Hugo Korneliusz Mijakowski

Hugo Korneliusz Mijakowski[a] (ur. 31 marca 1891[b] w Wieruszowie, zm. 47 kwietnia 1940 w Katyniu) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Hugo Korneliusz Mijakowski
Ilustracja
ppłk Hugo Korneliusz Mijakowski
podpułkownik piechoty podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia

31 marca 1891
Wieruszów

Data i miejsce śmierci

4–7 kwietnia 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1915–1921 i 1923–1940

Siły zbrojne

Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

5 pułk piechoty LP
23 pułk piechoty
29 pułk piechoty
25 Dywizja Piechoty
batalion KOP „Borszczów”
26 pułk piechoty
14 pułk piechoty
Szkoła Podoficerów Piechoty dla Małoletnich Nr 1

Stanowiska

dowódca kompanii
dowódca batalionu piechoty
zastępca dowódcy pułku
komendant szkoły podoficerskiej

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939 Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Państwowa Odznaka Sportowa
Korpus oficerski 14 pp w dniu 11 listopada 1933. Siedzą od prawej: mjr Wilhelm Paszkiewicz, mjr Stanisław Pietrzyk, mjr Stanisław Brzeziński-Dunin, ppłk Hugo Mijakowski (z-ca d-cy pułku), płk Ignacy Misiąg (były d-ca pułku), ppłk Franciszek Sudoł (d-ca pułku), mjr Aleksander Fiszer, mjr Aleksander Zabłocki i kpt. Marian Matera (adiutant pułku).
16 października 1934 – delegacja 14 pp wręcza Prezydentowi RP Ignacemu Mościckiemu odznakę pułkową. Od lewej stoją: płk Jan Głogowski, Ignacy Mościcki, ppłk Franciszek Sudoł, ppłk Hugo Mijakowski, kpt. Józef Rodzeń, ppor. Leonard Królak i st. sierż Stanisław Kopf.
Rok 1934 – 3 kompania 14 pp, mistrzowska w strzelaniu w 4 Dywizji Piechoty. W I rzędzie siedzą od prawej: 2 – ppor. Stanisław Domagalski, 3 – mjr Stanisław Pietrzyk, 4 – kpt. Michał Naziembło, 5 – ppłk Hugo Mijakowski, 6 – ppłk Franciszek Sudoł, 7 – mjr Wilhelm Paszkiewicz, 8 – mjr Aleksander Fiszer.
Zarząd Wojskowego Klubu Sportowego Cuiavia (1935). Trzeci od prawej siedzi ppłk Hugo Mijakowski, a czwarty kpt. Jan Stefan Witkowski. W górnym rzędzie stoją od prawej: ppor. Mieczysław Kłosiński, por. Józef Koziński i ppor. Feliks Stawicki.

Życiorys

edytuj

Urodził się w dniu 31 marca 1891 roku w Wieruszowie, w ówczesnej guberni kaliskiej, w rodzinie Władysława i Marii z Wiśniewskich[2]. Od 1902 roku uczeń gimnazjum rządowego w Łodzi, które opuścił w roku 1905 w czasie strajku szkolnego. Następnie przeszedł do nowo powstałego łódzkiego Gimnazjum Polskiego „Uczelnia”. Po zdaniu matury (w roku 1912) rozpoczął studia na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, które przerwał wybuch I wojny światowej. W latach 1912–1914 działał w Krakowie w niepodległościowej organizacji „Zjednoczenie”. W dniu 5 maja 1915 r. wstąpił do Legionów Polskich, w których pełnił służbę jako komendant patrolu sanitarnego w V batalionie I Brygady[3]. Z dniem 1 listopada 1916 r. został awansowany do stopnia chorążego sanitarnego. W kwietniu 1917 roku służył w 5 pułku piechoty Legionów Polskich[4]. Zwolniony z Legionów w dniu 16 lipca 1917 roku wskutek odmowy złożenia przysięgi na wierność Królestwu Polskiemu i dotrzymanie braterstwa broni wojskom Niemiec i Austro-Węgier, został następnie internowany w obozie w Beniaminowie[5], gdzie był przetrzymywany do 1 kwietnia 1918 r. Po zwolnieniu został przymusowo skierowany do Warszawy i odkomenderowany na służbę u lekarza powiatowego Miasta Warszawa. Wstąpił na Uniwersytet Warszawski, żeby kontynuować przerwane przez I wojnę światową studia medyczne. Przy pomocy komendy POW uciekł 1 listopada 1918 r. z Warszawy do Lublina, gdzie w dniu 6 listopada tr. wstąpił w szeregi 1 pułku piechoty „Republiki lubelskiej” (późniejszego 23 pułku piechoty)[6][7].

