Hinke Bergegren
Henrik Bernhard „Hinke” Bergegren (ur. 22 kwietnia 1861 Sztokholmie, zm. 10 maja 1936 tamże) – szwedzki działacz socjalistyczny i anarchistyczny, pisarz, dziennikarz, agitator oraz tłumacz.
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Henrik Bernhard Bergegren |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
22 kwietnia 1861 |
| Data i miejsce śmierci |
10 maja 1936 |
| Zawód, zajęcie |
pisarz, dziennikarz |
| Małżeństwo |
Anna Kajsa Gustafsson |
Życiorys
edytujBergegren był synem księgarza Ewalda Teodora Bergegrena i Karoliny Hillberg. Pracował jako dziennikarz i redaktor. W 1890 został zatrudniony przez Hjalmara Brantinga jako sekretarz redakcji w „Social-Demokraten”[1]. W następnym roku założył czasopismo „Under röd flagg”, które propagowało idee anarchosyndykalistyczne w ramach ideologicznej walki toczonej wówczas wewnątrz ruchu szwedzkiej socjaldemokracji[2]. Czasopismo ukazało się tylko w dziewięciu numerach. Bergegren następnie przeniósł się do Norrköping i objął redakcję Proletären, ale już w styczniu 1892 zrezygnował i spędził kolejne osiem lat za granicą[3].
W latach 1904–1916 był redaktorem pisma Młodych Socjalistów „Brand”[4].
Bergegren należał do skrzydła wczesnej socjaldemokracji, która uległa radykalizacji i przyjęła anarchistyczną/wolnościową postawę socjalistyczną i, jak wielu innych rewolucjonistów, został wyrzucony z partii w 1908 po długich walkach z Hjalmarem Brantingiem. Jednak duża część młodych socjalistów podążyło za Hinke Bergegrenem, który został zapamiętany prawdopodobnie najbardziej jako prekursor ruchu reform seksualnych i działania na rzecz prawa do rozpowszechniania informacji o antykoncepcji. W 1910 wygłosił przemówienie Miłość bez dzieci (szw. Kärlek utan barn)[5], w którym ukuł wyrażenie „lepiej mieć miłość bez dzieci niż dzieci bez miłości”[6]. Za rozpowszechnianie informacji o środkach antykoncepcyjnych został skazany na krótką karę pozbawienia wolności[4].
Bergegren był od 1886 żonaty z Anną Kajsą Gustafsson (1857–1934). Małżeństwo było bezdzietne. Bergegren jest pochowany na Cmentarzu Północnym[7].
Publikacje
edytuj- Strejkledaren: roman från arbetarrörelsens tidigare år. (1907)
- Sedlighetskråkor: lustspel i fyra akter. (1909)
- Rusets fånge. (1911)
- Röda jungfrun: skådespel i fyra akter. (1912)
- Bältespännare: äktenskapshistorier. (1913)
- En stad i eld och blod: berättelser från Paris’ belägring och kommunen. (1914)
- Kains barn: roman. (1916)
- En misskänd oskuld: humoresk. (1913)
- Prästen och djävulen; Det blir en gång: två enaktare. (1919)
- Rösta med de moderat-liberala: lustspel i 3 akter. (1920)
- Jakten efter själar: en stridsskrift. (1904)
- Fri kärlek. (1910)
- Kärlek utan barn: föredrag. (1910)
- Ljusets fiender: föredrag. (1911)
- Offer för könsmoralen: några anteckningar. (1912)
- Försvarsdillet och arbetsklassen: agitationsbroschyr. (1914)
- Sjätte budets lagstiftning: ett varnings- och maningsord. (1914)
- Allarm!: tryckt och otryckt både gammalt och nytt från många olika områden: antimilitaristiskt, avslöjande och hädiskt, om nöd och hyckleri, om klasskamp och socialism. (1915)
- Ungsocialismen: historik. (1917)
- Försiktighet eller fosterfördrivning: några anteckningar i sedlighetsfrågan. (1919)
- Äktenskapet – på livstid eller på uppsägning?: en ljungande vidräkning med sedlighetshyckleriet: 1.(1931)
- Sedlighetstjut mot natur och förnuft. (1934)
- Begick jag ett misstag då jag propagerade för kärlek utan barn?: apropå dagens befolkningsskri: ett maningsord till Sverges arbetare. (1935)
Tłumaczenia
edytuj- Karl Marx: Det sosialdemokratiska partiprogrammet (1891)
- Paul Gustave Fischer: Marx’ värdeteori och den borgerliga nationalekonomien (1903)
- Pierre Ramus: För hem och härd: skådespel (1917)
- Ernst Gutfreund: Arbetarledare: social tidsbild i fyra akter (1918)
- Martin Andersen Nexø: Ditte människobarn (1924-1925)126341262
Przypisy
edytuj- ↑ Åsa Linderborg, Socialdemokraterna skriver historia: historieskrivning som ideologisk maktresurs 1892-2000, Atlas akademi, 2001, ISBN 91-89044-78-9.
- ↑ Jenny Edlund, Hinke Bergegren och Under röd flagg • Arbetarrörelsens arkiv och bibliotek [online], Arbetarrörelsens arkiv och bibliotek, 7 listopada 2008 [dostęp 2022-09-13] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-13] (szw.).
- ↑ Axel Uhlén, Arbetardiktningens pionjärperiod 1885-1909, Bokförlaget Vanadis, 1964.
- ↑ a b Dennis Simonsen, Hinke [online], Rojteatern [dostęp 2022-09-15] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-15] (szw.).
- ↑ Hans Lagerberg, Små mord, fri kärlek: en biografi om Hinke Bergegren, Carlsson, 1992, ISBN 91-7798-630-X.
- ↑ Kristina Lundgren, Barrikaden valde mig: Ada Nilsson läkare i kvinnokampen, Wahlström & Widstrand, 2014, ISBN 978-91-46-22426-6.
- ↑ Hinke Bergegren vigdes till den sista vilan [online], Carin på Sprätthöken, 11 lipca 2017 [dostęp 2022-09-15] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-15] (szw.).
- ↑ a b Bergegren, Hinke [online], libris.kb.se [dostęp 2022-09-15] (szw.).