HTV-3
HTV-3 (H-II Transfer Vehicle No. 3, Kounotori 3[1]) – japoński bezzałogowy kosmiczny statek zaopatrzeniowy, trzeci z serii HTV. Celem pojazdu było dostarczenie zapasów, sprzętu do eksperymentów i części zamiennych na Międzynarodową Stację Kosmiczną oraz zabranie z pokładu stacji odpadów.
Inne nazwy |
Kounotori[1] 3 |
---|---|
Indeks COSPAR |
2012-038A |
Państwo | |
Zaangażowani | |
Rakieta nośna | |
Miejsce startu | |
Orbita (docelowa, początkowa) | |
Nachylenie |
51,65° |
Czas trwania | |
Początek misji |
21 lipca 2012 02:06 UTC |
Powrót do atmosfery |
14 września 2012 |
Wymiary | |
Kształt |
cylindryczny |
Wymiary |
9,20 m × 4,40 m |
Masa całkowita |
16 500 kg |
Masa ładunku użytecznego |
4600 kg |
Główne zmiany
edytujGłównymi zmianami konstrukcji w odniesieniu do poprzednich wersji były[3]:
- zmiana silników produkowanych przez firmę Aerojet (USA) na jednostki HBT-5 (ciąg 500 N) i HBT-1 (120 N) produkowane przez japońską firmę IHI Corporation,
- zmiana jednostki komunikacyjnej,
- dodanie palety zewnętrznej EP-MP (Exposed Pallet – Multi Purpose).
Ładunek
edytujSekcja hermetyczna
edytujW sekcji hermetycznej HTV-3 przewiózł 3,5 tony ładunku, z czego 61 % stanowiło oprzyrządowanie stacji, 20 % – materiały naukowe, 15 % – prowiant i 4 % – ubrania i sprzęt do higieny osobistej dla załogi.
W skład sprzętu i eksperymentów dostarczonych przez HTV-3 wchodziły:
- Aquatic Habitat (AQH) – eksperyment mający na celu hodowanie małych rybek na pokładzie stacji przez maksimum 90 dni; obiekty doświadczalne to ryżanki japońskie, dostarczone na pokładzie statku Sojuz TMA-06M,
- JEM Small Satellite Orbital Deployer (J-SSOD) – specjalny zasobnik dla satelitów CubeSat, mający na celu wypróbowanie nowej metody wypuszczania nanosatelitów bez konieczności wykonywania spaceru kosmicznego; 4 października 2012 z zasobnika wypuszczono 5 satelitów: japońskie satelity Raiko, Niwaka, We Wish oraz amerykański TechEdSat i wietnamski F-1[4],
- ISS SERVIR Environmental Research and Visualisation System (ISERV) – kamera mająca nagrywać materiał o wysokiej rozdzielczości[5],
- Water Pump Assembly (WPA) Catalytic Reactor – część systemu odzyskiwania wody, mająca zastąpić jednostkę uszkodzoną w marcu 2012,
- i-Ball i Reentry Breakup Recorder (REBR) – rejestratory mające na celu zbieranie danych podczas wchodzenia HTV-3 w atmosferę; i-Ball może opaść swobodnie z użyciem spadochronu, a zarejestrowane dane przesłać przez satelity Iridium; pomimo tego że i-Ball może przetrwać wejście w atmosferę, urządzenie docelowo po przesłaniu danych ma zatonąć w oceanie.
Sekcja niehermetyczna
edytujSekcja niehermetyczna HTV-3 przeniosła ładunek o łącznej masie 1,1 tony. W tym przedziale zostały umieszczone następujące urządzenia:
- Multi-Mission Consolidated Equipment (MCE),
- Space Comunications and Navigation (SCaN) Testbed[6].
Wszystkie te urządzenia zamontowano na palecie zewnętrznej modułu Kibō.
Misja
edytujStart
edytujHTV-3 został wystrzelony w kosmos 21 lipca 2012 o 02:06:18 GMT z Centrum Lotów Kosmicznych Tanegashima na pokładzie rakiety H-IIB F3[7]. Podczas startu nie odnotowano żadnych problemów z rakietą. Po 15 minutach od startu HTV-3 został odłączony od członu górnego rakiety[8]. Po udanej separacji ładunku silnik drugiego członu został ponownie włączony w celu wprowadzenia na trajektorię wejścia w atmosferę (był to pierwszy taki test)[9]. Człon ten spadł do Oceanu Spokojnego.
