Hirszfeldia szara
Hirszfeldia szara (Hirschfeldia incana (L.) Lagr.-Foss.) – gatunek roślin z rodziny kapustowatych. Należy do monotypowego rodzaju hirszfeldia (Hirschfeldia). Występuje w obszarze śródziemnomorskim, ale został szeroko rozprzestrzeniony na różne kontynenty na obszary pod wpływem klimatu umiarkowanego – do środkowej, północnej i wschodniej Europy, wschodniej Azji (Kraj Nadmorski), do Australii i Nowej Zelandii, do Południowej Afryki, południowej części Ameryki Południowej i zachodniej Ameryki Północnej[3]. W Polsce ma status gatunku przejściowo zawlekanego[4].
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
hirszfeldia | ||
Gatunek |
hirszfeldia szara | ||
Nazwa systematyczna | |||
Hirschfeldia incana (L.) Lagr.-Foss. Fl. Tarn Garonne: 19 (1847)[3] | |||
Synonimy | |||
|
Hirszfeldia należy do nielicznych w świecie roślin bioakumulatorów ołowiu – pierwiastka dla większości gatunków silnie toksycznego[5].
Nazwa rodzajowa upamiętnia austriackiego botanika i ogrodnika Christiana Hirschfeldta (1742–1792)[6].
Morfologia
edytuj- Pokrój
- Roślina jednoroczna i dwuletnia. Łodygi wzniesione, osiągające do 15 cm, czasem do 20 cm wysokości, pojedyncze lub kilka rozgałęzionych od nasady. Pędy pokryte są zwłaszcza w dolnej części szczecinkowatymi, pojedynczymi włoskami skierowanymi do dołu[6].
- Liście
- Skrętoległe, łodygowe i skupione w rozecie przyziemnej[6]. Dolne liście ogonkowe, lirowate lub pierzastopodzielone, łodygowe krótkoogonkowe lub siedzące, pierzastodzielne lub niepodzielone, ale wówczas ząbkowane[6].
- Kwiaty
- Promieniste, obupłciowe, zebrane w wydłużające się podczas owocowania grona. Szypułki kwiatowe wzniesione, tęgie[6]. Działki kielicha rozpostarte lub odgięte, podługowate, boczne bez woreczkowatej ostrogi. Płatki korony żółte. Łatka całobrzega, jajowata lub łopatkowata, zwężona w paznokieć. Sześć pręcików, czterosilnych (dwa krótsze), z miodnikami u nasady. Zalążnia górna, z 10–22 zalążkami w każdej z dwóch komór. Znamię główkowate, niepodzielone[6].
- Owoce
- Łuszczyny równowąskie, na przekroju zaokrąglone lub czworoboczne, zwykle nieco powyginane, na szczycie nieco nabrzmiałe. Klapy zwykle nagie lub słabo owłosione[6]. Nasiona kuliste, z łupiną śluzowaciejącą po zwilżeniu[6].
-
Kwiatostan
-
Kwiaty
-
Owoce
-
Liście odziomkowe
-
Liść łodygowy
Systematyka
edytujGatunek z monotypowego rodzaju hirszfeldia Hirschfeldia Moench, Meth. 264. 4 Mai 1794[3]. Reprezentuje plemię Brassiceae w obrębie rodziny kapustowatych Brassicaceae[7]. Pozycja taksonomiczna gatunku jest jednak niejasna, wskazuje się na być może potrzebę włączenia go do rodzaju rukwiślad Erucastrum[6][7].
Przypisy
edytuj- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-09-01] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-09-01] (ang.).
- ↑ a b c d Hirschfeldia incana (L.) Lagr.-Foss.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-09-01].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 99, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ Florence Auguy i inni, Lead Tolerance and Accumulation in Hirschfeldia incana, a Mediterranean Brassicaceae from Metalliferous Mine Spoils, „PLOS One”, 8 (5), 2013, e61932, DOI: 10.1371/journal.pone.0061932, ISSN 1932-6203, PMID: 23667449, PMCID: PMC3646990 [dostęp 2024-01-20] (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i Suzanne I. Warwick: Hirschfeldia Moench. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-09-01].
- ↑ a b Genus Hirschfeldia Moench. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-09-01].
- BioLib: 39239
- EoL: 488205
- EUNIS: 164011
- Flora of North America: 250009663
- FloraWeb: 2967
- GBIF: 3050595
- identyfikator iNaturalist: 53097
- IPNI: 1155526-2
- ITIS: 503045
- NCBI: 71354
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2852013
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:285350-1
- Tela Botanica: 75172
- identyfikator Tropicos: 4100185
- USDA PLANTS: HIIN3
- CoL: 3M43V