Herwarth Walden

Herwarth Walden
Georg Lewin
Data i miejsce urodzenia	16 września 1878 ; Berlin
Data i miejsce śmierci	31 października 1941 ; Saratów
Narodowość	niemiecka
Dziedzina sztuki	literatura
	Multimedia w Wikimedia Commons

Herwarth Walden, właśc. Georg Lewin (ur. 16 września 1878 w Berlinie, zm. 31 października 1941 w Saratowie w Rosji) – niemiecki pisarz, wydawca, galerysta, muzyk i kompozytor. Jeden z najważniejszych propagatorów europejskiej awangardy na początku XX wieku (m.in. ekspresjonizmu, futuryzmu, dadaizmu, wczesnej abstrakcji, Neue Sachlichkeit). W latach 1903–12 mąż poetki Else Lasker-Schüler.

Między 1910 a 1932 rokiem Walden wydawał założone razem z Alfredem Döblinem czasopismo Der Sturm, które niemal natychmiast stało się jedną z najważniejszych "instytucji" ekspresjonizmu. Do jego literackich współpracowników zaliczali się m.in. Peter Altenberg, Max Brod, Richard Dehmel, Anatole France, Knut Hamsun, Arno Holz, Karl Kraus, Selma Lagerlöf, Adolf Loos, Heinrich Mann, Paul Scheerbart, René Schickele. Przez pierwszy rok istnienia Der Sturm jego współredaktorem był przebywający wtedy w Berlinie Oskar Kokoschka, który nie tylko publikował tu swoje teksty (w tym dramat Mörder, Hoffnung der Frauen), ale przede wszystkim wiele wczesnych rysunków, dominując na pewien czas szatę graficzną pisma.

Po dojściu Hitlera do władzy, zagrożony przez Gestapo, zbiegł do Moskwy, gdzie pracował jako nauczyciel i wydawca. Jednak jego poglądy wkrótce przyczyniły się do podejrzeń ze strony reżimu stalinowskiego, który awangardę utożsamiał z faszyzmem. Walden został aresztowany przez NKWD i zmarł w październiku 1941 roku w sowieckim więzieniu w Saratowie.

Zobacz też

Bibliografia

Herwarth Walden, Gesammelte Schriften (2t.), wyd. 1916 i 1923
Herwarth Walden, Gesammelte Tonwerke, wyd. 1919
Nell Walden, Lothar Schreyer (red.) "Der Sturm". Ein Erinnerungsbuch an Herwarth Walden und die Künstler aus dem Sturmkreis, Baden-Baden (Klein) 1954
Nell Walden, Herwarth Walden. Ein Lebensbild, Berlin-Mainz (Kupferberg) 1963
Georg Brühl, Herwarth Walden und "Der Sturm", Köln (DuMont) 1983