Helophorus (Helophorus)

	Helophorus (Helophorus)
	Fabricius, 1775
	; Helophorus aquaticus
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Infrarząd	Staphyliniformia
Nadrodzina	kałużnicokształtne
Rodzina	oguzkowate
Rodzaj	oguzek
Podrodzaj	Helophorus (Helophorus)
	Typ nomenklatoryczny
	Silpha aquatica Linnaeus, 1758
Synonimy
	Elophorus Fabricius, 1775; Megahelophorus Kuwert, 1886; Helophorus (Meghelophorus) Kuwert, 1886; Meghelophorus Kuwert, 1886;
	Elophorus Fabricius, 1775; Megahelophorus Kuwert, 1886; Helophorus (Meghelophorus) Kuwert, 1886; Meghelophorus Kuwert, 1886;

Helophorus (Helophorus) lub Helophorus s.str. – podrodzaj chrząszczy z nadrodziny kałużnicokształtnych i rodzaju oguzek. Obejmuje około 16 opisanych gatunków.

Morfologia

Chrząszcze o wydłużonym, mniej lub bardziej wypukłym ciele, w zarysie o mniej lub bardziej równoległych bokach z wyraźną, ale niezbyt mocną przerwą między przedpleczem a pokrywami^[1]^[2]. Ziarenkowanie głowy i przedplecza przybiera postać guzków, z których każdy na szczycie wyposażony jest w drobną, niezesztywniałą, pokładającą się szczecinkę osadzoną w dołku (punkcie). Głowa ma bruzdy szwu epikranialnego różnie wykształcone, ale zwykle o rozszerzonym ku przodowi trzonku. Przedplecze odznacza się obecnością siedmiu kompletnych, podłużnych, mniej lub bardziej zafalowanych rowków, z których dwa leżą na jego bocznych krawędziach^[3]. Mała tarczka ma zarys okrągławy ze ściętym przodem^[1]^[2]. Pokrywy mają na każdym międzyrzędzie pojedynczy, czasem nieregularny lub podwojony, szereg drobnych, niezesztywniałych, delikatniejszych niż na głowie i przedpleczu szczecinek. Brak jest na międzyrzędach wyraźnych guzków. U podstawy międzyrzędu pierwszego znajduje się wyraźny rządek przytarczkowy. Dziesiąty międzyrząd jest umiarkowanie kilowato wysklepiony, ku bokom nierozszerzony, nie tworzący właściwej pseuoepipleury, w związku z czym krawędź pokrywy jest widoczna patrząc od góry. Odnóża są przeciętnej długości, bez szeregów włosków pływnych, co najwyżej z bardzo słabo rozwiniętymi włoskami pływnymi na stopach^[3]. Odwłok ma pięć widocznych, wolnych sternitów (od trzeciego do siódmego) o równomiernej, pozbawionej guzków i dołków powierzchni, z których ostatni ma tylny brzeg zaokrąglony^[1]^[2].

Rozprzestrzenienie

Przedstawiciele podrodzaju zamieszkują krainę palearktyczną; tylko H. grandis zawleczony został do wschodniej nearktycznej części Ameryki Północnej^[3]. W Europie stwierdzono 10 gatunków^[4], z czego 4 w Polsce^[5].

Taksonomia

Takson ten wprowadzony został w 1775 roku przez Johana Christiana Fabriciusa^[6]. W 1810 roku Pierre-André Latreille jego gatunkiem typowym wyznaczył Silpha aquatica. W 1886 roku August Ferdinand Kuwert wprowadził nazwę rodzajową Megahelophorus, jednak David Sharp w 1915 wyznaczył jej gatunkiem typowym również Silpha aquatica, w związku z czym stanowi ona młodszy synonim dla Helophorus^[3]^[4].

