Hamartoma, błędniak[1] (łac. hamartoma, z gr. ἁμαρτία, hamartia = błąd, ang. hamartoma) – guz o charakterze nienowotworowym, będący zaburzeniem rozwojowym. Hamartoma zbudowane jest z dojrzałych tkanek normalnie występujących w danym narządzie, ale chaotycznie rozmieszczonych w guzie, nierzadko w zaburzonych proporcjach ilościowych. Hamartomata występują w różnych narządach – często są rozpoznawane w płucach (hamartoma pulmonis), na zdjęciach przeglądowych klatki piersiowej dają obraz cienia okrągłego – tam jednak jest to nazwa mieszanego nowotworu łagodnego[2]; hamartoma podwzgórza (hamartoma hypothalami) może być objawowy, wywierając ucisk na sąsiadujące struktury mózgowia i zaburzając ich czynność. Guzy te mogą stanowić część obrazu klinicznego zespołów wad wrodzonych, np. liczne hamartomata są charakterystyczne dla zespołu Cowden i stwardnienia guzowatego. Stan, w którym występują liczne hamartomata, określa się jako hamartomatosis.

Fakomatoza, nie określona
hamartoma
Ilustracja
Hamartoma śledziony
Klasyfikacje
ICD-10

Q85.9

DiseasesDB

19785

MeSH

D006222

RTG klatki piersiowej uwidaczniające masę guza w prawej części klatki piersiowej, której towarzyszy płyn w jamie opłucnej. Po resekcji guza okazało się, że miał on hamartomatyczny charakter

Przykładem błędniaków są też znamiona barwnikowe skóry oraz błędniaki naczyniowe w obrębie skóry moszny u psów[1].

Termin hamartomas wprowadził Eugen Albrecht w 1904 na określenie guzowatych malformacji, powstających wskutek domniemanego zaburzenia w rozwoju[3]. W 1934 roku Neil Ernest Goldsworthy zastosował ten termin wobec zmian składających się z tkanki tłuszczowej i chrzęstnej w płucach[4].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Rafał Sapierzyński, Patologia ogólna zwierząt, 2015.
  2. Jerzy Stachura, Wenancjusz Domagała: Patologia : znaczy słowo o chorobie. T.1, Patologia ogólna. Kraków: PAU, 2008, s. 686. ISBN 978-83-60183-64-9.
  3. Albrecht E. Ueber Haamartome. Verh Dtsch Ges Pathol 7,153-157 (1904)
  4. Goldsworthy NE. Chondroma of lung (hamartoma chondromatosum polmonis), with report of case. J Pathol Bacteriol 39, ss. 291-298 (1934)