Wikipedia

Herman David Koppel

Herman David Koppel (ur. 1 października 1908 w Kopenhadze[1][2], zm. 14 lipca 1998 tamże[2]) – duński kompozytor i pianista pochodzenia żydowskiego[1][2][3].

Herman David Koppel
Data i miejsce urodzenia

1 października 1908
Kopenhaga

Pochodzenie

żydowskie

Data i miejsce śmierci

14 lipca 1998
Kopenhaga

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, pianista

Odznaczenia
Komandor Orderu Danebroga (Dania)

Życiorys

edytuj

Jego rodzice byli polskimi Żydami mieszkającymi w Błaszkach[4]. W 1907 r., będąc nastolatkami, wyemigrowali do Danii, aby wydostać się spod władzy rosyjskiej. Rok później urodził się Herman David Koppel[5].

W latach 1926–1929 studiował w Konserwatorium Kopenhaskim, gdzie jego nauczycielami byli Rudolph Simonsen (fortepian) i Emilius Bangert (teoria)[2]. Od 1930 roku występował jako pianista, koncertując w wielu krajach europejskich[1][2]. Zasłynął przede wszystkim jako wykonawca utworów fortepianowych Carla Nielsena[1]. Prowadził też działalność jako akompaniator i korepetytor w radio i teatrach[1]. Od 1940 do 1943 i ponownie od 1945 do 1949 roku wykładał w Królewskim Instytucie dla Niewidomych w Kopenhadze[1][2]. Lata 1943–1945, w związku z niemiecką okupacją Danii, spędził na emigracji w Szwecji[1][2]. Od 1949 do 1979 roku uczył gry na fortepianie w Konserwatorium Kopenhaskim, w 1955 roku otrzymał tytuł profesora[1][2].

Komandor Orderu Danebroga (1979)[6].

Twórczość

edytuj

We wczesnym okresie swojej twórczości nawiązywał do dorobku Nielsena, Strawinskiego i Bartóka[2]. Kompozycje z tego okresu, należące do szerokiego nurtu modernizmu, cechują się żywą i urozmaiconą rytmiką, akcentami groteskowymi oraz nawiązaniami do jazzu[1]. Po II wojnie światowej w twórczości Koppela dokonał się zwrot stylistyczny ku pogłębieniu ekspresji i typowo nordyckiemu liryzmowi[1]. Na pierwszy plan wysuwa się wówczas muzyka wokalna, do tekstów czerpanych przede wszystkim z Biblii[1].

Wybrane kompozycje

edytuj

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • 7 symfonii (I 1930, II 1943, III 1945, IV 1946, V 1945, VI 1957, VII 1961)
  • Koncert skrzypcowy (1929)
  • Muzyka na orkiestrę jazzową (1932)
  • 2 concertina na orkiestrę smyczkową (1938, 1957)
  • 4 koncerty fortepianowe (I 1932, II 1937, III 1948, IV 1963)
  • Koncert klarnetowy (1941)
  • Sinfonietta (1945)
  • Koncert na skrzypce i altówkę (1947)
  • Koncert wiolonczelowy (1952)
  • Koncert obojowy (1970)
  • Koncert fletowy (1971)
  • Intrada (1979)
  • Koncert na skrzypce, altówkę, wiolonczelę i małą orkiestrę (1984)
  • Koncert fagotowy (1989)

Utwory kameralne

  • 5 kwartetów smyczkowych (I 1929, II 1939, III 1945, IV 1964, V 1975)
  • Trio na klarnet, skrzypce i fortepian (1931)
  • Sekstet na fortepian i instrumenty dęte (1942)
  • Ternio I na wiolonczelę i fortepian (1951)
  • Kwintet fortepianowy (1953)
  • Sonata na wiolonczelę i fortepian (1956)
  • Wariacje na klarnet i fortepian (1961)
  • 8 wariacji i epilog na fortepian i 13 instrumentów (1972)
  • Divertimento na trio smyczkowe (1972)
  • Ternio II na saksofon (1973)
  • Variazione pastorale na flet i trio smyczkowe (1975)
  • Variazioni libere na 2 klarnety, klarnet basowy i perkusję (1976)
  • Trio na klarnet, wiolonczelę i fortepian (1986)
  • Cantilena na skrzypce i wiolonczelę (1988)
  • Muzyka na oktet dęty (1991)
  • Muzyka na skrzypce i fortepian (1991)

Utwory fortepianowe

  • 10 utworów (1933)
  • Suita (1934)
  • 2 tańce (1937)
  • Sonata (1950)
  • 15 miniatur (1976)

Utwory na głos i fortepian

  • 5 pieśni biblijnych (1949)
  • 4 pieśni miłosne (1949)
  • Aarstiderne (1957)
  • Solsangen (1958)
  • Psalm XLII (1960)
  • 3 pieśni (1976)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • 3 psalmy Dawida na tenora, chór i orkiestrę (1949)
  • Immortalis mortalium na baryton, chór chłopięcy i orkiestrę (1954)
  • oratorium Mojżesz (1964)
  • Requiem (1966)
  • Hymny dziękczynienia (1974)

Opera

  • Makbet (1968, wyst. Kopenhaga 1970)

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 166. ISBN 978-83-224-3303-4.
  2. ↑ a b c d e f g h i j Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1934–1935. ISBN 978-0-02-865528-4.
  3. ↑ Herman D. Koppel [online], Den Store Danske [dostęp 2022-10-17] (duń.).
  4. ↑ Herman D. Koppel [online], Dacapo Records, 15 marca 2016 [dostęp 2022-10-17] (ang.).
  5. ↑ Obituary: Herman D. Koppel, „The Independent”, 24 września 1998 [dostęp 2022-10-17] (ang.).
  6. ↑ Kongelig Dansk Hof- og Statskalender 1995. København: J. H. Schultz Information, 1995, s. 46. ISBN 87-569-7785-9.
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Herman_David_Koppel&oldid=69333755”