Wikipedia

Huta „Kościuszko”

huta żelaza w Chorzowie
(Przekierowano z Huta Kościuszko)

Huta „Kościuszko” Spółka Akcyjna w upadłości likwidacyjnej (dawniej niem. Königshütte = „Huta Królewska”, Huta Piłsudski) – huta znajdująca się w Chorzowie (Królewska Huta). Jest jedną z najstarszych polskich hut żelaza. Powstała na przełomie XVIII i XIX wieku.

Huta „Kościuszko”
Ilustracja
Huta Kościuszko (Królewska) – 2005 r.
Państwo

 Polska

Adres

41-500 Chorzów
ul. Metalowców 13

Data założenia

1802[1]

Forma prawna

spółka akcyjna

Nr KRS

0000109444

Zatrudnienie

140[2] (2010)

Dane finansowe
Kapitał zakładowy

1 000 000,00 zł

Położenie na mapie Chorzowa
Mapa konturowa Chorzowa, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Huta Kościuszko”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Huta Kościuszko”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Huta Kościuszko”
Ziemia50°18′05″N 18°57′35″E/50,301389 18,959722
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia

edytuj

Początki huty „Kościuszko” sięgają 1797 roku, kiedy rozpoczęto roboty wstępne w celu założenia huty żelaza. Inicjatorem jej powstania był Friedrich Wilhelm von Reden, a zaprojektował ją szkocki inżynier John Baildon. W 1802 roku nastąpiło uruchomienie huty. W połowie XIX wieku produkcja surówki wynosiła 4,2 tys. ton, a zatrudnienie 580 osób.

Kalendarium

edytuj
  • 1799 – zapadła decyzja o nadaniu nazwy „Königshütte”, czyli Huta „Królewska” na cześć króla pruskiego. Król Fryderyk Wilhelm III przeznaczył na budowę huty 40 tys. talarów
  • 1802 – ukończono budowę huty, uruchomienie pierwszego wielkiego pieca, nazwanego „Reden”[3] W grudniu tego samego roku uruchomiono drugi wielki piec – „Heinitz”[4]. Całkowity koszt budowy huty: dwa wielkie piece wraz z budynkami gospodarczymi wyniósł 57439 talarów.
  • 1806 – ruszył trzeci wielki piec pod nazwą „Weddling”
  • 1807 – rozpoczęto budowę huty cynku „Lydognia”. W roku 1810 wybudowano w hucie cynku piec 8-muflowy. Huta cynku „Lydognia” do 1889[5] (1899[6]) funkcjonowała na terenie Huty Królewskiej jako jeden z jej wydziałów.
  • 1818 – został uruchomiony czwarty wielki piec, nazwany „Gerhard”
  • 1819 – produkcja surówki wzrosła do 3053 ton
  • 1843 – wybudowanie wydziałów pudlingarni, walcowni i młotowni. Huta stała się zakładem produkującym gotowe wyroby walcowe, specjalizując się w wytwarzaniu szyn kolejowych
  • 1853–60 – rozbudowa huty o 4 nowe wielkie piece
  • 1862 – otwarcie wydziału walcowni szyn kolejowych
  • 1865 – otwarcie wydziału stalowni bessemerowskiej
  • 1868 – 18 lipca – po wykupieniu huty przez hrabiego von Donnersmarcka utworzone zostało miasto pod nazwą Huta Królewska (formalnie od 1869 po otrzymaniu dekretu króla)
  • 1871 – huta „Królewska” zostaje włączona do koncernu „Zjednoczone Huty Królewska i Laura”[1]
  • 1872 – kilkutygodniowy pobyt znanego berlińskiego malarza Adolpha von Menzela, podczas którego powstały szkice do późniejszego słynnego obrazu „Eisenwalzwerk (Moderne Cyklopen)”, ukończonego w 1875
  • 1895 – na terenie huty powstaje fabryka wagonów (Waggonfabrik), które to zakłady stanowią zalążek przyszłych Zakładów Konstrukcji Stalowych „Konstal”
  • 1917 – otwarto Warsztaty Przetwórcze (późniejszy Konstal)
  • 1935 – następuje zmiana nazwy z Huta Królewska na Huta „Piłsudski”
  • 1937 – zbudowano nowy wielki piec „A”, wizyta ministra przemysłu i handlu Antoniego Romana na terenie huty[7]
  • 1939–45 w czasie okupacji hitlerowskiej huta pod przywróconą nazwą „Königshütte” pracowała na potrzeby okupanta. Po wojnie hutę nazwano imieniem Tadeusza Kościuszki
  • 1998 – Huta Kościuszko została przekształcona z przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjną
  • 2000 – na bazie majątku Huty „Kościuszko” S.A. utworzono spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością o nazwie Huta Królewska Sp. z o.o.[8], w skład której weszły walcownia-zgniatacz oraz walcownia duża
  • 2007 – Huta „Kościuszko” S.A. zbyła posiadane 48% udziałów Huty Królewskiej Sp. z o.o. firmie ArcelorMittal Poland, która stała się odtąd wyłącznym właścicielem Huty Królewskiej
  • 2010 – Ministerstwo Skarbu Państwa przewidziało prywatyzację Huty „Kościuszko” S.A.

Teraźniejszość

edytuj

6 sierpnia 2008 na obszarze huty rozpoczęły się zdjęcia do filmu fabularnego „Zgorszenie publiczne”. Producentem jest Paisa Films studio filmowe założone w 2005 roku przez Macieja Ślesickiego, a reżyserem Maciej Prykowski tegoroczny absolwent wydziału reżyserii Warszawskiej Szkoły Filmowej[9].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b Huta Kościuszko, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-06-23].
  2. ↑ Prywatyzacja huty.
  3. ↑ Historia: Pierwsza kampania wielkiego pieca, nazwanego „Reden”, trwała zaledwie jedenaście tygodni. Na skutek zakłóceń technologicznych oraz technicznych w pracy maszyny parowej piec wygaszono.. [dostęp 2010-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-17)].
  4. ↑ Huta Kościuszko w Chorzowie.
  5. ↑ Huta „Kościuszko” S.A. [dostęp 2009-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-01)].
  6. ↑ Wydarzenia. [dostęp 2010-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-13)].
  7. ↑ Huta „Pisłsudski”.
  8. ↑ bip.gov.pl: Organizacja. [dostęp 2009-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-14)]. (pol.).
  9. ↑ DZIENNIK ZACHODNI: „Zgorszenie publiczne” na Śląsku. [dostęp 2008-08-01]. (pol.).

Bibliografia

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Huta_„Kościuszko”&oldid=70062096”