Hydrornis
rodzaj ptaka
Hydrornis – rodzaj ptaków z rodziny kurtaczków (Pittidae).
| Hydrornis[a] | |||||
| Blyth, 1843[1] | |||||
 Przedstawiciel rodzaju – kurtaczek prążkobrzuchy (H. guajanus) | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Rodzaj |
Hydrornis | ||||
| Typ nomenklatoryczny | |||||
|
Paludicola nipalensis Hodgson, 1837 | |||||
| |||||
| Gatunki | |||||
| |||||
Zasięg występowania
edytujRodzaj obejmuje gatunki występujące w południowej i południowo-wschodniej Azji[10].
Morfologia
edytujDługość ciała 16–29 cm; masa ciała 56–202 g[10].
Systematyka
edytujRodzaj zdefiniował w 1837 roku angielski etnolog i przyrodnik Brian Houghton Hodgson w artykule poświęconym trzem nowym rodzajom lub podrodzajom drozdopodobnych ptaków opublikowanym w czasopiśmie The journal of the Asiatic Society of Bengal[2]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) kurtaczek modrokarkowy (H. nipalensis). Jednak nazwa – Paludicola – którą Hodgson nadał nowemu rodzajowi okazała się młodszym homonimem rodzaju płazów opisanym w 1930 roku, dlatego w 1843 roku angielski zoolog Edward Blyth nadał rodzajowi ptaków nową nazwę – Hydrornis[1].
Etymologia
edytuj- Paludicola: łac. paludicola ‘mieszkaniec bagna’, od palus, paludis ‘bagno, mokradło’; -cola ‘mieszkaniec’, od colere ‘mieszkać’[11].
- Hydrornis: gr. ὑδρο- hudro- ‘wodny’, od ὑδωρ hudōr, ὑδατος hudatos ‘woda’; ορνις ornis, ορνιθος ornithos ‘ptak’[12].
- Heleornis: gr. ἑλος helos, ἑλεος heleos ‘bagno’; ορνις ornis, ορνιθος ornithos ‘ptak’[13].
- Eucichla: gr. ευ eu ‘ładny, piękny’; κιχλη kikhlē ‘drozd’[14]. Gatunek typowy (późniejsze oznaczenie): Pitta elegans Temminck, 1836[15].
- Gigantipitta: łac. gigas, gigantis ‘olbrzymi’, od gr. γιγα gigas, γιγαντος gigantos ‘olbrzymi’; rodzaj Pitta Vieillot, 1816 (kurtaczek)[16]. Gatunek typowy: Bonaparte wymienił kilka gatunków – Myiothera caerulea Raffles, 1822, Pitta cyanea Blyth, 1843, Paludicola nipalensis Hodgson, 1837 i Pitta maxima S. Müller & Schlegel, 1845 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Myiothera caerulea Raffles, 1822[17].
- Iridipitta: gr. ιρις iris, ιριδος iridos ‘tęcza’; rodzaj Pitta Vieillot, 1816 (kurtaczek)[18]. Gatunek typowy: Bonaparte wymienił dwa gatunki – Pitta baudii S. Müller & Schlegel, 1839 i Pitta iris Gould, 1842 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Pitta baudii S. Müller & Schlegel, 1839}[17].
- Merulanthus: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Merula Boddaert, 1783 (drozd) oraz Anthus Bechstein, 1805 (świergotek)[19]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Pitta phayrei Blyth, 1862.
- Anthocincla: Rodzaj Anthus Bechstein, 1805 (świergotek); łac. cinclus ‘drozd’, od gr. κιγκλος kinklos ‘mały, niezidentyfikowany przybrzeżny ptak’[20]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Pitta phayrei Blyth, 1862.
- Leucopitta: gr. λευκος leukos ‘biały’; rodzaj Pitta Vieillot, 1816 (kurtaczek)[21]. Gatunek typowy: Elliot wymienił dwa gatunki – Pitta cyanea Blyth, 1843 i Pitta maxima S. Müller & Schlegel, 1845 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Pitta cyanea Blyth, 1843[22].
- Insignipitta: łac. insignis ‘godny uwagi’, od in ‘w kierunku’; signum ‘znak, wskazówka’; rodzaj Pitta Vieillot, 1816 (kurtaczek)[23]. Gatunek typowy: Elliot wymienił dwa gatunki – Pitta elliotii Oustalet, 1874 i Pitta Gurneyi Hume, 1875 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Pitta elliotii Oustalet, 1874[23].
