Hejdel
Zasugerowano, aby ten artykuł podzielić na różne artykuły – stworzyć osobne artykuły dla herbów.
Hejdelowie herbu własnego (Hejdel), znani również jako Heydelowie – polska rodzina szlachecka i baronowska pochodzenia niemieckiego.
 Hejdel, według Ostrowskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pochodzenie etniczne | |
Historia
edytujRycerze z Turyngii, herbu własnego, którzy przywędrowali do Polski z królem Augustem II (wybrany na króla 1697). Jan Sebastian Heydel otrzymał w 1772 od króla Stanisława Augusta dziedziczny tytuł baronowski. Jest to jedna z niewielu baronowska rodzina polska z nadania króla polskiego. Rudolf, syn Jana Sebastiana, otrzymał potwierdzenie tytułu baronowskiego w Królestwie Polskim od Deputacji Senatu Królestwa Polskiego w 1820 roku oraz w Austrii od Habsburgów dla siebie i swych potomków w 1838 roku[1].o
Opis herbu
edytuj
Rodzina używała kilku herbów, co do których kształtu istniały wśród heraldyków rozbieżności. Według Uruskiego pierwotnym jej herbem był: W polu czerwonym miecz srebrny, przy którego rękojeści mały półksiężyc złoty, rogami do rękojeści. W klejnocie ogon pawi z pięciu piór[1]. Następnie, przy otrzymaniu tytułu barona w 1772 dodano z prawej pole błękitne, w którym półksiężyc złoty, a nad nim takiż krzyż kawalerski (Szeliga)[1]. Dodano też małe pólko u głowicy. Istnieją sprzeczne informacje co do jego zawartości. Według Otto Titana von Hefnera[2], którą to opinię powtarza Juliusz Karol Ostrowski[3], w pólku tym, srebrnym, powinien być gołąb. Autorzy ci, rekonstruują również labry jako czerwone, podbite błękitem[3][2]. Natomiast Seweryn Uruski uważa, że pole to jest czerwone i zawiera orła srebrnego[1]. Tak też rekonstruuje herb współczesny heraldyk, Tadeusz Gajl: Na tarczy dwudzielnej w słup, w polu prawym, błękitnym, półksiężyc złoty, nad którym takiż krzyż kawalerski, w polu lewym, czerwonym, miecz srebrny, przy którego rękojeści, z prawej, półksiężyc złoty rogami w lewo. U głowicy, pośrodku, pólko czerwone, kwadratowe, w którym orzeł srebrny. W klejnocie ogon pawi z pięciu piór. Labry czerwone, podbite błękitem[4]. Następny herb, nadany z tytułem baronowskim austriackim, różnił się według Uruskiego przeniesieniem orła do klejnotu i umieszczeniem go na ogonie pawim[1]. Uruski twierdził też, że bezpośrednio nad tarczą powinna być korona, w której opisany klejnot[1]. Natomiast Ostrowski daje nad koroną baronowską jeszcze hełm ukoronowany, a dopiero na nim klejnot. Hefner zaś zrekonstruował ten herb jak zwykły szlachecki[2]. Ostrowski za Hefnerem podaje jeszcze brak półksiężyca przy mieczu oraz labry z prawej błękitne, z lewej czerwone, podbite srebrem[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Seweryn Uruski: Rodzina. Herbarz szlachty polskiej. T. 5. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1908, s. 118.
- ↑ a b c Otto Titan von Hefner: Neues Wappenbuch des blühenden Adels im Königreiche Galizien. Monachium: Heraldisches Institut, 1863, s. 13,tabl.14. (niem.).
- ↑ a b c Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. T. 2. Warszawa: gł. skł. Księgarnia Antykwarska B. Bolcewicza, 1897-1906, s. 104-105.
- ↑ Tadeusz Gajl: Herbarz polski od średniowiecza do XX wieku : ponad 4500 herbów szlacheckich 37 tysięcy nazwisk 55 tysięcy rodów. L&L, 2007, s. 119. ISBN 978-83-60597-10-1.