zakupiono budynek przy ulicy Szkolnej 214 (obecnie ul. Szkolna 8)[2].

Uroczyste otwarcie szkoły miało miejsce 2 września 1912 roku. Z okazji otwarcia szkoły przez miasto przeszedł pochód, a w uroczystości brała udział orkiestra oraz władze miasta i powiatu[2]. Pierwszym dyrektorem szkoły został Wacław Sikorski[3]. 7 listopada 1912 roku powstało także Towarzystwo Szkolne, które wspierało utrzymanie progimnazjum męskiego i żeńskiej szkoły handlowej[2].

Podczas I wojny światowej, od września 1914 roku do stycznia 1915 roku w budynku szkoły stacjonowali żołnierze niemieccy. W 1915 roku przy szkole powstała nielegalna drużyna skautowa, której pierwszymi drużynowymi byli Henryk Milewski i Czesław Grzybowski, a opiekunem Stanisław Kączkowski[4]. W 1916 roku z inicjatywy Kączkowskiego powstało Koło Przyjaciół Harcerstwa. 8 lipca 1916 roku drużyna skautowa została włączona do Organizacji Skautowej, a w 1918 roku do Związku Harcerstwa Polskiego[5]. W 1917 roku szkole nadano imię Tadeusza Kościuszki, w tym samym roku przystąpiono również do budowy sali rekreacyjnej i oficyny oraz do remontu budynku szkoły[5]. 11 listopada 1918 roku skauci brali udział w przejmowaniu władzy od niemieckiej administracji i rozbrajaniu żołnierzy niemieckich w Turku. Podczas zamieszek pod budynkiem poczty zginął Stanisław Kączkowski, ugodzony kulą z oddanej przez niemieckich żołnierzy salwy ostrzegawczej[6].

W roku szkolnym 1919/1920 do szkoły uczęszczało 340 uczniów. Podczas wojny polsko-bolszewickiej uczniowie szkoły brali udział w działaniach wojennych w składzie 205 Pułku Piechoty i 201 Pułku Piechoty. Podczas wojny zginęło 6 uczniów gimnazjum[6]. W 1920 roku dyrektor Wacław Sikorski opuścił Turek i przeniósł się do Kalisza, a stanowisko dyrektora objął Stanisław Wyrzykowski. Ze względu na trudne warunki finansowe, w latach 1921–1924 szkołą zarządzał Sejmik Powiatowy. W 1925 roku dla gimnazjum zakupiono pierwszy w Turku radiotelefon, a w szkole powstał Klub Radioamatorów[7]. W 1924 roku nauczyciel gimnazjum, Józef Żołnierek, wydał podręcznik do nauki języka łacińskiego. W maju 1924 roku podjęto decyzję o połączeniu Gimnazjum Żeńskiego i Gimnazjum Męskiego w Turku w gimnazjum koedukacyjne, z powodu sprzeciwu rodziców i nauczycieli połączenie odroczono, wszystkie klasy połączono jednak już we wrześniu 1925 roku z powodu wysokich kosztów utrzymania dwóch budynków szkolnych[8].

Z powodu nieudolnej gospodarki finansowej szkoły, Stanisław Wyrzykowski został odwołany ze stanowiska dyrektora szkoły w 1927 roku[7], a stanowisko dyrektora objął Stanisław Filipek, nauczyciel języka łacińskiego[9]. W roku szkolnym 1929/1930 do szkoły uczęszczało 137 uczniów[10]. W 1929 roku dyrektorem został Wiktor Mondalski[11], który zmarł nagle 30 kwietnia 1930 roku. Podczas pełnienia funkcji dyrektora znacząco poprawił jednak sytuację finansową i poziom nauki w szkole[12]. Po śmierci Mondalskiego dyrektorem został Andrzej Mazur, który pełnił tę funkcję do 1932 roku[12]. Na przełomie 1932 i 1933 roku funkcję dyrektora pełnił Wiesław Gołaszewski, a w latach 1933–1936 Marian Cieplak, który podjął działania zmierzające do wybudowania nowego budynku szkolnego[13]. Inicjatywa budowy nowej siedziby szkoły zyskała poparcie Felicjana Sławoja Składkowskiego, który pomógł szkole w uzyskaniu bezzwrotnej pożyczki w wysokości 300 tysięcy złotych. Kwota pożyczki przewyższała ówczesny roczny dochód miasta[14]. Fundusze na budowę przekazała także Ada Sari. W 1936 roku dyrektorem szkoły został Kazimierz Skowroński[14].

