Herb Moraw – znak heraldyczny reprezentujący Morawy, krainę historyczną na terenie dzisiejszej Republiki Czeskiej. Przedstawia na tarczy w polu błękitnym szachowanego, czerwono-srebrnego orła[a] w złotej koronie i ze złotym dziobem, językiem i szponami.

Herb Moraw
Najstarsze zachowane kolorowe przedstawienie herbu margrabiego morawskiego
W błękitnym polu tarczy orzeł w czerwono-złotą szachownicę ze złotą koroną i złotą zbroją (od 1462, od 1915 do 1918 r. w herbie Austro-Węgier)[1][2]

Historia

edytuj

Najstarsze kolorowe przedstawienie morawskiego orła znajduje się w sali pałacu Gozzoburg w Krems zachowane z czasów, gdy Przemysł Ottokar II rządził terenami dzisiejszej Austrii[5]. Najpóźniej od czasów luksemburskich srebrno-czerwony orzeł w kratę był uznawany za herb Margrabstwa Moraw[6]. Według niektórych badaczy kolory herbu wywodzą się od barw lwa czeskiego (srebrny lew w czerwonej tarczy) i symbolizowały związek Moraw z królestwem Czech[7].

Używany był już w połowie XIII wieku. Jego barwy znamy z Kodeksu Manesse (łac. Codex Manesse). Aktem z 7 grudnia 1462 roku cesarz Fryderyk III zmienił barwę srebrną pól na złotą. Pierwotne barwy przywrócono w 1920 roku, kiedy zatwierdzono nowe wizerunki wielkiego i średniego herbu państwowego niepodległej Czechosłowacji.

Herb Moraw funkcjonował w herbie Protektoratu Czech i Moraw (1939–1945). Od 1992 roku stanowi 2 pole herbu wielkiego Republiki Czeskiej.

Od 2001 roku funkcjonuje w herbach nowo utworzonych krajów: południowomorawskiego, morawsko-śląskiego, ołomunieckiego, pardubickiego, zlińskiego i Wysoczyna.

Galeria

edytuj
  1. W heraldyce czeskiej orlica (cz. orlice) ma jedną głowę, natomiast orzeł (cz. orel) posiada dwie głowy[3][4].

Przypisy

edytuj
  1. Wappen und die Landesfarben Mährens, „Das Brünner Zeitung”, Brno, 12 października 1915, s. 1 (niem.).
  2. Pavel Sedláček: Symboly republiky. Praha: Úřad vlády České republiky, 2007, s. 10. ISBN 978-80-87041-29-1. (cz. • ang.).
  3. Orlice w heraldyce czeskiej
  4. Orel w heraldyce czeskiej
  5. Tomáš Krejčík, František Pícha: Český a moravský znak ve znakové galerii v Gozzoburgu v Kremsu, in: Genealogické a heraldické informace 2008 : Moravská genealogická a heraldická společnost, o. s. 2009, sv. 13, Brno. 2009, s. 49–57.
  6. Karolina Adamová: K heraldické výzdobě Staroměstské mostecké věže. Právně historický pohled, in: Pražský sborník historický, sv. 15, Praha. Panorama, 1982, s. 44–62.
  7. Vladimír Růžek: Cesty k definici (nejen) moravského znaku a praporu, in: Veřejná správa, 10. 2013. s. 20–22:21.