Do Wojska Polskiego przyjęty został na mocy dekretu Józefa PiłsudskiegoNaczelnego Wodza Wojsk Polskich – z dnia 17 grudnia 1918 r. Zatwierdzono wówczas również jego awans, ogłoszony w rozkazie generała-majora Śmigłego, z chorążego sanitarnego na podporucznika sanitarnego[8]. Rozpoczął w tym czasie organizowanie służby sanitarnej w 23 pułku piechoty formowanym w Lublinie. Następnie wyruszył na front ukraiński, jako lekarz w grupie operacyjnej mjr. Wacława Scaevoli-Wieczorkiewicza (grupę tę potem przekształcono w I batalion 23 pułku piechoty). W szeregach I baonu 23 pp walczył podczas wojny polsko-ukraińskiej i wojny polsko-sowieckiej (do samego jej końca), zajmując w tym czasie stanowiska oficera sanitarnego i adiutanta pułku. W dniu 1 maja 1920 r. został awansowany do rangi porucznika lekarza (ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920 roku)[3][9][6]. Za bohaterskie czyny dokonane podczas wojny polsko-bolszewickiej, Dekretem Wodza Naczelnego (dekret L. 3397), odznaczony został w 1921 roku Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari[c]. W dniu 9 listopada 1920 r. został zatwierdzony w randze kapitana, ze starszeństwem z dniem 1 kwietnia 1920 roku[d], w korpusie sanitarnym, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich[10]. Na dzień 1 czerwca 1921 roku kapitan Hugo Mijakowski przebywał na kursie w Centrum Wyszkolenia w Wołkowysku[11] (był to trzymiesięczny kurs wyszkolenia zorganizowany przy 1 Armii), a jego oddziałem macierzystym był nadal 23 pułk piechoty[12]. Po ukończeniu kursu, od lipca 1921 roku, dowodził kompanią w 23 pp[6]. Następnie został przeniesiony do rezerwy i otrzymał przydział do kompanii zapasowej sanitarnej nr 5[13].

W roku 1923 ukończył pięciomiesięczny kurs wyszkoleniowy[6]. Z dniem 1 listopada 1923 r. został przemianowany na oficera zawodowego w stopniu kapitana, ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 891.5 lokatą w korpusie oficerów piechoty[14]. Pod koniec tego roku zajmował już 801. lokatę wśród kapitanów piechoty[15] i pełnił służbę jako oficer 23 pp, który stacjonował wówczas we Włodzimierzu Wołyńskim[16] (dowodził w tym okresie kompanią 23 pp, a funkcję tę sprawował do początków 1924 roku[3]). W lutym 1924 roku został przeniesiony do 29 pułku piechoty w Kaliszu[17][18], służąc w którym zajmował w 1924 roku – 387. lokatę pośród kapitanów korpusu piechoty[19]. W pułku tym piastował między innymi stanowisko dowódcy kompanii szkolnej[20]. W początkach 1925 roku został wyznaczony do złożenia egzaminu sprawdzającego na kurs wspólny w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia przed awansem na majora. Egzamin wyznaczony został na dzień 16 lutego 1925 przy Dowództwie Okręgu Korpusu Nr VII[21]. W listopadzie 1925 r. ogłoszono jego przydzielenie z 29 pp do 25 Dywizji Piechoty w Kaliszu, na stanowisko II oficera sztabu[22]. Stanowisko to piastował w latach 1925–1927[3], kończąc w międzyczasie (w roku 1926) pięciomiesięczny kurs w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie[20].

Na podstawie zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 12 kwietnia 1927 r.[e] został awansowany na stopień majora, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 61. lokatą w korpusie oficerów piechoty[23].

W dniu 31 października 1927 r. ogłoszono przeniesienie majora Mijakowskiego, jako nadetatowego oficera 29 pułku piechoty, do Korpusu Ochrony Pogranicza, z równoczesnym przeniesieniem do kadry oficerów piechoty[24][25]. Przez rok pełnił służbę na stanowisku kwatermistrza batalionu KOP „Borszczów” (funkcję tę pełnił od dnia 3 października 1927 roku[6]), a od 1 grudnia 1928 r. dowodził tym batalionem[3][5]. Zarządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej opublikowanym w dniu 11 listopada 1928 roku odznaczony został, w uznaniu zasług położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości, Złotym Krzyżem Zasługi[26]. W roku 1928 zajmował 62. lokatę wśród majorów piechoty w swoim starszeństwie[27], a w roku 1930 była to już 57. lokata w starszeństwie (a jednocześnie 344. lokata łączna pośród majorów korpusu piechoty)[28]. W dniu 28 stycznia 1931 r. ogłoszono jego przeniesienie do 26 pułku piechoty stacjonującego we Lwowie[f], na stanowisko dowódcy batalionu[29][g]. Pełniąc służbę w 26 pułku piechoty[30] zajmował w 1932 roku – 49. lokatę pośród majorów piechoty w swoim starszeństwie[31].

