Helophorus (Orphelophorus)

	Helophorus (Orphelophorus)
	d’Orchymont, 1927
	Okres istnienia: plejstocen–dziś PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q ↓
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Infrarząd	Staphyliniformia
Nadrodzina	kałużnicokształtne
Rodzina	oguzkowate
Rodzaj	oguzek
Podrodzaj	Helophorus (Orphelophorus)
	Typ nomenklatoryczny
	Helophorus wandereri d’Orchymont, 1927
	Systematyka w Wikispecies

Helophorus (Orphelophorus) – podrodzaj chrząszczy z nadrodziny kałużnicokształtnych i rodzaju oguzek. Obejmuje dwa opisane gatunki.

Morfologia

Chrząszcze o wydłużonym, mniej lub bardziej wypukłym ciele, w zarysie o mniej lub bardziej równoległych bokach z wyraźną, ale niezbyt mocną przerwą między przedpleczem a pokrywami^[1]^[2]. Ziarenkowanie głowy i przedplecza jest gęste i przybiera postać silnie wyniesionych, bardzo wydatnych guzków, z których każdy na szczycie wyposażony jest w sztywną, zakrzywioną szczecinkę osadzoną w dołku (punkcie). Głowa ma bruzdy szwu epikranialnego dość głębokie, wąskie, liniowate, wyraźnie wśród ziarenkowania widoczne. Aparat gębowy ma krótkie głaszczki szczękowe o symetrycznie zbudowanym członie wierzchołkowym. Przedplecze ma boki rozpłaszczone i na krawędziach silnie piłkowane. Spośród typowych dla rodzaju siedmiu podłużnych rowków przedplecza środkowy ma postać szczątkową, a pozostałe całkiem zanikły^[3]. Mała tarczka ma zarys okrągławy ze ściętym przodem^[1]^[2]. Pokrywy mają na każdym międzyrzędzie pojedynczy szereg ziarenek ze szczecinkami podobnymi do tych na głowie i przedpleczu, tj. sztywnymi i zakrzywionymi. U podstawy międzyrzędu pierwszego nie występuje rządek przytarczkowy. Dziesiąty międzyrząd przybiera formę rozszerzonego na bok kila, który nakrywa od góry właściwą krawędź pokrywy, tworząc swą boczno-brzuszną powierzchnią wyraźną pseudoepipleurę. Odnóża są jak na oguzkowatego krótkie, o stopach zupełnie pozbawionych włosków pływnych^[3]. Odwłok ma pięć widocznych, wolnych sternitów (od trzeciego do siódmego) o równomiernej, pozbawionej guzków i dołków powierzchni, z których ostatni ma tylny brzeg zaokrąglony^[1]^[2].

Rozprzestrzenienie

Przedstawiciele podrodzaju zamieszkują krainę palearktyczną i nearktyczną, przy czym oba gatunki wykazują borealno-arktyczny typ rozsiedlenia. Współczesny zasięg Orphelophorus obejmuje Kanadę, Rosję, Kazachstan, Mongolię i północne Chiny, natomiast w plejstocenie docierał on także do Wysp Brytyjskich i Niemiec^[3]^[4].

Taksonomia

Takson ten wprowadzony został w 1927 roku przez Armanda d’Orchymonta jako monotypowy, z plejstoceńskim H. wandereri jako jedynym gatunkiem^[5]. W 1970 roku Robert Bagrie Angus zsynonimizował ów gatunek z H. obscurellus^[6].