Do podrodzaju tego zalicza się 16 opisanych gatunków^[4]^[3]:

Helophorus aequalis C.G. Thomson, 1868
Helophorus aquaticus (Linnaeus, 1758)
Helophorus bergrothi Sahlberg, 1880
Helophorus grandis Illiger, 1798
Helophorus hammondi Angus, 1970
Helophorus jaechi Angus, 1995
Helophorus khnzoriani Angus, 1970
Helophorus kozlovi Zaitzev, 1908
Helophorus liguricus Angus, 1970
Helophorus manchuricus (Sharp, 1915)
Helophorus maritimus Rey, 1885
Helophorus milleri Kuwert, 1886
Helophorus niger Sahlberg, 1880
Helophorus occidentalis Angus, 1983
Helophorus strandi Angus, 1970
Helophorus syriacus Kuwert, 1885

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Miguel Archangelsky, Rolf Georg Beutel, Albrecht Komarek: 12.2 Helophoridae Leach, 1815. W: Rolf G. Beutel, Richard A.B. Leschen: Arhtropoda: Insecta. Coleoptera, Beetles, Volume 1: Morphology and Systematics (Archostemata, Adephaga, Myxophaga, Polyphaga partim). 2nd edition. Berlin, Boston: Walter de Gruyter, 2016, s. 254-255, seria: Handbook of Zoology/Handbuch der Zoologie.
↑ ^a ^b ^c MichaelM. Hansen MichaelM., The Hydrophiloid Beetles. Phylogeny, Classification and a Revision of the Genera (Coleoptera, Hydrophiloidea). Biologiske Skrifter No. 40, „Insect Systematics & Evolution”, 3, 23, Copenhagen: The Royal Danish Academy of Sciences and Letters & Munksgaard, 1991, DOI: 10.1163/187631292X00164, ISSN 1876-312X .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Aleš Smetana. Revision of the subfamily Helophorinae of the Nearctic Region (Coleoptera: Hydrophilidae). „The Memoirs of the Entomological Society of Canada”. 117, Supplement S131, s. 3-154, 1985. Entomological Society of Canada. DOI: 10.4039/entm117131fv.
↑ ^a ^b ^c M. Hansen: Helophoridae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 2. Hydrophiloidea – Histeroidea – Staphylinoidea. I. Löbl, A. Smetana (red.). Wyd. Apollo Books. Stenstrup: 2004, s. 36-41.
↑ M. Przewoźny: podrodzaj: Helophorus Fabricius, 1775. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2024-03-07].
↑ J.C. Fabricius: Systema entomologiae, sistens insectorum classes, ordines, genera, species, adjectis synonymis, locis, descriptionibus, observationibus. Flensburgi et Lipsiae: Officina Libraria Kortii, 1775, s. 66.

[Beutel-1] Miguel Archangelsky, Rolf Georg Beutel, Albrecht Komarek: 12.2 Helophoridae Leach, 1815. W: Rolf G. Beutel, Richard A.B. Leschen: Arhtropoda: Insecta. Coleoptera, Beetles, Volume 1: Morphology and Systematics (Archostemata, Adephaga, Myxophaga, Polyphaga partim). 2nd edition. Berlin, Boston: Walter de Gruyter, 2016, s. 254-255, seria: Handbook of Zoology/Handbuch der Zoologie.

[Hansen-2] MichaelM. Hansen MichaelM., The Hydrophiloid Beetles. Phylogeny, Classification and a Revision of the Genera (Coleoptera, Hydrophiloidea). Biologiske Skrifter No. 40, „Insect Systematics & Evolution”, 3, 23, Copenhagen: The Royal Danish Academy of Sciences and Letters & Munksgaard, 1991, DOI: 10.1163/187631292X00164, ISSN 1876-312X .

[Smetana-3] Aleš Smetana. Revision of the subfamily Helophorinae of the Nearctic Region (Coleoptera: Hydrophilidae). „The Memoirs of the Entomological Society of Canada”. 117, Supplement S131, s. 3-154, 1985. Entomological Society of Canada. DOI: 10.4039/entm117131fv.

[cpc-4] M. Hansen: Helophoridae. W: Catalogue of Palaearctic Coleoptera Volume 2. Hydrophiloidea – Histeroidea – Staphylinoidea. I. Löbl, A. Smetana (red.). Wyd. Apollo Books. Stenstrup: 2004, s. 36-41.

[biomap-5] M. Przewoźny: podrodzaj: Helophorus Fabricius, 1775. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2024-03-07].

[Fabricius-6] J.C. Fabricius: Systema entomologiae, sistens insectorum classes, ordines, genera, species, adjectis synonymis, locis, descriptionibus, observationibus. Flensburgi et Lipsiae: Officina Libraria Kortii, 1775, s. 66.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]