Zarządzeniem Prezydenta RP Ignacego Mościckiego z dnia 17 stycznia 1933 r. został awansowany do rangi podpułkownika, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 roku i 14. lokatą w korpusie oficerów piechoty[32]. Zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych[h] został w czerwcu 1933 roku przeniesiony do 14 pułku piechoty z Włocławka, na stanowisko zastępcy dowódcy tegoż pułku[33][34]. Na dzień 1 lipca 1933 roku zajmował 271. lokatę łączną pośród podpułkowników korpusu piechoty (była to równocześnie nadal 14. lokata w swoim starszeństwie)[35]. W październiku 1934 r. wszedł w skład delegacji, która wręczała odznakę pamiątkową 14 pułku piechoty Prezydentowi RP – Ignacemu Mościckiemu. Podczas swej służby we Włocławku był aktywnym uczestnikiem życia społecznego i sportowego tego miasta. Propagował rozwój sportów wodnych, a w szczególności kajakarstwa i pływactwa[36]. Znacznie przyczynił się do rozwoju Wojskowego Klubu Sportowego „Cuiavia”[37], którego był jednym ze współorganizatorów i członkiem zarządu[36]. Na dzień 5 czerwca 1935 roku zajmował 232. lokatę łączną wśród podpułkowników piechoty (była to zarazem 13. lokata w swoim starszeństwie)[38]. Za końcowy okres swej służby w 14 pułku piechoty opiniowany był przez gen. bryg. Stanisława Kwaśniewskiego (opinia wystawiona w dniu 8 listopada 1935 r.)[39].

We włocławskim pułku służył do dnia 27 września 1935 roku. W tym czasie był delegatem Koła Garnizonu Włocławek w Lidze Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej i Polskim Białym Krzyżu[40].

Z dniem 30 października 1935 r. objął stanowisko komendanta Szkoły Podoficerów Piechoty dla Małoletnich Nr 1 w Koninie[41][i]. Jako komendant tej szkoły[42] zajmował na dzień 23 marca 1939 roku – 10. lokatę wśród podpułkowników korpusu piechoty w swoim starszeństwie[43]. Stanowisko komendanta konińskiej szkoły piastował do wybuchu wojny 1939 roku.

W nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej. 28 października 1939 przebywał w Jużskim Obozie Jeńców Wojennych[44]. W listopadzie lub na początku grudnia 1939 został przeniesiony do obozu w Kozielsku[44]. Między 3 a 5 kwietnia 1940 został przekazany do dyspozycji naczelnika Zarządu NKWD Obwodu Smoleńskiego[44]. Między 4 a 7 kwietnia 1940 zamordowany w Katyniu i tam pogrzebany[44]. 15 maja 1943 został ekshumowany, zidentyfikowany (nr 2174) i pochowany w zbiorowej mogile ofiar mordu[45][44]. Od 28 lipca 2000 spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.

5 października 2007 minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień pułkownika[46]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Życie prywatne

edytuj

Od 1925 roku żonaty był z Marią Magdaleną z Runkowskich. Ich małżeństwo było bezdzietne[45].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Upamiętnienie

edytuj

Katyński Dąb Pamięci poświęcony pułkownikowi Hugo Mijakowskiemu zasadzony został w dniu 11 listopada 2009 roku na skwerze przy Placu Zwycięstwa w Kuźni Raciborskiej[57].

