Hotel Admiralspalast w Zabrzu
Hotel Admiralspalast w Zabrzu (po II wojnie światowej hotel Prezydent, następnie Przodownik i Monopol[1]) – hotel z 1927 roku w Zabrzu, przy ul. Wolności 305, wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego[1].
 nr rej. - A/1652/97 z 15.12.1997 (woj. katowickie)[1] - A/769/2021 z 02.03.2021 (woj. śląskie)[2] | |
 Budynek hotelu w 2013 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Wolności 305 |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt |
Richard Bielenberg i Josef Moser |
| Rozpoczęcie budowy |
1924 |
| Ukończenie budowy |
1927 |
| Właściciel |
Miasto Zabrze |
Położenie na mapie Zabrza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°18′21,77″N 18°47′17,01″E/50,306047 18,788058
| |
Historia
edytujNa niewielkiej głębokości pod budynkiem przebiega wykuta w skale Główna Kluczowa Sztolnia Dziedziczna, jednak bezpośrednio nad nią znajdują się kurzawki[3]. Pierwotnie w tym miejscu stała kamienica, mieszcząca również hotel (Fleischer Hotel)[3], która runęła w 1916 r.[4] być może właśnie na skutek niestabilności gruntu. Dlatego za podstawę budynku późniejszego hotelu posłużyła betonowa płyta[5] o grubości 2 m[6]. Hotel został zaprojektowany przez berlińskich architektów Richarda Bielenberga i Josefa Mosera[7] w stylu modernistycznym z elementami sztuki art deco[8]. Budowa, rozpoczęta w 1924 r., trwała cztery lata. Był oddawany do użytku etapami: 22 maja 1926 roku uruchomiono Piwiarnię Bawarską („Bayrisches Braustübl”) na ok. 250 miejsc, w październiku 1926 roku zostało uruchomione pierwsze piętro, na którym mieściła kawiarnia, restauracja oraz sala balowa na 500 osób. Piętra od 2. do 4. zajmowało 48 pokoi hotelowych[8]. Każdy pokój wyposażony był w umywalkę z bieżącą wodą. Ogród na dachu hotelu z kręgiem tanecznym dla 350 gości, został oddany do użytku 25 grudnia 1927 roku.
Budynek stoi na działce zwężającej się ku północnemu zachodowi. Znajdujący się na tym kierunku narożnik jest zaokrąglony i poprzez szereg detali architektonicznych zaakcentowany jako charakterystyczny, główny element budynku. Wertykalna struktura architektoniczna tej części fasady nawiązywała do ówczesnej architektury ekspresjonistycznej. Wyróżnia się tu metalowy fragment elewacji na drugiej i trzeciej kondygnacji oraz wieńcząca narożnik kopuła o średnicy 11 metrów. Elewacje boczne zdobią płaskorzeźby ludzkich głów symbolizujące przedstawicieli ras pięciu kontynentów[8]. Po II wojnie światowej, do 1995 r., w obiekcie dalej funkcjonował hotel, kolejno pod nazwami "Przodownik" i "Monopol". Na parterze przez dłuższy czas działała placówka bankowa.
W 2012 roku obiekt, należący do Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Usług Turystycznych (WPUT) w Katowicach, był remontowany w celu ponownego otwarcie obiektu dla gości[4]. Prace jednak wkrótce przerwano, a w 2020 r. WPUT wystawił obiekt do sprzedaży za cenę 4 mln zł. Ostatecznie dawny hotel kupiło w styczniu 2022 r. za kwotę 3,5 mln zł miasto Zabrze[7]. Obiekt ma przejść gruntowny remont według projektu znanego w Polsce architekta i urbanisty Tomasza Koniora[8]. Koszt renowacji wynosi 53 mln zł.[9]
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 128 [dostęp 2018-02-05].
- ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 3 marca 2021 r.. wkz.katowice.pl. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-03-03]
- ↑ a b Olga Wiśniowska: Hotel Admiralspalast w Zabrzu nie był pierwszy. Wcześniej stał tu Fleischer Hotel. [w:] naszemiasto.pl Zabrze [on-line]. Polska Press, 2012-06-13. [dostęp 2018-02-05].
- ↑ a b Justyna Toros: Zwiedziliśmy perełkę! Hotel Admiralspalast w Zabrzu. Dziennik Zachodni, 2012-04-05. [dostęp 2018-02-05].
- ↑ Ryszard Kipias: Hotel Admiralski. [w:] Zabrze moje miasto [on-line]. [dostęp 2018-02-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-24)].
- ↑ pj: Hotel Monopol w Zabrzu odzyskał dawny blask. [w:] Wyborcza.pl Katowice [on-line]. Agora SA, 2012-11-20. [dostęp 2018-02-05].
- ↑ a b Magdalena Mikrut-Majeranek: Dawny hotel to perła. Już jest własnością miasta [w:] "Dziennik Zachodni. Nasz Tygodnik", 14.01.2022, wyd. 3-H-I, s. 3
- ↑ a b c d Wieża Ciśnień działa na całego, a na horyzoncie kolejny remont zabrzańskiej legendy [1]
- ↑ Piotr Antczak: Rozstrzygnięto przetarg na rewitalizację hotelu Admiralspalast. Nowiny Zabrzańskie. [dostęp 2023-08-18].
Bibliografia
edytuj- Katarzyna Hołda, Hotel Admiralspalast, Wyd. ILLUSTRIS, Zabrze 2014.