Harposporium harposporiferum
Harposporium harposporiferum (Samuels) Spatafora & Kepler – gatunek grzybów należący do rodziny buławinkowatych (Clavicipitaceae)[1].
 Martwy nicień ze strzępkami grzyba | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Harposporium harposporiferum |
| Nazwa systematyczna | |
| Harposporium harposporiferum (Samuels) Spatafora & Kepler IMA Fungus 6(2): 358 (2015) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Claviceps, Clavicipitaceae, Hypocreales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 2015 r. Gary Joseph Samuels, nadając mu nazwę Atricordyceps harposporifera, w 2015 r. Joseph W. Spatafora i Ryan M. Kepler przenieśli go do rodzaju Harposporium[1]. Pozostałe synonimy[2]:
- Harposporium anguillulae Lohde 1874
- Podocrella harposporifera (Samuels) P. Chaverri & Samuels 2005
Morfologia
edytujTeleomorfa tworzy pojedyncze, czarne, główkowate podkładki o średnicy ok. 7 mm. Górna powierzchnia podkładek silnie guzkowata ze względu na wystające perytecja. Zewnętrzna warstwa podkładek typu tekstura angularis, zbudowana z cienkościennych komórek, warstwa wewnętrzna typu tekstura intricata, również z cienkościennych strzępek. Perytecja jajowate, 470–590 × 250–330 µm. Askospory z wieloma przegrodami, szkliste, gładkie, rozczłonkowane w środkowej przegrodzie 44–57,5(–68) × 2–2,5 µm[3].
Kolonie na CMD (agar z mąką kukurydzianą i dekstrozą Difco) najpierw są białe, potem stają się bladożółte, na PDA (agar ziemniaczano-dekstrozowy Difco) najpierw białe, następnie siarkowożółte, na koniec oliwkowe. Fialidy kuliste do ampułkowatych, o średnicy około 4 µm z wydłużeniem wierzchołkowym lub szyjką 3–4 × 1 µm. Konidia szkliste, gładkie, łukowate, odległość pomiędzy dwoma końcami (7–)8–12(–13) µm, szerokość 1–2 µm[3].
Anamorfa prowadzi drapieżny tryb życia, odżywiając się nicieniami[4].
Tryb życia i siedlisko
edytujGrzyb drapieżny i nicieniobójczy, powszechnie izolowany z gleby, często hodowany w celach doświadczalnych[5]. Jest jednym z najczęściej spotykanych grzybów nicieniobójczych. Występuje w różnych siedliskach, w tym na liściach wchodzących w fazę rozkładu, w próbkach gleby zawierających rozkładające się liście lub w próbkach gleby z gruntów rolnych, można go również znaleźć na pastwiskach. To ostatnie siedlisko prawdopodobnie wiąże się ze skłonnością tego gatunku do występowania w odchodach krów[4] i owiec[5], gdzie występuje duża liczba nicieni, którymi się odżywia[4]. W Polsce notowany w 2006 r. na turzycy błotnej (Carex acutiformis)[6].
Wytwarza nieadhezyjne (nie przyklejające się) sierpowate konidia infekcyjne, które połknięte przez nicienia wbijają się w jego gardło. Rozwijają się z nich strzępki, które po rozpuszczeniu nicienia wnikają do jego naskórka i wytwarzają konidiofory na zewnątrz żywiciela, po 1–5 konidiów każdy. Wewnątrz nicienia często wytwarzane są chlamydospory będące przetrwalnikami grzyba[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2024-06-13] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2024-06-13] (ang.).
- ↑ a b P. Chaverri, G.J. Samuels, K.T. Hodge, The genus Podocrella and its nematode-killing anamorph Harposporium, „Mycologia”, 97 (2), s. 433–443.
- ↑ a b c Kui-Zheng Cai i inni, Screening of different sample types associated with sheep and cattle for the presence of nematophagous fungi in China, „Journal of Basic Microbiology”, 56 (3), 2016, s. 214–228, DOI: 10.1002/jobm.201500281, PMID: 26344826.
- ↑ a b c T.P. Charles, M.V.C. Roque, C. De P. Santos, Reduction of Haemonchus contortus infective larvae by Harposporium anguillulae in sheep faecal cultures, „International Journal for Parasitology”, 26 (5), 1996, s. 509–510, DOI: 10.1016/0020-7519(96)00026-4, PMID: 8818730.
- ↑ Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, s. 410, ISBN 978-83-89648-75-4.