Henryk Grunwald
Henryk Grunwald (ur. 14 stycznia 1904 w Łazach, zm. 21 marca 1958 w Warszawie) – polski rysownik, metaloplastyk, malarz, złotnik i poeta.
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
14 stycznia 1904 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
21 marca 1958 |
| Dziedzina sztuki |
malarstwo |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujSyn Henryka[1]. Początkowo, w latach 1923–1924 studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim[2]. Od 1924 studiował malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych[a] w Warszawie[b][2][3][4]. Po ukończeniu studiów na SSP przebywał we Francji jako stypendysta Funduszu Kultury Narodowej[c][2][3][4][5]. Od 1927 do lat 30. pełnił funkcję asystenta w pracowni technik metalowych macierzystej uczelni[d][2][3][4] u prof. Miłosza Kotarbińskiego[e][3].
Jako karykaturzysta zadebiutował w 1936, w Szpilkach. W 1938 po raz pierwszy przedstawił na wystawie w Instytucie Propagandy Sztuki swoją biżuterię[6].
Przygotował i wykuł kandelabry, patery, popielniczki do pałacu Brühla w Warszawie[7] oraz ozdobne kraty w oknach klatki schodowej Pałacu Rady Ministrów[8]. W 1945 przygotował projekt krat wypełniających arkady Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie wraz z najwyższymi odznaczeniami wojskowymi[9]. Współpracował z Bohdanem Pniewskim przy projektowaniu balustrad schodów i krat we wnętrzach budynków Sejmu[10].
Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (Aleja Zasłużonych-1-89)[11].
Wystawy indywidualne
edytuj- 1930 – Salon Garlińskiego
- 1938 – Instytut Propagandy Sztuki, Warszawa
Pośmiertnie
edytuj- 1960 – Muzeum Narodowe
- 1961 – Polish Cultural Institute, Londyn
- 1965 – Gal. Kranenburgh, Bergen
- 1966 – Swedish Theater, Helsinki
- 1987 – Metal w twórczości Henryka Grunwalda w okresie powojennej odbudowy kraju, Muzeum Sztuki Złotniczej, Kazimierz Dolny
- 1998 – Henryk Grunwald. Mistrz kompozycji w metalu, Muzeum Miedzi, Legnica
- 2010 – Twórczość w metalu Henryka Grunwalda, Warszawa
Wystawy zbiorowe
edytuj- 1928 – Wystawa Grupy Rzut, Zachęta
- 1937 – Exp. Int. Arts et Techniques, Paryż
- 1939 – World's Fair, Nowy Jork
- 1950 – Plastycy w walce o pokój
- 1956 – I Ogólnopolska Wystawa Grafiki Artystycznej i Rysunku
Pośmiertnie
edytuj- 2011–2012 – Granice srebrnych przestrzeni. Polska biżuteria drugiej połowy XX wieku – wystawa ze zbiorów prof. Ireny Huml Kazimierz Dolny, Legnica
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (16 maja 1949)[12]
- Złoty Krzyż Zasługi (5 maja 1946)[1]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[13]
- Państwowa Nagroda Artystyczna II stopnia (zespołowa) w dziale architektury za prace nad zaprojektowaniem i wykonaniem wnętrza Rady Państwa (1950)[14]
- I nagroda na I Ogólnopolskiej Wystawie Grafiki Artystycznej i Rysunku (1956)
- nagroda TPPR za ilustracje do klasycznej literatury rosyjskiej (1957)
Uwagi
edytuj- ↑ W źródłach również jako Akademia Sztuk Pięknych.
- ↑ Źródła podają różne daty ukończenia przez artystę studiów na SSP. Według Słownika artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP Grunwald studiował tam w latach 1924–1928; Irena Huml w opracowaniu z 1986 r. podaje lata 1924–1929; Anna Frąckiewicz w katalogu z wystawy w 1999 podaje okres 1924–1930.
- ↑ Rozbieżności względem dat dotyczą również tego okresu. Według Słownika artystów... i I. Huml pobyt we Francji miał miejsce w latach 1929–1930; według A. Frąckiewicz — 1928–1929.
- ↑ Według Słownika artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP miało to miejsce w latach 1927–1939, a w okresie 1933–1935 dodatkowo w pracowni Karola Stryjeńskiego; Irena Huml podaje okres 1932–1934; Anna Frąckiewicz wskazuje lata 1927–1930 i 1932–1934.
- ↑ Zdaniem I. Huml; według A. Frąckiewicz chodzi o Mieczysława Kotarbińskiego.
- ↑ Listę wystaw, o ile nie podano inaczej, przedstawiono na podstawie Słownika artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP.
- ↑ Listę nagród, o ile nie podano inaczej, przedstawiono na podstawie Słownika artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP.
Przypisy
edytuj- ↑ a b PRL, Zestaw odznaczeń i dokumentów po artyście. Henryk Grunwald (1904–1958) (814) [online], OneBid [dostęp 2023-06-04] (pol.).
- ↑ a b c d Słownik artystów plastyków: Artyści plastycy okręgu warszawskiego ZPAP. Warszawa: Okręg Warszawski Związku Polskich Artystów Plastyków, 1972, s. 167.
- ↑ a b c d Metal w twórczości Henryka Grunwalda w okresie powojennej odbudowy kraju. Irena Huml (wstęp i opracowanie). Muzeum Sztuki Złotniczej w Kazimierzu Dolnym, 1986.
- ↑ a b c Anna Frąckiewicz, Agnieszka Kasprzak Miler: Polska biżuteria artystyczna z lat 1945–1950 ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Warszawa: Wydawnictwo DiG, 1999, s. 12–13. ISBN 83-7181-005-9.
- ↑ Muzeum Karykatury – Henryk Grunwald. [dostęp 2009-03-17]. (pol.).
- ↑ Łucja Wojtasik - Seredyszyn: Muzeum Miedzi w Legnicy. [dostęp 2009-03-17]. (pol.).
- ↑ Jerzy S. Majewski: gazeta.pl – Pałac Brühla. [dostęp 2009-03-17]. (pol.).
- ↑ Zbigniew Bania, Tadeusz Jaroszewski: Pałac Rady Ministrów. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1980, s. 152. ISBN 83-01-01323-0.
- ↑ Joanna Hübner-Wojciechowska: Grób Nieznanego Żołnierza. Warszawa: Państwowe Wydaw. Naukowe, 1991. ISBN 83-01-09613-6. (pol.).
- ↑ Bożena Wierzbicka: Gmachy i wnętrza sejmowe w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1998, s. 204. ISBN 83-7059-285-6.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: HENRYK GRUNWALD, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-12-21].
- ↑ M.P. z 1949 r. nr 45, poz. 595 „za zasługi w pracy zawodowej”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- ↑ Przyznanie Państwowych Nagród Naukowych i Artystycznych. „Nowa Kultura”. Rok I, Nr 19, s. 2, 6 sierpnia 1950. Warszawa: Związek Literatów Polskich. [dostęp 2024-08-20].
Linki zewnętrzne
edytuj- Henryk Grunwald na zdjęciach w bibliotece Polona