Helvella corium (O. Weberb.) Massee – gatunek grzybów z rodziny piestrzycowatych (Helvellaceae)[1].

Helvella corium
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

kustrzebniaki

Rząd

kustrzebkowce

Rodzina

piestrzycowate

Rodzaj

piestrzyca

Gatunek

Helvella corium

Nazwa systematyczna
Helvella corium (O. Weberb.) Massee
Brit. Fung.-Fl. (London) 4: 463 (1895)

Systematyka i nazewnictwo

edytuj

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Helvella, Helvellaceae, Pezizales, Pezizomycetidae, Pezizomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1873 r. Otto Weberbauer, nadając mu nazwę Peziza corium. Obecną nazwę nadał mu George Edward Massee w 1895 r.[1]

Ma 19 synonimów. Niektóre z nich:

  • Cyathipodia corium (O. Weberb.) Boud. 1907
  • Leptopodia alpestris (Boud.) Grelet 1934
  • Leptopodia corium (O. Weberb.) Boud. 1910
  • Sarcoscypha corium (O. Weberb.) J. Schröt. 1893[2].

Morfologia

edytuj
Owocnik

Składający się z siodłowato wygiętego kapelusza i trzonu. Kapelusz o średnicy 2–7 cm w kształcie filiżanki, spodka lub prawie płaski. Górna powierzchnia gładka, tylko w pobliżu środka nieco szorstka, dolna czarna, czasem z białawym brzegiem, bardzo drobno owłosiony. Trzon czarny lub bardzo ciemnobrązowy; czasami szarawy w pobliżu podstawy, nagi lub drobno owłosiony, u owocników dojrzałych czasami z płytkimi żebrami[3].

Cechy mikroskopowe

Worki 8-zarodnikowe. Zarodniki 16,5–21 × 9–15 µm, eliptyczne, gładkie, zwykle z jedną dużą gutulą. Parafizy cylindryczne z maczugowatymi wierzchołkami, brązowe, o średnicy 3,5–9 µm. Strzępki wystające na zewnątrz napęczniałe, ale zwężone na septach, z brązowymi w KOH komórkami końcowymi o kształcie od maczugowatego do półkulistego i średnicy do 25 µm[3].

Gatunki podobne

Jest kilka podobnych gatunków piestrzenic. Helvella corium charakteryzuje się kielichowatym lub płaskim, kruczoczarnym kapeluszu i stosunkowo gładkiem, czarniawym trzonem, na którym u starszych okazów mogą pojawiać się płytkie żebra[3].

Występowanie i siedlisko

edytuj

Helvella corium występuje w Ameryce Północnej, Europie i Azji. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniona i podano wiele jej stanowisk od Morza Śródziemnego po Islandię i archipelag Svalbard na Morzu Arktycznym[4]. W Ameryce Północnej jest szeroko rozprzestrzeniona w górach i na obszarach borealnych na północ od 42 równoleżnika[3]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła 4 stanowiska[5]. Bardziej aktualne podaje internetowy atlas grzybów. Znajduje się w nim na liście gatunków zagrożonych i wartych objęcia ochroną[6].

Grzyb naziemny, prawdopodobnie mykoryzowy. Występuje w lasach, na glebach piaszczystych lub na gruzowiskach, często w pobliżu wierzb lub osik. Owocniki tworzy zwykle od maja do sierpnia[3].

Przypisy

edytuj
  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-02-27] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-02-27] (ang.).
  3. a b c d e Michael Kuo, Helvella corium [online], Mushroom Expert [dostęp 2023-02-27].
  4. Występowanie Helvella corium na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-02-27].
  5. Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.
  6. Aktualne stanowiska Helvella corium w Polsce [online], gbif.org [dostęp 2023-02-27].