Hieronim Michał Köller[a] (ur. 29 września 1864, zm. 3 lutego 1954) – polski doktor praw, urzędnik, burmistrz Leska, nauczyciel, działacz społeczny.

Hieronim Köller
Ritter von Hieronymus Köller
Ilustracja
Data urodzenia

29 września 1864

Data śmierci

3 lutego 1954

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor praw

Odznaczenia
Komandor Orderu Świętego Grzegorza Wielkiego Kawaler Orderu Leopolda (Austria) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych
Nagrobek Hieronima i Zofii Köller

Życiorys

edytuj

Hieronim Michał Köller[1] urodził się 29 września 1864. Miał siostrę[2].

Uzyskał stopień doktora praw[3][4][5][6][7][8][9]. W okresie zaboru austriackiego w ramach autonomii galicyjskiej wstąpił do c. k. służby krajowej. Od około 1887 w charakterze praktykanta konceptowego był zatrudniony w C. K. Namiestnictwie, gdzie pracował w I biurze[10][11][3]. W tym czasie otrzymał cesarskie stypendium celem kształcenia się poza granicami, po czym przez pół roku przebywał w Berlinie oraz pół roku w Paryżu[12]. W tym czasie był protegowanym sekretarza Namiestnictwa, Tadeusza Czarkowskiego-Golejewskiego i gościł w stolicy Francji u Marii Czarkowskiej[2].

W sierpniu 1889 z posady praktykanta konceptowego C. K. Namiestnictwa został powołany do tymczasowej służby w C. K. Ministerstwie Wyznań i Oświaty w Wiedniu[13][14][15]. W 1904 pełnił funkcję referenta galicyjskich spraw wyznaniowych dla wyznania rzymskokatolickiego i greckokatolickiego w C. K. Ministerstwie Wyznań i Oświaty w randze radcy sekcji[16][17][6][8]. Do 1912 pracował w charakterze radcy ministerialnego[17]. W lipcu 1912 został szefem sekcji w C. K. Ministerstwie Rolnictwa w Wiedniu (K. K. Ackerbau-Ministerium)[17]. Stanowisko sprawował do 1918[4][5]. W swojej pracy zajmował się zarządem domen i lasów oraz szkolnictwem w zakresie ministerstwa[17]. Wspierał sprawę polską, czym miał narazić się władzom austriackim[7]. Udzielał się w życiu Polonii w Wiedniu[17]. Otrzymał tytuł tajnego radcy[5] i radcy dworu[18][9]. Został wyniesiony do stanu rycerskiego 9 grudnia 1916[5].

W 1902 był jednym z założycieli oddziału Towarzystwa św. Wincentego à Paulo w Wiedniu[19]. W latach 20. II Rzeczypospolitej osiadł w Lisku wraz z żoną i synem[9]. Zamieszkiwał w kamienicy przy plantach miejskich[9]. Od lipca 1931 do 30 marca 1934 sprawował urząd burmistrza Leska[20][8]. W Lesku należał do Towarzystwa Miłośników Muzyki i Sceny[21] oraz do tamtejszego koła Towarzystwa Szkoły Ludowej[6]. Był członkiem zwyczajnym Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie[22]. Po zakończeniu II wojny światowej został nauczycielem w Gimnazjum w Lesku[23].

Po powrocie ze stypendium w Paryżu w czerwcu 1889 ożenił się z Zofią Czarkowską (1868-1952), siostrą Tadeusza Czarkowskiego-Golejewskiego[24]. Zmarł 3 lutego 1954. Został pochowany na cmentarzu w Lesku[20][7].

Odznaczenia

edytuj

austro-węgierskie

  1. W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Ritter von Hieronymus Köller”.

Przypisy

edytuj
  1. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 777.
  2. a b Pamiętnik 1905 ↓, s. 219.
  3. a b Pamiętnik 1905 ↓, s. 218.
  4. a b c d e f Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 506.
  5. a b c d Sylwester Korwin Kruczkowski: Poczet Polaków wyniesionych do godności szlacheckiej przez monarchów austrjackich w czasie od roku 1773 do 1918: dalej tych osób, którym wymienieni władcy zatwierdzili dawne tytuły książęce względnie hrabiowskie lub nadali tytuły hrabiów i baronów jak niemniej tych, którym zatwierdzili staropolskie szlachectwo. Lwów: 1935, s. 34.
  6. a b c Arnold Bajorek: Czterdzieści lat pracy T. S. L. w Lesku. Lesko: 1938, s. 18.
  7. a b c Józef Budziak. Leskie cmentarze. „Nowiny”. Nr 255, s. 4, 31 października, 1, 2 listopada 1986. 
  8. a b c Administracja miasta. W: Józef Budziak: Dzieje Leska 1918–1939. Lesko: BOSZ, 2001, s. 39. ISBN 83-87730-31-9.
  9. a b c d Przez lata. W: Bolesław Baraniecki: Opowieści leskie. Z pamięci i z fotografii. Olszanica: BOSZ, 2008, s. 350. ISBN 978-83-7576-007-1.
  10. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 5.
  11. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 5.
  12. Pamiętnik 1905 ↓, s. 218-219.
  13. Kronika. Mianowania. „Kurjer Lwowski”. Nr 223, s. 5, 13 sierpnia 1889. 
  14. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 5.
  15. Pamiętnik 1905 ↓, s. 244.
  16. a b Odznaczenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 118, s. 4, 25 maja 1904. 
  17. a b c d e Nowy polski szef sekcyi. „Nowości Illustrowane”. Nr 29, s. 9, 20 lipca 1912. 
  18. Tło tamtych czasów. W: Bolesław Baraniecki: Opowieści leskie. Z pamięci i z fotografii. Olszanica: BOSZ, 2008, s. 29. ISBN 978-83-7576-007-1.
  19. Towarzystwo św. Wincentego à Paulo we Wiedniu. „Gazeta Narodowa”. Nr 94, s. 2, 5 kwietnia 1902. 
  20. a b Bożena Pyznarska: Ocalić od zapomnienia.... biblioteka.lesko.pl. [dostęp 2016-11-06].
  21. Towarzystwo Miłośników Muzyki i Sceny. lesko.archiwa.org. [dostęp 2016-11-06].
  22. Sprawozdanie Wydziału Kasyna i Koła Literacko-Artystycznego we Lwowie za czas od 1 kwietnia 1934 do 31 marca 1935 przedłożone Walnemu Zgromadzeniu w dniu 29 maja 1935. Lwów: 1935, s. 31.
  23. Historia. lo.lesko.pl. [dostęp 2016-11-06].
  24. Pamiętnik 1905 ↓, s. 218, 222, 223.
  25. Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 64.

Bibliografia

edytuj