Hełmiczka wilgociolubna
Hełmiczka wilgociolubna (Cudoniella clavus (Alb. & Schwein.) Dennis) – gatunek grzybów należący do klasy patyczniaków (Leotiomycetes)[1].
.jpg)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
hełmiczka wilgociolubna |
| Nazwa systematyczna | |
| Cudoniella clavus (Alb. & Schwein.) Dennis Persoonia 3(1): 73 (1964) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cudoniella, Tricladiaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisali go w 1805 r. Johannes Baptista von Albertini i Lewis David von Schweinitz, nadając mu nazwę Peziza clavus. Obecną nazwę nadał mu Richard William George Dennis w 1964 r.[1]
Ma 14 synonimów. Niektóre z nich:
- Cudoniella clavus var. grandis (Boud.) Dennis 1964
- Helotium clavus var. grande (Boud.) Dennis 1956[2].
Polską nazwę zarekomendowała Komisja ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów przy Polskim Towarzystwie Mykologicznym w 2024 r.[3]
Morfologia
edytujTypu apotecjum (miseczka) na trzonie. Miseczka ma średnicę 3–6 (10) mm, początkowo jest rozwarto-stożkowata lub muszlowata, z wiekiem wypukła do prawie płaskiej. Brzeg bez włosków, początkowo prosty, w stanie dojrzałym podwinięty. Hymenium nagie, wilgotne, kremowe do matowobrązowego, nieco ciemniejsze w środku. Powierzchnia zewnętrzna naga, tej samej barwy co hymenium. Trzon o wysokości 1–2 cm, grubości 1 mm, ku wierzchołkowi poszerzony, wodnistobiały, u podstawy ciemnobrązowy do czarniawego. Jego powierzchnia jest lekko owłosiona (widoczne to jest dopiero pod lupą). Cały owocnik bez wyraźnego zapachu i smaku[4].
- Cechy mikroskopowe
Zarodniki 9,5–17,5 × 3,5–4,5 µm, podłużnie cylindryczne do półwrzecionowatych, gładkie. Wysyp zarodników trudno uzyskać[4].
- Gatunki podobne
Hełmiczka wilgociolubna jest małym grzybem o kieliszkowatym owocniku na trzonie, czasami mylonym z Sclerotinia veratri, który występuje na ciemiężycach (Veratrum). Odróżnia się od niego brakiem sklerocjów u podstawy trzonu. Na szczątkach roślin występują jeszcze inne gatunki grzybów o kieliszkowatych owocnikach na trzonkach, należące do rodzajów Dasycyphus i Hymenoscyphus. Odróżniają się barwą i rozmiarem – często mają średnicę poniżej 2 mm[4].
Występowanie i siedlisko
edytujStanowiska hełmiczki wilgociolubnej podano w Ameryce Północnej i Południowej, w Europie, Azji i Australii[5]. W Polsce M.A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła 8 stanowisk[6]. Jest to gatunek pospolity, ale często przeoczany ze względu na niewielkie rozmiary[4].
Grzyb saprotroficzny występujący na szczątkach roślinnych[6]. Owocniki pojedynczo lub gromadnie wyrastają na gnijących łodygach traw i ziół na podmokłych górskich łąkach. Pojawiają się wiosną, wkrótce po stopieniu się śniegu[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-22] (ang.).
- ↑ Rekomendacja nr 3/2024 Komisji ds. Polskiego Nazewnictwa Grzybów Polskiego Towarzystwa Mykologicznego [online] [dostęp 2024-04-01].
- ↑ a b c d e Michael Wood, California Fungi – Cudoniella clavus [online], Mycoweb [dostęp 2023-01-19].
- ↑ Występowanie Cudoniella clavus na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-01-19].
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, s. 33, ISBN 978-83-89648-46-4.