Zobacz też

edytuj
  1. Zarządzeniem Ministra Spraw Wojskowych, opublikowanym w dniu 26 stycznia 1934 roku, nastąpiło sprostowanie imienia – z „Hugo” – na „Hugo Korneliusz”.[1]
  2. W niektórych opracowaniach jako datę urodzenia podaje się 1 kwietnia 1891 roku.
  3. Opis czynów, które przyniosły ppor. Mijakowskiemu Order Virtuti Militari 5 klasy: „W bitwie pod Stefanopolem nad Dzisną 17 czerwca 1920 r. był z ambulansem na pierwszej linii w ogniu artylerii i granatów rażących nieprzyjaciela. Mimo choroby, z 40° temperaturą nie zszedł z linii, lecz udzielał pomocy, ratując przed śmiercią. 5 sierpnia 1920 r., gdy baon odpoczywał po całonocnym marszu nad Bugiem, został zaatakowany przez konnicę nieprzyjaciela. Ppor. Mijakowski bezpośrednio włączył się do walki, osobiście organizując kontratak tak silny, że spowodował popłoch u nieprzyjaciela. 23 września 1920 r., w czasie bitwy pod Brzostowicą, w czasie natarcia nieprzyjaciela, gdy sąsiednie baony zaczęły się wycofywać, por. Mijakowski widząc zagrożenie okrążeniem swego baonu, zebrał chorych i rannych stając na czele 16 ludzi z 1 kaemem w ręku. Skutecznie zabezpieczył skrzydło baonu, ratując go przed okrążeniem. Za czyny te odznaczony został Orderem VM 5 kl. nr 4895.”[3]
  4. Niektóre opracowania podają, że do stopnia kapitana awansowany został w roku 1921.
  5. Zarządzenie o sygnaturze B.P.L. 3989/III.
  6. W roku 1934 pułk ten został przeniesiony do Gródka Jagiellońskiego, z wyjątkiem III batalionu, który pozostał detaszowany we Lwowie.
  7. Przeniesienie to zostało potwierdzone w rozkazie Dowództwa Korpusu Ochrony Pogranicza Nr 20 z dnia 8 maja 1931 roku.
  8. Zarządzenie to zostało opublikowane w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych z dnia 28 czerwca 1933 roku.
  9. Część źródeł podaje, że stanowisko komendanta Szkoły Podoficerów Piechoty dla Małoletnich Nr 1 objął w sierpniu 1937 roku.

Przypisy

edytuj
  1. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 2 z 26 I 1934, s. 24.
  2. a b Kolekcja ↓, s. 1.
  3. a b c d e f Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 195.
  4. Lista starszeństwa oficerów Legjonów Polskich ↓, s. 58.
  5. a b Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku ↓.
  6. a b c d e Cygan 2006 ↓, s. 150.
  7. WBH, sygn. I.482.69-6188 VM, str. 2-5.
  8. Dziennik Rozkazów Wojskowych ↓, Nr 13 z 23 XII 1918, s. 212.
  9. Wojewoda 2016 ↓, s. 32.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 43 z 10 XI 1920, s. 1161.
  11. Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 91.
  12. Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 771.
  13. Spis oficerów rezerwy 1922 ↓, s. 187.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 72 z 17 XI 1923, s. 758.
  15. Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 412.
  16. Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 191.
  17. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 8 lutego 1924 roku, s. 53.
  18. Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 194.
  19. Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 356.
  20. a b Ogrody Wspomnień ↓.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 6 z 18 I 1925, dodatek s. 2 i 4.
  22. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 125 z 20 XI 1925, s. 680.
  23. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 13 z 20 IV 1927, s. 119.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 25 z 31 X 1927, s. 329.
  25. Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 125.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 15 z 11 XI 1928, s. 407.
  27. Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 180.
  28. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1930 ↓, s. 131.
  29. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 1 z 28 I 1931, s. 31.
  30. Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 556.
  31. Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 30.
  32. Dziennik Personalny M.S.Wojskowych ↓, Nr 1 z 18 I 1933, s. 1.
  33. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 8 z 28 VI 1933, s. 130.
  34. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Obsada personalna ↓, s. 33.
  35. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1933 ↓, s. 15.
  36. a b Kunikowski 2005 ↓, s. 113.
  37. Ciesielski 2008 ↓, s. 130.
  38. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935 ↓, s. 15.
  39. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce. Opinie podpułkowników ↓, s. 354.
  40. WBH, sygn. I.482.69-6188 VM, str. 3.
  41. Kozłowski 1989 ↓, s. 57-58.
  42. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 459.
  43. a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 13.
  44. a b c d e Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 516.
  45. a b Cygan 2006 ↓, s. 150–151.
  46. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  47. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 41 z 6 XII 1921, s. 1609.
  48. M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260.
  49. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 364.
  50. a b Kolekcja ↓, s. 3.
  51. M.P. z 1939 r. nr 45, poz. 76.
  52. Monitor Polski nr 260, poz. 634. 1928-11-10. [dostęp 2023-01-20].
  53. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 407.
  54. a b c Na podstawie
  55. Zarządzenie Ministra Spraw Wojskowych Nr 1/86 w sprawie nadania odznaki pamiątkowej „Krzyż Kampanii Wrześniowej 1939”. „Dziennik Ustaw RP”. 2, s. 30, 1986-04-10. Londyn: Minister Sprawiedliwości. .
  56. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, nr 12 z 6 VIII 1929, s. 239.
  57. Polska Niezwykła ↓.

Bibliografia

edytuj