Hurma wschodnia

Hurma wschodnia
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	wrzosowce
Rodzina	hebankowate
Rodzaj	hurma
Gatunek	hurma wschodnia
	Nazwa systematyczna
	Diospyros kaki Thumb.; Nova Acta Regiae Soc. Sci. Upsal. 3:208. 1780
Synonimy
	Diospyros chinensis Blum;
	Diospyros chinensis Blum;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Hurma wschodnia (Diospyros kaki), nazywana również hebanem wiśniówką i nieprawidłowo hebanowcem wschodnim – gatunek drzewa z rodziny hebankowatych. Pochodzi z Chin, jest tam i w innych rejonach uprawiane^[3].

Morfologia

Pokrój: Drzewo osiągające zwykle 12–15 m wysokości^[5]maksymalnie do 27 m^[6]. Młode pędy nagie do gęsto owłosionych^[6].

Pień drzewa

Liście: Pojedyncze, ogonkowe, blaszka o długości od 5 do 18 cm i szerokości 2,5 do 6 cm^[6], lancetowata do jajowatoeliptycznej^[6].
Kwiaty: Jednopłciowe; męskie w małych, ściśniętych pęczkach, żeńskie – pojedynczo. Kwiaty o średnicy do 3 cm (męskie mniejsze)^[5], z czterodziałkowym kielichem i bladożółtą lub siarkowożółtą, czterodzielną koroną. Kwitnie w czerwcu.
Owoc: Jagoda o średnicy 3–10 cm^[5], pomarańczowa lub złotobrunatna, z powiększonymi działkami kielicha, trwale pozostającymi na owocu; ma ona bardzo przyjemny smak, jest jednak jadalny tylko w stanie pełnej dojrzałości (mniej więcej od października do listopada)^[7].

Zastosowanie

Dojrzewający owoc kaki

Drzewo uprawiane w Chinach, Korei, w Japonii, na wyspie Jawa w Indonezji, w Europie Południowej, W USA (Kalifornia, Floryda). W Europie Środkowej wytrzymuje zimę tylko na obszarach uprawy winorośli, poza tym jest bardzo rzadko spotykane^[7].
Roślina zawierająca dużo garbników. Sok wykorzystywany jest do nasączania sieci rybackich, drewna, aby nie ulegało gniciu i do garbowania skór. Sok używany jest również w produkcji farb^[5].
Drewno jest oryginalnie szarobrunatne i niezwykle twarde. Używane bywa przeważnie do wyrobu przedmiotów narażonych na uderzenia, np. kręgli i kul^[7].
Owoce jadalne w stanie surowym i przerabiane na przetwory (dżemy i powidła)^[5].

Hurma wschodnia (Diospyros kaki Thunb., 1780)

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-12] (ang.).
↑ ^a ^b Germplasm Resources Information Network (GRIN) [online] [dostęp 2010-03-10] .
↑ Diospyros kaki, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ZbigniewZ. Podbielkowski ZbigniewZ., Słownik roślin użytkowych, Warszawa: PWRiL, 1989, s. 119-120, ISBN 83-09-00256-4 .
↑ ^a ^b ^c ^d Diospyros kaki Thunberg, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2022-02-18] .
↑ ^a ^b ^c Bruno T.B.T. Kremer Bruno T.B.T., Drzewa, Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 250, ISBN 83-7129-141-8 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-12] (ang.).

[grin-3] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [online] [dostęp 2010-03-10] .

[iucn-4] Diospyros kaki, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[podbiel-5] ZbigniewZ. Podbielkowski ZbigniewZ., Słownik roślin użytkowych, Warszawa: PWRiL, 1989, s. 119-120, ISBN 83-09-00256-4 .

[china-6] Diospyros kaki Thunberg, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2022-02-18] .

[G-7] Bruno T.B.T. Kremer Bruno T.B.T., Drzewa, Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 250, ISBN 83-7129-141-8 .

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]