Do podrodzaju tego zalicza się dwa opisane gatunki^[4]^[3]:

Helophorus arcticus Brown, 1937
Helophorus obscurellus Poppius, 1907

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Miguel Archangelsky, Rolf Georg Beutel, Albrecht Komarek: 12.2 Helophoridae Leach, 1815. W: Rolf G. Beutel, Richard A.B. Leschen: Arhtropoda: Insecta. Coleoptera, Beetles, Volume 1: Morphology and Systematics (Archostemata, Adephaga, Myxophaga, Polyphaga partim). 2nd edition. Berlin, Boston: Walter de Gruyter, 2016, s. 254-255, seria: Handbook of Zoology/Handbuch der Zoologie.
↑ ^a ^b ^c MichaelM. Hansen MichaelM., The Hydrophiloid Beetles. Phylogeny, Classification and a Revision of the Genera (Coleoptera, Hydrophiloidea). Biologiske Skrifter No. 40, „Insect Systematics & Evolution”, 3, 23, Copenhagen: The Royal Danish Academy of Sciences and Letters & Munksgaard, 1991, DOI: 10.1163/187631292X00164, ISSN 1876-312X .
↑ ^a ^b ^c ^d Aleš Smetana. Revision of the subfamily Helophorinae of the Nearctic Region (Coleoptera: Hydrophilidae). „The Memoirs of the Entomological Society of Canada”. 117, Supplement S131, s. 3-154, 1985. Entomological Society of Canada. DOI: 10.4039/entm117131fv.
↑ ^a ^b M. Hansen: Helophoridae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 2. Hydrophiloidea – Histeroidea – Staphylinoidea. I. Löbl, A. Smetana (red.). Wyd. Apollo Books. Stenstrup: 2004, s. 36-41.
↑ Armand d’Orchymont. Uber zwei neue diluviale Helophoren-Arten. „Sitzungsberichte und Abhandlungen der Naturwissenschaftlichen Gesellschaft Isis, Dresden”. 1926, s. 100-104, 1927.
↑ R.B. Angus. A revision of the beetles of the genus Helophoru.s F. (Coleoptera: Hydrophilidae) subgenera Orphelophorus d’Orchymont, Gephelophorus Sharp and Meghelophorus Kuwert. „Acta Zoologica Fennica”. 129, s. 62, 1970.

[Beutel-1] Miguel Archangelsky, Rolf Georg Beutel, Albrecht Komarek: 12.2 Helophoridae Leach, 1815. W: Rolf G. Beutel, Richard A.B. Leschen: Arhtropoda: Insecta. Coleoptera, Beetles, Volume 1: Morphology and Systematics (Archostemata, Adephaga, Myxophaga, Polyphaga partim). 2nd edition. Berlin, Boston: Walter de Gruyter, 2016, s. 254-255, seria: Handbook of Zoology/Handbuch der Zoologie.

[Hansen-2] MichaelM. Hansen MichaelM., The Hydrophiloid Beetles. Phylogeny, Classification and a Revision of the Genera (Coleoptera, Hydrophiloidea). Biologiske Skrifter No. 40, „Insect Systematics & Evolution”, 3, 23, Copenhagen: The Royal Danish Academy of Sciences and Letters & Munksgaard, 1991, DOI: 10.1163/187631292X00164, ISSN 1876-312X .

[Smetana-3] Aleš Smetana. Revision of the subfamily Helophorinae of the Nearctic Region (Coleoptera: Hydrophilidae). „The Memoirs of the Entomological Society of Canada”. 117, Supplement S131, s. 3-154, 1985. Entomological Society of Canada. DOI: 10.4039/entm117131fv.

[cpc-4] M. Hansen: Helophoridae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 2. Hydrophiloidea – Histeroidea – Staphylinoidea. I. Löbl, A. Smetana (red.). Wyd. Apollo Books. Stenstrup: 2004, s. 36-41.

[Orchymont-5] Armand d’Orchymont. Uber zwei neue diluviale Helophoren-Arten. „Sitzungsberichte und Abhandlungen der Naturwissenschaftlichen Gesellschaft Isis, Dresden”. 1926, s. 100-104, 1927.

[Angus-6] R.B. Angus. A revision of the beetles of the genus Helophoru.s F. (Coleoptera: Hydrophilidae) subgenera Orphelophorus d’Orchymont, Gephelophorus Sharp and Meghelophorus Kuwert. „Acta Zoologica Fennica”. 129, s. 62, 1970.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]