Hotel Art we Wrocławiu
Hotel Art – czterogwiazdkowy hotel zajmujący dwie zabytkowe kamienice o średniowiecznym rodowodzie znajdujący się przy ulicy Kiełbaśniczej we Wrocławiu.
 Hotel Art | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Kiełbaśnicza 20, Kiełbaśnicza 21/22 |
| Kategoria |
|
| Liczba pokoi |
77 |
| Liczba łóżek |
142 |
| Data otwarcia |
1996 |
 nr rej. r rej.: 67 z 6.02.1962[1]
| |
.JPG) Kamienica przy ul. Kiełbaśniczej 20 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku |
kamienica |
| Kondygnacje |
trzy |
Położenie na mapie Polski  | |
| 51,112238°N 17,029893°E/51,112238 17,029893 | |
Hotel mieści się w dwóch sąsiadujących ze sobą kamienicach różniących się od siebie liczbą kondygnacji, liczbą traktów i rodowodem: w narożnej przez ponad 200 lat znajdowała się drukarnia, a kamienica nr 22 funkcjonowała jako dom parafialny[2].
Historia i opis architektoniczny kamienic
edytujKamienica nr 20
edytujKamienica znajduje się na działce narożnej przy ul. Kiełbaśniczej i ul. Łaziennej. Pierwszy budynek został wzniesiony w średniowieczu, w XIV wieku. Był to wówczas czterokondygnacyjny, jednoizbowy budynek z frontem od ulicy Kiełbaśniczej[2]. W drugiej połowie XIV wieku oraz w 1520 roku kamienica została rozbudowana. Dodano do niej wówczas skrzydło północne od ul. Łaziennej, a w 1549 roku skrzydło południowe[3]; w ten sposób zyskała klasyczny kształt narożnej patrycjuszowskiej kamienicy[2].
Obecnie jest to trzykondygnacyjna, dwutraktowa, trójskrzydłowa, kalenicowa od ul. Kiełbaśniczej i kalenicowo-szczytowa od ulicy Łaziennej kamienica z wewnętrznym dziedzińcem. Dziedziniec połączony jest z frontem kamienicy sienią przejazdową wychodzącą w osi siedmioosiowej elewacji od strony ulicy Kiełbaśniczej[2]. Sień przejazdowa od tej strony zakończona jest portalem datowanym na 1800 rok[2]. Sień, jak i wnętrza nakryte są sklepieniami sieciowym, kolebkowymi i kolebkowymi z lunetami, w piwnicy wspartymi na środkowym filarze[4].
Wejście do budynku znajduje się w drugiej osi od strony południowej[2]. Okna na pierwszej kondygnacji otoczone są fasciowymi opaskami[2]. We wnętrzu budynku zachowały się sieciowe sklepienia skarbca, malowane renesansowe stropy, wczesnobarokowy (z 3. ćw. XVII wieku) wystrój sztukatorski sufitu oraz renesansowe kolumny międzyokienne na I piętrze z 1549 roku i dwa profilowane portale w sieni z gmerkami i datą „1520”[2]. Do momentu remontu budynek był zakończony więźbą dachową datowaną na 1549 rok i sygnowaną nazwiskiem Melchiora Solcza[2] (Michaela Scholtza[3]). W 1933 roku w kamienicy przeprowadzono kolejne przebudowy wnętrza[3].
W kamienicy od 1658 roku funkcjonowała, przeniesiona przez Andreasa Assiga, drukarnia Baumannów będąca kontynuatorem oficyny Szarffenbergów (Baumannische Erben Druckerey)[5][2]. W tym celu wnętrza kamienicy zostały przebudowane. Przez kolejne stulecia spadkobiercy drukarni kontynuowali jej działalność pod tym adresem: w 1729 roku drukarnię objął Samuel Grass (Grassische Druckerei), a w 1799 roku znajdowała się tu drukarnia Bartha (od 1802 roku Grass & Barth) kierowana przez Johana Augusta Bartha[6][2][3]. W 1842 roku, gdy drukarnię przejął H. Barth, kamienica została poddana gruntownej przebudowie: w budynku mieściło się wydawnictwo, drukarnia, odlewnia czcionek i księgarnia. W 1843 roku drukarnię dzierżawił W. F. Bartha, który od 1855 roku stał się jej właścicielem. W tym samym roku zmieniono nazwę na Grass, Barth, u. Co. Kolejne pokolenia prowadziły drukarnię do 1945 roku[7].