Podczas startu HTV-3 pogoda nad stanowiskiem startowym była deszczowa, temperatura wynosiła 27,1 °C, a wiatr wiał z prędkością 2,3 m/s z kierunku północno-zachodniego.
Połączenie ze stacją
edytujPo wejściu na orbitę okołoziemską HTV-3 rozpoczął serię manewrów korekcji orbity w celu zbliżenia się do ISS. Spotkanie obydwu pojazdów miało miejsce 27 lipca. O 12:23 GMT 27 lipca 2012 HTV-3 został przechwycony przez manipulator Canadarm2, a o 14:34 przyłączony do dolnego portu CBM modułu Node 2 Harmony[10][11].
Koniec misji
edytujPierwotnie HTV-3 miał opuścić ISS 6 września, jednak ze względu na przebieg czynności na ISS zmieniono termin. Ostatecznie na termin opuszczenia stacji wybrano 11 września 2012. Przed odłączeniem załoga stacji aktywowała urządzenia REBR i i-Ball. Odłączenie od modułu Harmony nastąpiło o 11:50 GMT[12]. O 15:50 manipulator Canadarm2 zwolnił HTV-3[13], dzięki czemu pojazd mógł oddalić się od stacji.
Po serii zapłonów deorbitacyjnych, 14 września 2012 o godzinie 05:27 HTV-3 wszedł w atmosferę Ziemi i uległ natychmiastowej destrukcji[14]. Urządzenie i-Ball, które jako jedyne przetrwało wejście w atmosferę, z powodzeniem przesłało zarejestrowane dane przez satelitę Iridium[15].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b "Kounotori" Chosen as nickname of the H-II Transfer Vehicle (HTV). JAXA. [dostęp 2012-09-22].
- ↑ H-IIB Launch Vehicle. JAXA. [dostęp 2012-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-26)].
- ↑ "宇宙ステーション補給機「こうのとり」3号機ミッションプレスキット". JAXA. [dostęp 2012-09-22]. (jap.).
- ↑ ISS Amateur Radio CubeSats Deployed. AMSAT UK, 2012-10-05. [dostęp 2012-10-09]. (ang.).
- ↑ Earth-observing Camera Launches to International Space Station. [w:] International Space Station [on-line]. NASA. [dostęp 2013-02-25].
- ↑ SCaN Testbed. NASA. [dostęp 2012-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-06)].
- ↑ William Harwood: Japan successfully launches its freighter to space station. SpaceflightNow.com, 20 lipca 2012. [dostęp 2012-09-22].
- ↑ Launch Result of H-IIB Launch Vehicle No. 3 with H-II Transfer Vehicle "KOUNOTORI3" (HTV3) Onboard. JAXA. [dostęp 2012-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-23)].
- ↑ Test Result of H-IIB Launch Vehicle No. 3 Second Stage Controlled Re-entry. JAXA. [dostęp 2012-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-29)].
- ↑ Japanese Cargo Spacecraft Berthed to Station. [w:] International Space Station [on-line]. NASA. [dostęp 2012-09-22].
- ↑ HTV-3 arrives to make large delivery of supplies and research cargo to ISS. NASASpaceflight.com. [dostęp 2012-09-22].
- ↑ Kounotori 3 unberthed from ISS. [w:] H-II Transfer Vehicle Kounotori [on-line]. JAXA. [dostęp 2012-09-22].
- ↑ Kounotori 3 leaves the ISS. [w:] H-II Transfer Vehicle Kounotori [on-line]. JAXA. [dostęp 2012-09-22].
- ↑ Kounotori 3 Mission Completed. [w:] H-II Transfer Vehicle Kounotori [on-line]. JAXA, 14 września 2012. [dostęp 2012-09-22].
- ↑ 「こうのとり」3号機に搭載した再突入データ収集装置(i-Ball)のデータ取得について. JAXA. [dostęp 2012-09-22]. (jap.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Kounotori 3 / H-IIB Launch Vehicle No.3 Special Site – JAXA
- Kounotori 3 JAXA page
- KOUNOTORI3 (HTV3) – Third Expedition to Space w serwisie YouTube JAXA Channel
- Lori Meggs: 'White Stork' Delivers New Research and Technology Investigations to the International Space Station. NASA, 2012-07-23. [dostęp 2012-07-28].
- Multi-mission Consolidated Equipment (MCE) (ang.) – JAXA
- REX-J. robotics.jaxa.jp. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-22)]. (jap.) – JAXA
- REX-J Overview w serwisie YouTube JAXA Channel (jap.)