Herbata jęczmienna
Herbata jęczmienna, napar na bazie prażonego ziarna jęczmienia, używany w Azji Wschodniej m.in. w Chinach, Japonii, Korei Południowej. Jest to napój charakteryzujący się orzechowym, słodko-gorzkim smakiem, mniej cierpki niż herbata z liści herbaty. W przeciwieństwie do kawy i tradycyjnej herbaty nie zawiera kofeiny dzięki czemu można ją pić zamiast wody. Tradycyjnie herbata jęczmienna nie jest słodzona.
| Napój | |
.jpg) Herbata z prażonego jęczmienia | |
| Inne nazwy |
napój jęczmienny |
|---|---|
| Kuchnia | |
| Obróbka żywności |
parzenie lub gotowanie |
| Składniki | |
|
prażone ziarna jęczmienia, woda | |
Nazwy
edytujW Chinach herbata jęczmienna nazywana jest dàmài chá (大麦茶; 大麥茶) lub mài chá (麦茶; 麥茶)[1][2].
W Japonii herbata jęczmienna nazywa się mugi-cha (麦茶)[3][2].
W Korei Południowej herbata jęczmienna nazywana jest bori-cha (보리차)[4][2].
Herbata
edytujHerbata jęczmienna jest spożywana w krajach azjatyckich od wieków[5]. W Japonii herbata zbożowa, (początkowo z prażonej pszenicy lub ryżu), jest znana od początku X wieku, pojawiła się w okresie Heian. Herbata jęczmienna pojawiła się natomiast ok. 1517 roku, kiedy Hideyoshi Toyotomi zorganizował ceremonię parzenia herbaty w świątyni w Kioto. W okresie Edo, stała się już popularna i była sprzedawana na ulicznych straganach specjalizujących się w herbacie jęczmiennej[6]. Pierwotnie prażone nasiona jęczmienia były gotowane z wodą, (metoda nadal powszechnie stosowana w Korei). Obecnie najczęściej jest zaparzana w czajniczkach do herbaty. W Korei palony jęczmień jest często łączony z ziarnem kukurydzy, ponieważ słodycz kukurydzy rekompensuje lekko gorzki smak jęczmienia[7][8], herbata ta jest nazywana oksusu-bori-cha (herbata jęczmienno-kukurydziana). W Japonii, herbata mugicha, w restauracjach, jest dostępna bezpłatnie w ramach samoobsługi, oraz używana ogólnie w gospodarstwach domowych, jako zimny orzeźwiający napój letni[9]. W Korei borichę natomiast podaje się przez cały rok, zimną w upalne lato i gorącą w zimie[3], zwykle zamiast wody w domach i restauracjach[4].
Herbata jęczmienna w Chinach jest używana głównie w okresie zimowym[10], bywa też stosowana w tradycyjnej medycynie chińskiej[11], zawiera jednak gluten i nie jest zalecana dla osób na diecie bezglutenowej[12]. Ponieważ herbata jęczmienna nie zawiera kofeiny, jest w pełni bezpieczna do picia przez dzieci[13].
W Japonii torebki herbaty zawierające mielony palony jęczmień, stały się obecnie bardziej popularne niż tradycyjne całe ziarna jęczmienia. Firma Hitachiya Honpo jako pierwsza w Japonii opracowała herbatę jęczmienną w torebkach, i w 1963 roku zaczęła je sprzedawać pod nazwą "Edo Barley Tea Bag"[14].
Produkt z mielonego ziarna palonego jęczmienia, w połączeniu z cykorią i innymi dodatkami, jest również sprzedawany jako substytut kawy bezkofeinowej[15].
Woda jęczmienna
edytujTradycyjny popularny napój spożywany w krajach azjatyckich. Woda jęczmienna jest również popularna w Meksyku, Hiszpanii (agua de cebada)[16] i Wielkiej Brytanii ( barley water)[17]. Jest przyrządzana przez gotowanie surowych, niepalonych ziaren jęczmienia w wodzie, (w krajach hiszpańskojęzycznych, jest też wytwarzana ze słodu jęczmiennego). Woda jęczmienna jest zwykle słodzona, lub mieszana z sokiem owocowym, aby uzyskać napój podobny do lemoniady. Jest też często aromatyzowana skórką cytrynową lub sokiem z cytryny[18].
Ciekawostki
edytujKrólowa Elżbieta II znana była z codziennego picia barley water, czyli wody jęczmiennej. Przepis na The Royal Barley Water jest znany w Anglii od wielu lat[17].
Na bazie wody jęczmiennej został wyprodukowany w 1935 roku, przez firmę Robinson and Belville Ltd, napój Robinsons, używany m.in. przez zawodników i sędziów uczestniczących w zawodach tenisowych Wimbledonu. Jednak Robinsons i Wimbledon w 2022 roku zakończyli swoją 86-letnią współpracę[19][20].
Korzyści zdrowotne
edytujJest m.in źródłem kwercetyny[21], która może poprawiać pracę serca i ciśnienie krwi. Wykazuje również właściwości przeciwbólowe oraz przeciwzapalne[22]. Całe ziarna jęczmienia zwierają witaminy z grupy B, oraz minerały m.in.: żelazo, selen, magnez i mangan[23], ale nie jest jasne, jaka ilość tych składników przechodzi do wody jęczmiennej podczas procesu parzenia. Amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA), badała i raportowała pewne korzyści z picia wody jęczmiennej, w przypadkach chorób serca czy wysokiego poziomu cholesterolu[24], oraz obniżania poziomu cukru we krwi. Potrzeba jednak więcej badań naukowych, aby lepiej poznać potencjalne korzyści płynące z picia tego napoju[25][8].
