Hawryło Kryżanowski

Hawryło Kryżanowskyj, ukr. Гавриїлo Крижановський, pol. Gabriel Krzyżanowski (ur. 19 lutego 1837 w Buczaczu, zm. 12 maja 1912[1] we Lwowie) – ksiądz greckokatolicki, polityk staroruski, poseł do Sejmu Krajowego Galicji i austriackiej Rady PaństwaUkończył gr.-kat. seminarium duchowne w Wiedniu (1862), w 1861 otrzymał święcenia kapłańskie. Następnie studiował teologię na uniw. w Wiedniu, gdzie w 1865 został dr teologii[2]. W latach 1862–1865 był wikarym kościoła parafii gr.-kat. św. Barbary a także prefektem w seminarium w Wiedniu[2]. Następnie po powrocie do Galicji został w 1865 wykładowcą a od 1868 do 1873 prefektem seminarium gr.-kat. we Lwowie[3]. Dyrektor diecezjalnego zakładu wspierania wdów i dzieci po zmarłych duchownych (1869-1874), następnie kasjer Instytutu wspierania sierot i wdów po greckokatolickich duchownych w lwowskiej archidiecezji (1883-1884)[4]. Adiunkt a od 1874 profesor na Wydziale Teologii uniw. we Lwowie (1866-1874)[5]. W latach 1874–1883 był drugim kaznodzieją w katedrze św. Jura we Lwowie[2]. Radca gr.-kat. Konsystorza Metropolitarnego we Lwowie (1869-1874, 1877-1910), kanclerz kancelarii Konsystorza (1888-1906)[6] W latach 1905–1912 kanonik gremialny kapituły metropolitarnej we Lwowie[7]. Członek Rady Nadzorczej Ogólnego Rolniczo-Kredytowego Zakładu dla Galicji i Bukowiny we Lwowie (1879-1887)[8]. Członek Towarzystwa im. Mychajła Kaczkowskiego.

Hawryło Kryżanowski
Гавриїлo Крижановський
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 lutego 1837
Buczacz

Data i miejsce śmierci

12 maja 1912
Lwów

Poseł na Sejm Krajowy Galicji
kadencja II i III
Okres

od 18 lutego 1867
do 26 kwietnia 1876

Przynależność polityczna

starorusini

Następca

Władysław Wolański

poseł do austriackiej Rady Państwa
kadencja V
Okres

od 4 listopada 1873
do 22 maja 1879

Przynależność polityczna

Klub Ruski -starorusini

Następca

Mikołaj Wolański

Nagrobek H. Kryżanowskiego

Działacz ruchu staroruskiego, poseł do Sejmu Krajowego Galicji II kadencji (18 lutego 1867 - 13 listopada 1869) i III kadencji (20 sierpnia 1870 - 26 kwietnia 1876) wybierany z kurii IV (gmin wiejskich) z okręgu wyborczego nr 30 (Monasterzyska-Buczacz). W II kadencji jego wybór unieważniono w 1868, na jego miejsce wybrano Michała Działoszyńskiego, po jego rezygnacji 29 stycznia 1869 ponownie wybrano posłem Krzyżanowskiego[9]. Poseł do austriackiej Rady Państwa V kadencji (4 listopada 1873 - 22 maja 1879), wybrany w kurii IV (gmin wiejskich) w okręgu wyborczym nr 25 (Buczacz-Jazłowiec-Monasterzyska-Czortków-Budzanów)[10]. W parlamencie należał do Klubu Ruskiego (Ruthenenklub)[2]. Jego postać tak scharakteryzował Kazimierz Chłędowski: najnieprzyjemniejszym z (...) falangi ruskich księży był Krzyżanowski, postać brzydka, wysoki Kałmuk o nalanej bladej twarzy, z którym rozsądnie nawet mówić nie było można. Zawzięty na wszystko co polskie, byłby rzeź urządzał na Polaków, gdyby siły z wolą w równej szły parze[11].

Pochowany na cmentarzu Nagorzańskim w Buczaczu.

Przypisy

edytuj
  1. data według nagrobka w Buczaczu
  2. a b c d Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Krzyzanowski (Kryžanovs‘kyj), Gabryel (Havryjil) Dr. theol. - Parlamentarier 1848-1918 online [23.10.2019]
  3. Handbuch des Lemberger Statthaltarei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1868, s. 362, 509; 1869, s. 319; Schematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1870, s. 323; 1871, s. 330; 1872, s. 315; 1873, s. 314; 1874, s. 341;
  4. Handbuch des Lemberger Statthaltarei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1868, s. 362, 509; 1869, s. 319; Schematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1870, s. 323; 1871, s. 330; 1872, s. 315; 1873, s. 314; 1874, s. 341; 1883, s. 323; 1884, s. 301;
  5. Handbuch des Lemberger Statthaltarei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1866, s. 263; 1867, s. 567; 1868, s. 567; 1869, s. 354; Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1870, s. 363; 1871, s. 363; 1872, s. 374; 1873, s. 369; 1874, s. 375;
  6. Handbuch des Lemberger Statthaltarei-Gebietes in Galizien für das Jahr 1869, s. 316; Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1869, s. 456; 1870, s. 326; 1871, s. 328; 1872, s. 313; 1873, s. 311; 1874, s. 338; 1877, s. 333; 1878, s. 318; 1879, s. 309; 1880, s. 313; 1881, s. 316; 1882, s. 317; 1883, s. 321; 1884, s. 299; 1885, s. 299; 1886, s. 299; 1887, s. 299; 1888, s. 299; 1889, s. 329; 1890, s. 329; 1891, s. 329; 1892, s. 329; 1893, s. 329; 1894, s. 329; 1895, s. 329; 1896, s. 329; 1897, s. 329; 1898, s. 395, 396; 1899, s. 395, 396; 1900, s. 395, 396; 1901, s. 395, 396; 1902, s. 395, 396; 1903, s. 395, 396; 1904, s. 415; 1905, s. 419; 1906, s. 429; 1907, s. 429; 1908, s. 429; 1909, s. 470; 1910, s. 470;
  7. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906, s. 429; 1907, s. 429; 1908, s. 429; 1909, s. 469; 1910, s. 469; 1911, s. 469; 1912, s. 485;
  8. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1879, s. 505; 1880, s. 510; 1881, s. 523; 1882, s. 523; 1883, s. 524; 1884, s. 506; 1885, s. 507; 1886, s. 507; 1887, s. 509;
  9. Stanisław Grodziski: Sejm Krajowy Galicyjski 1861-1914. Warszawa 1993. ISBN 83-7059-052-7.
  10. Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848-1918, Warszawa 1996, s. 376.
  11. Kazimierz Chłędowski, Pamiętniki, t.1, oprac. Antoni Knot, Kraków 1957, s. 263

Literatura

edytuj