Henryk Weryński
Henryk Jan Weryński (ur. 15 lipca 1892 w Mielcu, zm. 1 listopada 1984[1]) – polski ksiądz katolicki, kapelan ludowego Wojska Polskiego, jeden z „księży patriotów”.
.jpg) ks. Henryk Weryński (przed 1939) | |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
15 lipca 1892 |
| Data śmierci |
1 listopada 1984 |
| Proboszcz parafii wojskowej pw. św. Agnieszki w Krakowie | |
| Okres sprawowania |
1950–1963 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
15 lipca 1915 |
 podpułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
15 lipca 1892 |
|---|---|
| Data śmierci |
1 listopada 1984 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska |
zastępca kapelana Dowództwa Okręgu Wojskowego |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujSyn Piotra i Józefy z Jeżów. Ukończył Gimnazjum św. Anny w Krakowie. W 1910 wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie. Święcenia kapłańskie przyjął 15 lipca 1915, następnie pracował jako wikariusz w Kolbuszowej, Krościenku i Chełmie, później jako katecheta w Szczawnicy, Pilźnie i Nowym Sączu. W 1920 r. został przyjęty do Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Od 1931 kierował krakowskim oddziałem Katolickiej Agencji Prasowej. Był radnym miasta Krakowa[2]. Był także publicystą i pisarzem, przed 1939 wydał ok. 30 broszur i książek[2]. Opublikował kilkanaście prac poświęconych tematyce religijnej, był także inicjatorem Związku Radiosłuchaczy Katolickich i kaznodzieją radiowym[1][3], był także vicepostulatorem procesu beatyfikacyjnego św. Jadwigi[4].
W czasie II wojny światowej mieszkał w Krakowie[1]. Po zakończeniu wojny był związany z rozłamową grupą w Stronnictwie Pracy, kierowaną przez Feliksa Widy-Wirskego i Zygmunta Felczaka. Należał do księży, którzy poparli tzw. władzę ludową. W 1946 opublikował broszurę Katolicy radykalni, w której wskazywał na konieczność współpracy z komunistami[5] Od 1946 pracował w duszpasterstwie wojskowym, początkowo jako zastępca dziekana w Krakowskim Okręgu Wojskowym, a w latach 1950–1963 jako rektor kościoła garnizonowego pod wezwaniem św. Agnieszki w Krakowie[1][6][7].
W 1946 został zwerbowany przez Urząd Bezpieczeństwa i działał jako agent informator o pseudonimie Hanka. W 1950 wstąpił do Komisji Księży przy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Od tego samego roku był przewodniczącym kolegium redakcyjnego pisma Głos Kapłana. W 1953 na Zjeździe Duchownych i Świeckich Działaczy Katolickich w Krakowie w wygłoszonym przemówieniu całkowicie poparł nową władzę[8]. W 1956 po informacjach podanych przez Radio Wolna Europa stał się bezużyteczny i został wyrejestrowany z sieci agenturalnej, nadal jednak pozostał kapelanem wojskowym[9].
Spoczywa na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera KB-płn-po prawej Jabłonowskich)[10][1].
Publikacje
edytujOrdery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1951)[11]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi (trzykrotnie: 27 października 1937[12], 22 lipca 1950[13], 19 lipca 1954[14])
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Biogram w internetowej Encyklopedii Miasta Mielca
- ↑ a b c d e Jubileusz zasłużonego kapłana-publicysty. „Światowid”. Nr 12, s. 14, 18 marca 1939.
- ↑ Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 789. [dostęp 2021-05-09].
- ↑ Henryk Weryński List do redakcji, [w:] Cześć Świętych Polskich, nr 2 z 1939.
- ↑ Jan Żaryn, „Księża patrioci” - geneza powstawania formacji duchownych katolickich, w: Polska 1944/45-1989. Tom 1 (1995).
- ↑ Parafia Wojskowa pw. Św. Agnieszki: Historia parafii
- ↑ Patrycja Kaczmarska Generalny Dziekanat Wojska Polskiego w latach 1945–1964. [dostęp 2017-09-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-04)].
- ↑ Księża wobec bezpieki 2007 ↓, s. 45.
- ↑ Księża wobec bezpieki 2007 ↓, s. 46.
- ↑ Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2021-05-09].
- ↑ M.P. z 1951 r. nr 79, poz. 1085 „za zasługi położone w akcji walki o pokój”.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 248, poz. 395 „za zasługi na polu pracy społecznej i publicystycznej”.
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 87, poz. 1085 „za zasługi w pracy społecznej”.
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1437 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy społecznej”.
Bibliografia
edytuj- Tadeusz Isakowicz-Zaleski: Księża wobec bezpieki. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2007. ISBN 978-83-240-0803-2.