Heinrich Freiherr von Stackelberg
Heinrich Freiherr von Stackelberg (ur. 18/31 października 1905 w Kudinowie koło Moskwy, zm. 12 października 1946 w Madrycie) – niemiecki ekonomista, znany z modelu Stackelberga[1].
Data i miejsce urodzenia |
18/31 października 1905 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
12 października 1946 |
Zawód, zajęcie | |
Narodowość |
Niemiecka |
Alma Mater |
Życiorys
edytujUrodził się w Kudinowie koło Moskwy i w tych okolicach spędził dzieciństwo. Jego ojciec pracował w Rosji. Po wybuchu I wojny światowej przeniósł się wraz z rodziną do Jałty na Krymie. W latach 1918/1919 jego rodzina przedostała się przez Estonię do Niemiec i zamieszkała na Górnym Śląsku w miejscowości Ratibor (obecnie Racibórz, Polska). Tutaj uczęszczał w latach 1919–1923 do liceum. W 1923 r. wraz z rodziną przeniósł się do Kolonii, gdzie w 1924 r. zdawał maturę . Następnie rozpoczął studia matematyczne na Uniwersytecie w Kolonii, jednak przeniósł się na ekonomię i w 1927 r. uzyskał dyplom[1].
W latach 1928–1935 był asystentem na uczelni, w 1930 r. uzyskał stopień doktora pracą: „Grundlagen einer reinen Kostentheorie” (pol. Podstawy teorii kosztów czystych), a w 1934 r. habilitował się pracą „Marktform und Gleichgewicht” (pol. Struktura rynkowa i równowaga)[1].
W 1937 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym (ao. Professor) na Uniwersytecie w Berlinie. Po rozpoczęciu II wojny światowej został wezwany na front. W 1943 r. został zwolniony ze służby wojskowej z powodu choroby i następnie został wyznaczony na stanowisko profesora wizytującego na Uniwersytecie w Madrycie[1].
Zmarł na chłoniaka w 1946 r. Stackleberg był od 1931 r. członkiem NSDAP, a od 1933 r. był członkiem SS[1] i miał tytuł Scharführera[2]. Źródła podają, że podjął on nieudana próbę odejścia z SS[2].
Badania
edytujStackelberg podważał model konkurencji doskonałej, w której firmy nie mają wpływu na cenę oraz zachowanie konkurentów[2].
W jego modelu duopolu znajduje się lider i naśladowca. Lider wykorzystuje podsiadaną wiedzę i dzięki temu osiąga większy zysk – robi to kosztem naśladowcy[3].
Uważał on, że państwo powinno interweniować w kształtowanie się cen oraz zmieniać strukturę samego rynku – na przykład tworząc kartele – gdyż dzięki temu łatwiej jest nadzorować rynek. Pisał on, że państwo ma być liderem dla rynku; używał on terminu autorytet państwa (staatliche Autorität)[2].
Nieścisłości biograficzne
edytujW źródłach pojawiają różne daty urodzenia Stackelberga. Knut Borschardt podaje dwie daty 18 października 1905 oraz 31 października 1905[1] Natomiast pojawia się też data 30 października 1905[4], jednak w źródle artykułu, w którym podana jest ta data, widnieje data 31 października 1905[5], co sugeruje błąd redakcyjny.
- Grundlagen einer reinen Kostentheorie Stackelberg, Heinrich von. – Wien: Springer, 1932
- Marktform und Gleichgewicht Stackelberg, Heinrich von. – Wien: Springer, 1934
- Der Weg der deutschen Währungspolitik Stackelberg, Heinrich von. – Bonn: Bonner Univ. Buchdr., 1942
- Grundzüge der theoretischen Volkswirtschaftslehre Stackelberg, Heinrich von. – Stuttgart: Kohlhammer, 1943
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Borchardt, Knut, „Stackelberg, Heinrich von” in: Neue Deutsche Biographie 24 (2010), S. 779–780 [Online-Version]; URL: https://www.deutsche-biographie.de/pnd118752391.html#ndbcontent (01.06.2020).
- ↑ a b c d Dirk Ruschmann, Kampf um die Führung, Die Zeit, 14.10.1999 r.; https://www.zeit.de/1999/42/199942.biblio-serie_22_.xml [A.K.1] [PZ2] (01.06.2020).
- ↑ Elżbieta Czarny, Mikroekonomia, Warszawa 2006.
- ↑ Stackelberg, Heinrich Baron w Kulturportal West-Ost, 1971 https://web.archive.org/web/20200608143513/https://kulturportal-west-ost.eu/biographien/stackelberg-heinrich-baron-2 (01.06.2020).
- ↑ Hans Möller, 'Heinrich Freiherr von Stackelberg und sein Beitrag für die Wirtschaftswissenschaft’ (Zeitschrift für die gesamte Staatswissenschaft 105 (3): 395–428, 1948) – https://www.jstor.org/stable/40747268?Search=yes&resultItemClick=true&searchText=%28stackelberg%29&searchText=AND&searchText=%28hans%29&searchUri=%2Faction%2FdoBasicSearch%3FQuery%3Dhans%26amp%3Bprq%3Dstackelberg%26amp%3Bswp%3Don%26amp%3Bhp%3D25%26amp%3Bso%3Drel%26amp%3Bed%3D1950&ab_segments=0%2Fbasic_search%2Fcontrol&refreqid=search%3Aef278b7e44177579093bbbffc460d6ff&seq=1 [A.K.1] (01.06.2020).
- ↑ https://portal.dnb.de/opac.htm?method=simpleSearch&query=%22118752391%22&cqlMode=true&sortOrderIndex=jhr_asc (01.06.2020).