Wikipedia

Hurma wschodnia

Hurma wschodnia (Diospyros kaki), nazywana również hebanem wiśniówką i nieprawidłowo hebanowcem wschodnim – gatunek drzewa z rodziny hebankowatych. Pochodzi z Chin, jest tam i w innych rejonach uprawiane[3].

Hurma wschodnia
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

hebankowate

Rodzaj

hurma

Gatunek

hurma wschodnia

Nazwa systematyczna
Diospyros kaki Thumb.
Nova Acta Regiae Soc. Sci. Upsal. 3:208. 1780
Synonimy
  • Diospyros chinensis Blum[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Multimedia w Wikimedia Commons

Morfologia

edytuj
Pokrój
Drzewo osiągające zwykle 12–15 m wysokości[5], maksymalnie do 27 m[6]. Młode pędy nagie do gęsto owłosionych[6].
 
Pień drzewa
Liście
Pojedyncze, ogonkowe, blaszka o długości od 5 do 18 cm i szerokości 2,5 do 6 cm[6], lancetowata do jajowatoeliptycznej[6].
Kwiaty
Jednopłciowe; męskie w małych, ściśniętych pęczkach, żeńskie – pojedynczo. Kwiaty o średnicy do 3 cm (męskie mniejsze)[5], z czterodziałkowym kielichem i bladożółtą lub siarkowożółtą, czterodzielną koroną. Kwitnie w czerwcu.
Owoc
Jagoda o średnicy 3–10 cm[5], pomarańczowa lub złotobrunatna, z powiększonymi działkami kielicha, trwale pozostającymi na owocu; ma ona bardzo przyjemny smak, jest jednak jadalny tylko w stanie pełnej dojrzałości (mniej więcej od października do listopada)[7].

Zastosowanie

edytuj
 
Dojrzewający owoc kaki
  • Drzewo uprawiane w Chinach, Korei, w Japonii, na wyspie Jawa w Indonezji, w Europie Południowej, W USA (Kalifornia, Floryda). W Europie Środkowej wytrzymuje zimę tylko na obszarach uprawy winorośli, poza tym jest bardzo rzadko spotykane[7].
  • Roślina zawierająca dużo garbników. Sok wykorzystywany jest do nasączania sieci rybackich, drewna, aby nie ulegało gniciu i do garbowania skór. Sok używany jest również w produkcji farb[5].
  • Drewno jest oryginalnie szarobrunatne i niezwykle twarde. Używane bywa przeważnie do wyrobu przedmiotów narażonych na uderzenia, np. kręgli i kul[7].
  • Owoce jadalne w stanie surowym i przerabiane na przetwory (dżemy i powidła)[5].
 
Hurma wschodnia (Diospyros kaki Thunb., 1780)

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-12] (ang.).
  3. ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN) [online] [dostęp 2010-03-10].
  4. ↑ Diospyros kaki, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. ↑ a b c d e Zbigniew Podbielkowski, Słownik roślin użytkowych, Warszawa: PWRiL, 1989, s. 119-120, ISBN 83-09-00256-4.
  6. ↑ a b c d Diospyros kaki Thunberg, [w:] Flora of China [online], eFloras.org [dostęp 2022-02-18].
  7. ↑ a b c Bruno T. Kremer, Drzewa, Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 250, ISBN 83-7129-141-8.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Hurma_wschodnia&oldid=75336161”