Budowę nowego gmachu szkoły rozpoczęto w czerwcu 1937 roku, a 11 listopada 1937 roku pod budynek wmurowano akt erekcyjny i kamień węgielny[15]. Budowę zakończono w czerwcu 1938 roku. W 1938 roku dyrektorem szkoły został Franciszek Stach[16]. 4 września 1938 roku nowy budynek przekazano władzom szkoły, w uroczystości brali udział m.in. bp Karol Radoński, wicewojewoda Jan Łepkowski oraz starosta Wacław Sulkowski. Aula szkoły otrzymała imię Tomiły Składkowskiej, założycielki Żeńskiej Szkoły Handlowej. W tym samym roku szkoła została upaństwowiona, a liczba uczniów wzrosła do 240 osób[10]. Przez cały okres dwudziestolecia międzywojennego szkołę ukończyło 271 uczniów[17].

Podczas kampanii wrześniowej w budynku szkoły ulokowali się pełniący służbę przeciwlotniczą harcerze, a w październiku 1939 roku budynek został zajęty przez władze okupacyjne[17]. Po opuszczeniu miasta przez wojska niemieckie, od 21 stycznia 1945 roku w budynku szkoły znajdował się radziecki szpital wojskowy i kwatery[18]. W styczniu 1945 roku funkcję dyrektora szkoły powierzono poloniście Edmundowi Kaczorowskiemu, którego w marcu tego samego roku zastąpił Bronisław Kaszyński[19]. W marcu 1946 roku szkoła otrzymała sztandar, ufundowany przez uczniów i rodziców[19]. W 1947 roku, za pośrednictwem Konsula Generalnego RP w Chicago i byłego dyrektora szkoły, Mariana Cieplaka, szkoła otrzymała z USA 2 konie, które następnie sprzedano, a pieniądze przeznaczono na wykończenie budynku internatu[20].

W lipcu 1951 roku dyrektorem szkoły został Eugeniusz Miniszewski[21]. We wrześniu 1963 roku oddano do użytku budynek nowego internatu na 180 miejsc. Rok później w dobudowanym skrzydle szkoły otwarto Technikum Mechaniczno-Elektryczne[22]. We wrześniu 1971 roku dyrektorem szkoły został Jan Bonikowski[23]. W kwietniu 1976 roku liceum otrzymało nowy sztandar, przy szkole odsłonięto także popiersie Tadeusza Kościuszki[24]. W uroczystościach brał udział m.in. generał Henryk Antoszkiewicz[24]. 9 stycznia 1981 roku budynek szkoły został podpalony, do 5 marca tego samego roku zajęcia odbywały się w budynku Szkoły Podstawowej nr 4[25]. We wrześniu 1984 roku szkole nadano odznakę „Za zasługi dla Województwa Konińskiego”[26]. 1 września 1986 roku dyrektorem szkoły został Edmund Ćwikliński[27]. W październiku 1989 roku auli szkolnej ponownie nadano imię Tomiły Składkowskiej[28].

We wrześniu 1992 roku dyrektorem szkoły została Jolanta Rowińska[29], a w 1997 roku ponownie Edmund Ćwikliński[30]. W 2000 roku stanowisko dyrektora objął Lech Zielony[31]. W listopadzie 2004 roku w szkole odsłonięto tablicę pamiątkową upamiętniającą poległych za ojczyznę mieszkańców Turku[32]. W 2014 roku dyrektorem szkoły została Danuta Szczepanik[33].

We wrześniu 2023 otwarto nową halę sportową. W otwarciu uczestniczył minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek oraz poseł Ryszard Bartosik[34].

Dyrektorzy szkoły

edytuj
  • Wacław Sikorski (1912–1920),
  • Stanisław Wyrzykowski (1920–1927),
  • Stanisław Filipek (1927–1929),
  • Wiktor Mondalski (1929–1930),
  • Wiesław Gołaszewski (1930, 1932–1933)
  • Andrzej Mazur (1930–1932),
  • Marian Cieplak (1933–1936),
  • Kazimierz Skowroński (1936–1938),
  • Franciszek Stach (1938–1939),
  • Edmund Kaczorowski (1945),
  • Bronisław Kaszyński (1946–1951),
  • Eugeniusz Miniszewski (1951–1974),
  • Jan Bonikowski (1974–1986),
  • Edmund Ćwikliński (1986–1992, 1997–2000),
  • Jolanta Rowińska (1992–1997),
  • Lech Zielony (2000–2014),
  • Danuta Szczepanik (od 2014).