- Ornatipitta: łac. ornatus ‘strojny’, od ornare ‘stroić’; rodzaj Pitta Vieillot, 1816 (kurtaczek)[24]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Turdus guajanus Statius Muller, 1776.
Podział systematyczny
edytujDo rodzaju należą następujące gatunki[25]:
- Hydrornis phayrei (Blyth, 1862) – kurtaczek uszaty
- Hydrornis caerulea (Raffles, 1822) – kurtaczek olbrzymi
- Hydrornis schneideri (E. Hartert, 1909) – kurtaczek rdzawogłowy
- Hydrornis oatesi Hume, 1873 – kurtaczek rudy
- Hydrornis soror (Wardlaw Ramsay, 1881) – kurtaczek niebieskorzytny
- Hydrornis nipalensis (Hodgson, 1837) – kurtaczek modrokarkowy
- Hydrornis cyanea (Blyth, 1843) – kurtaczek niebieski
- Hydrornis gurneyi (Hume, 1875) – kurtaczek czarnobrzuchy
- Hydrornis elliotii (Oustalet, 1874) – kurtaczek prążkowany
- Hydrornis baudii (S. Müller & Schlegel, 1839) – kurtaczek modrogłowy
- Hydrornis irena (Temminck, 1836) – kurtaczek malajski
- Hydrornis guajanus (Statius Müller, 1776) – kurtaczek prążkobrzuchy
- Hydrornis schwaneri (Bonaparte, 1850) – kurtaczek złotawy
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b E. Blyth. Report for December Meeting, 1842, with Addenda subsequently appended. „The journal of the Asiatic Society of Bengal”. 12 (2), s. 960, 1843. (ang.).
- ↑ a b B.H. Hodgson. On three new Genera or sub-Genera of long-legged Thrushes, with descriptions of their species. „The journal of the Asiatic Society of Bengal”. 6 (1), s. 103, 1837. (ang.).
- ↑ B.H. Hodgson: Catalogue of Nipalese Birds, collected between 1824 an 1844. W: J.E. Gray: The zoological miscellany: to be continued occasionally. London: Published by Treuttel, Wurtz and Co., G.B. Sowerby, W. Wood, 1844, s. 83. (ang.).
- ↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. ryc. lii. (niem.).
- ↑ a b Ch.-L. Bonaparte. Conspectus Systematis Ornithologiæ. „Annales des sciences naturelles, Zoologie”. Seria 2. 1, s. 135, 1854. (fr.).
- ↑ E. Blyth. Extracts from Correspondence, Announcements, &c. „The Ibis”. 3, s. 408, 1861. (ang.).
- ↑ E. Blyth. Report of Curator, Zoological Department, February, 1862. „The journal of the Asiatic Society of Bengal”. 31, s. 343, 1862. (ang.).
- ↑ D.G. Elliot. Remarks on some lately-described Pittae, with a Synopsis of the Family as now known. „Ibis”. New series. 6 (23), s. 413, 1870. (ang.).
- ↑ a b D.G. Elliot: A monograph of the Pittidæ, or family of ant-thrushes. London: B. Quaritch, 1895, s. xviii. (ang.).
- ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Pittas (Pittidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, DOI: 10.2173/bow.pittid1.01 [dostęp 2021-02-05] (ang.), Hydrornis.
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Paludicola [dostęp 2023-02-02].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Hydrornis [dostęp 2023-02-02].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Heleornis [dostęp 2023-02-02].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Eucichla [dostęp 2023-02-02].
- ↑ Gray 1855 ↓, s. 43.
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Gigantipitta [dostęp 2023-02-02].
- ↑ a b Gray 1855 ↓, s. 144.
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Tridipitta [dostęp 2023-02-02].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Merulanthus [dostęp 2023-02-02].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Anthocincla [dostęp 2023-02-02].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Leucopitta [dostęp 2023-02-02].
- ↑ G.R. Gray: Hand-list of genera and species of birds, distinguishing those contained in the British Museum. Cz. 3. London: printed by order of the Trustees, 1871, s. 154. (ang.).
- ↑ a b The Key to Scientific Names ↓, Insignipitta [dostęp 2023-02-02].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ornatipitta [dostęp 2023-02-02].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Pittidae Swainson, 1831 – kurtaczki – Pittas (wersja: 2020-12-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-16].
Bibliografia
edytuj- G.R. Gray: Catalogue of the genera and subgenera of birds contained in the British Museum. London: The Trustees, 1855, s. 1–192. (ang.).
- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).