Według Jana Harasimowicza kamienica ta należy do najbardziej wartościowych zabytków architektury mieszczańskiej Śląska[4].
Kamienica nr 21/22
edytujPierwotnie na wydłużonej działce nr 21/22 znajdowały się trzy budynki ciągnące się od ulicy Kiełbaśniczej do ulicy Rzeźniczej (w 1. połowie XVIII w.). Budynek frontowy zamieszkiwał pastor kościoła pw. św. Elżbiety; budynek środkowy z 1. połowy XIX wieku, pełnił funkcję domu weselnego, a budynek przy ul. Rzeźniczej był stajnią[2]. Od strony ul. Kiełbaśniczej znajdował się dodatkowo dziedziniec, a w nim ogród. Kamienica, funkcjonująca jako dom parafialny parafii św. Elżbiety, została wzniesiona w 1896 roku, a jej projektantem był architekt Felix Henry. Taką funkcję pełniła do 1945 roku[2].
Kamienica ma formę czterokondygnacyjnego budynku, trzytraktowego z dwuspadowym dachem w układzie kalenicowym z dwoma facjatami szczytowymi o własnym dachu dwuspadowym. Asymetryczna fasada została podzielona na cztery osie potrójnych i podwójnych okien. Oś południowa została dodatkowo zaakcentowana dwukondygnacyjnym wykuszem[8]. Ściana frontowa została wykonana z cegły klinkierowej i wzbogacona tynkowanymi naśladującymi kamień elementami architektonicznymi utrzymanymi w stylu neogotyckim, m.in. z: masywnymi kroksztynami wykusza, laskowanymi[a] obramieniami otworów okiennych i drzwiowych zamkniętych łukiem w ośli grzbiet, maswerkiem portalu i sterczynami szczytu[8] oraz w stylu neorenesansowym z charakterystycznymi dla tego okresu ceglanymi licowaniami ścian i dekoracją sgraffitową. W widocznym fryzie między pierwszą a drugą kondygnacją oraz w płycinach pod i nadokiennych umieszczone zostały secesyjne ornamenty z motywami zwierzęcymi i roślinnymi. Zachowały się również dekoracje malarskie z dwukrotnie powtórzonymi datami rocznymi "1520" oraz z gmerkami i symbolami literowymi „GLMWZ”, „B”, „C”. W budynku zachowano dwubiegunową klatkę schodową z kutą balustradą oraz ornamentowane stiukową dekoracją fasety[8].
Hotel Art
edytujOd 1945 do 1995 roku kamienice nie były remontowane, a ich stan był bliski ruiny. W latach 1995–1996 gruntownie odnowiono kamienicę nr 20, a rok później połączono budynek z kamienicą nr 21/22[8]. Inwestorem było Stowarzyszenie Architektów Polskich, a projektantem był zespół architektów z Dorotą Jarodzką-Śródką i Kazimierzem Śródką. Nowo powstały czterogwiazdkowy hotel posiada siedemdziesiąt siedem klimatyzowanych pokoi na sto czterdzieści dwa miejsca. W hotelu znajduje się restauracja, kawiarnia, pięć sal konferencyjnych i podziemny garaż na trzydzieści dwa auta. W części parterowej znajduje się Pasaż Słońca[9].
Uwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 225.
- ↑ a b c d Harasimowicz 1998 ↓, s. 55.
- ↑ a b Harasimowicz 1998 ↓, s. 57.
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 62.
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 59.
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 248.
- ↑ a b c d Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 226.
- ↑ Harasimowicz 2006 ↓, s. 296.
- ↑ laskowanie, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-05-31].
Bibliografia
edytuj- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
- Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t. II. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1998. ISBN 83-7023-679-0.
- Jan Harasimowicz: Encyklopedia Wrocławia. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 83-7384-561-5.