Wychowankowie i absolwenci

edytuj

Wychowankami i absolwentami szkoły, w całym okresie jej istnienia, byli m.in.:

  • Andrzej Baraniecki (1934–2003) – polityk, nauczyciel akademicki, poseł na Sejm I kadencji.
  • Zdzisław Czapla (ur. 1949) – górnik i samorządowiec, burmistrz Turku w latach 2002–2014
  • Elżbieta Frąckowiak (ur. 1950) – naukowiec, profesor nauk chemicznych, specjalizująca się w chemicznych źródłach prądu i elektrochemii.
  • Zofia Gaszyńska (1924–1992) – bibliotekarka, kierownik Biblioteki Centralnej Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Adama Asnyka w Kaliszu.
  • Tomasz Gatka (ur. 1974) – bobsleista, olimpijczyk z Nagano 1998 i Salt Lake City 2002.
  • Krzysztof Kaszyński (1939–2019) – filozof, nauczyciel akademicki działacz partyjny i państwowy. Doktor habilitowany nauk filozoficznych, profesor nadzwyczajny i prorektor Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Zielonej Górze, w latach 1985–1986 wicewojewoda zielonogórski.
  • Marek Koter (ur. 1937) – geograf, profesor nauk o Ziemi.
  • Bogumiła Krassowska (1930–1998) – bibliotekarka, bibliograf.
  • Andrzej Ogrodowczyk (1952–2002) – poeta pokolenia „indywidualistów 1976–1989", prozaik, eseista, krytyk literacki, dramatopisarz.
  • Kazimierz Rulka (ur. 1944) – duchowny katolicki, profesor Wyższego Seminarium Duchownego we Włocławku, dyrektor seminaryjnej biblioteki.
  • Józef Rutkowski (1922-2002) – ekonomista i wykładowca akademicki, był m.in. kierownikiem Katedry Finansów Międzynarodowych w Zachodniopomorskiej Szkole Biznesu.
  • Jan Sikorski (1898-1987) – nauczyciel, działacz społeczny związany ze Zgierzem.
  • Mietek Szcześniak (ur. 1964) – piosenkarz, kompozytor i autor tekstów.
  • Irena Tomaszak-Zesiuk (ur. 1954) – polityk, nauczycielka i samorządowiec, posłanka na Sejm VI i VII kadencji.
  • Ryszard Trenkler (1912–1993) – duchowny luterański, proboszcz w Toruniu i Warszawie, senior diecezji pomorsko-wielkopolskiej i diecezji warszawskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, pisarz religijny.
  • Marianna Zając (ur. 1937) – chemik i farmaceutka, kierownik Katedry Chemii Farmaceutycznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 16.
  2. ↑ a b c Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 17.
  3. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 18.
  4. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 19.
  5. ↑ a b Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 20.
  6. ↑ a b Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 21.
  7. ↑ a b Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 22.
  8. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 23.
  9. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 24.
  10. ↑ a b Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 33.
  11. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 25.
  12. ↑ a b Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 26.
  13. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 27.
  14. ↑ a b Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 30.
  15. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 31.
  16. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 32.
  17. ↑ a b Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 35.
  18. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 37.
  19. ↑ a b Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 40.
  20. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 42.
  21. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 48.
  22. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 51.
  23. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 62.
  24. ↑ a b Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 66.
  25. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 76.
  26. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 77.
  27. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 84.
  28. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 91.
  29. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 97.
  30. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 108.
  31. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 112.
  32. ↑ Grzeszkiewicz 2012 ↓, s. 127.
  33. ↑ D. Szczepanik rekomendowana na dyrektora I LO [online], Turek.net.pl [dostęp 2023-05-14].
  34. ↑ Anna Wiśniewska-Kocik, We are the champions! Nowa hala sportowa przy turkowskim liceum będzie... [online], Turek.net.pl, 11 kwietnia 2023 [dostęp 2023-11-08] (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Wanda Grzeszkiewicz (red.), 100 lat Liceum Ogólnokształcącego w Turku, „Bibliotheca Turcoviana”, 17, Turek: Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna im. Włodzimierza Pietrzaka w Turku, 2012, ISBN 978-83-61958-68-0.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=I_Liceum_Ogólnokształcące_im._Tadeusza_Kościuszki_w_Turku&oldid=74495704”