Napój gazowany
edytujW Japonii wytworzono butelkowany gazowany napój na bazie prażonego jęczmienia. Nie jest to jednak jęczmienna herbata gazowana, ale napój gazowany wykonany z prażonego jęczmienia i fruktozy winogronowej[3]. Podobny produkt jest też wytwarzany w Korei Południowej[26][27].
Przypisy
edytuj- ↑ Herbata z jęczmienia - właściwości oraz aspekty zdrowotne [online] [dostęp 2024-09-22] (pol.).
- ↑ a b c J. Lee, 5 winter warmers that are caffeine-free [online], www.christiantoday.com, 4 stycznia 2016 [dostęp 2024-09-24] (ang.).
- ↑ a b c Japan’s barley soda is so weird in so many ways, yet so right in one 【Taste test】 [online], SoraNews24 -Japan News-, 16 lipca 2015 [dostęp 2024-09-22] (ang.).
- ↑ a b KH디지털2, [Weekender] Healthful Korean tea to fit every need [online], The Korea Herald, 22 kwietnia 2016 [dostęp 2024-09-23] (ang.).
- ↑ Korzyści zdrowotne płynące z palonej herbaty jęczmiennej [online], 27 listopada 2018 [dostęp 2024-09-25].
- ↑ Historia 全国麦茶工業協同組合 [online], www.mugicya.or.jp [dostęp 2024-09-23].
- ↑ M. Carrie Allan, What’s better than a tall glass of iced tea? One with booze stirred in., „The Washington Post”, 11 kwietnia 2023 [dostęp 2024-09-22] (ang.).
- ↑ a b Barley Tea: Nutrition, Benefits, and Side Effects [online], Healthline, 31 sierpnia 2020 [dostęp 2024-09-25] (ang.).
- ↑ Tea [online], www.japan-guide.com, 30 kwietnia 2024 [dostęp 2024-09-23] (ang.).
- ↑ 大麦茶-茶饮保健- 中药健康网 [online], web.archive.org, 17 października 2012 [dostęp 2024-09-26] [zarchiwizowane z adresu 2012-10-17].
- ↑ Jay Allen, Mugicha: A Short History of Japanese Barley Tea [online], Unseen Japan, 8 września 2022 [dostęp 2024-09-24] (ang.).
- ↑ Maja Błaszczyk, Ta azjatycka herbata ma wiele korzyści zdrowotnych. Nie pij jej, jeśli jednak masz uczulenie na gluten [online], Odżywianie Wprost, 10 września 2020 [dostęp 2024-09-22] (pol.).
- ↑ Premium herbata jęczmienna [online], Japonia Centralna [dostęp 2024-09-22] (pol.).
- ↑ Mugicha - jęczmienna herbata gasząca pragnienie Japonia Centralna [online], japoniacentralna.pl [dostęp 2024-09-24].
- ↑ Kawa zbożowa, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-09-26].
- ↑ Marta Biernat, Woda z jęczmienia, czyli hiszpański sposób na doskonałe nawodnienie [online], Papilot.pl [dostęp 2024-09-26] (pol.).
- ↑ a b Barley water, czyli woda jęczmienna. Trik królowej Elżbiety na dobre zdrowie? [online], gazetapl, 2 lutego 2021 [dostęp 2024-09-26] (pol.).
- ↑ Barley Tea: Nutrition, Benefits, and Side Effects [online], Healthline, 31 sierpnia 2020 [dostęp 2024-09-24] (ang.).
- ↑ Julia Kollewe, Robinsons and Wimbledon end 86-year partnership, „The Guardian”, 24 czerwca 2022 [dostęp 2024-09-26] (ang.).
- ↑ Robinsons ends Wimbledon sponsorship after 86 years [online], 24 czerwca 2022 [dostęp 2024-09-26] (ang.).
- ↑ Związki antyoksydacyjne w herbacie jęczmiennej [online], National Libary of Medicine, 2004 [dostęp 2024-09-25].
- ↑ Kwercetyna i jej pochodne: przydatne narzędzia w leczeniu stanów zapalnych i bólu [online], National Libray of Medicine, 2017 [dostęp 2024-09-25].
- ↑ Woda jęczmienna: korzyści, zastosowania i skutki uboczne [online], www.medicoverhospitals.in [dostęp 2024-09-26] (pol.).
- ↑ Bioaktywne związki fitochemiczne w jęczmieniu [online], National Library of Medicine, 2017 [dostęp 2024-09-25].
- ↑ Właściwości antyoksydacyjne wodnego ekstraktu z prażonego jęczmienia łuskanego. [online], National Library of medicine, 2015 [dostęp 2024-09-25].
- ↑ Herbata jęczmienna Woongjin 500 ml [online], Wasabi Sushi Shop Sklep Orientalny [dostęp 2024-09-22] (pol.).
- ↑ Napój z jęczmienia. 웅진식품, ‘하늘보리’ 온장 제품 출시…동절기 포트폴리오 강화 [online], 아시아경제, 28 listopada 2016 [dostęp 2024-09-23] (kor.).