Hadżi Girej
Hadżi Girej Melek (Anioł) (krymskotat. Hacı Geray, Melek Hacı Geray) (ur. 1397, zm. 1466) – potomek Czyngis-chana w 9 pokoleniu. Pierwszy chan krymski w latach 1441–1466 i założyciel dynastii Girejów[1].
| Chan krymski | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik |
brak |
| Następca | |
| Chan krymski | |
| Okres | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Dzieci | |
Życiorys
edytujW roku 1420 został emirem Krymu wchodzącego w skład Złotej Ordy. W 1427 Złota Orda rozpadła się na chanaty. W latach 1428–1430 oderwał od Złotej Ordy część Krymu, a następnie obwołał się samodzielnym władcą[1]. W roku 1449 ogłosił się niezależnym władcą Chanatu Krymskiego ze stolicą w Bakczysaraju.
Był sojusznikiem króla polskiego. Zagrożony przez Złotą Ordę oraz Imperium Osmańskie zawarł sojusz z Polską i Litwą zobowiązując się do udzielania pomocy[1]. Działał z poparciem Witolda i w latach 1434–1443 mieszkał za zezwoleniem Witolda w Lidzie. Złota Orda chciała zmusić go do uznania jej zwierzchności, ale Hadżi mając oparcie w sojuszu z Polską, Litwą i Księstwem Moskiewskim oparł się tym naciskom rozszerzając swoje władanie na tereny między Dnieprem i Donem. Jego władzy podlegała Kaffa, kolonia genueńska na Krymie.
Pokonał chana Wielkiej Ordy Sid Achmeta (1437–1465)[2]. Powstanie Chanatu Krymskiego nie zagroziło prawosławiu. Hadzi Girej modlił się przed świętą ikoną w Monastyrze Uspieńskim niedaleko Bakczysaraju[potrzebny przypis].
Z racji urody zwany był przez poddanych Melek – Anioł.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Encyklopedia PWN ↓, Hadżi Girej.
- ↑ M. Plewczyński, Wojny Jagiellonów ze wschodnimi i południowymi sąsiadami Królestwa Polskiego w XV wieku, Siedlce 2002, s. 19.
Bibliografia
edytuj- Hadżi Girej, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-06-07].