HMS Avenger (1940)

HMS Avenger (D14) – brytyjski lotniskowiec eskortowy typu Avenger. Został przebudowany ze statku handlowego „Rio Hudson”.

HMS Avenger (D14)

HMS Avenger
Historia
Stocznia	Sun Shipbuilding and Drydock Co
Położenie stępki	28 listopada 1939
Wodowanie	27 listopada 1940
Stany Zjednoczone
Nazwa	„Rio Hudson”
Wejście do służby	1940/41
Wycofanie ze służby	20 maja 1941
Royal Navy
Nazwa	HMS „Avenger”
Wejście do służby	2 marca 1942
Zatopiony	14/15 listopada 1942
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	10 532 t (standardowa) 15 362 t (pełna)
Długość	141,73 m (kadłub) 125,0 m (pokład lotniczy)
Szerokość	21,18 m (kadłub) 23,77 m (pokład lotniczy)
Zanurzenie	6,4 m (maksymalna)
Napęd
1 śruba, 2 silniki wysokoprężne Sun-Doxford, 5200 KM
Prędkość	16,5 węzły
Zasięg	14 550 Mn przy prędkości 10 węzłów
Uzbrojenie
3 × 102 mm 19 × 20 mm
Wyposażenie lotnicze
15 samolotów
Załoga	555

Historia

Stępkę pod motorowy statek towarowo-pasażerski typu C-3 o pojemności 9700 BRT położono 28 listopada 1939 roku w stoczni Sun Shipbuilding and Dry Dock Co. w Chester (Pensylwania) na zamówienie armatora Moore-McCormack Lines, pod numerem budowy 89. Był to kadłub nr 59 według będącej autorem projektu United States Maritime Commission. Statek zwodowano 27 listopada 1940 roku i nadano mu nazwę m/s „Rio Hudson”. W tym czasie rząd brytyjski poszukiwał statków w celu przebudowy na lotniskowce eskortowe i 31 lipca 1941 roku nieukończony statek został odkupiony przez rząd USA, w celu wypożyczenia Wielkiej Brytanii na podstawie umowy Lend-Lease Act. W stoczni Staten Island Shipyard koncernu Bethlehem Steel w Nowym Jorku został następnie przebudowany na lotniskowiec eskortowy o oznaczeniu BAVG-2. 2 marca 1942 roku okręt został oddany do służby w Royal Navy pod nazwą HMS „Avenger” (znak taktyczny D 14).

Do akcji wszedł we wrześniu tego samego roku biorąc udział razem z krążownikiem przeciwlotniczym HMS „Scylla” oraz dwoma niszczycielami HMS „Onslow” i HMS „Faulknor” w ochronie konwoju PQ-18 płynącego do Archangielska. Na pokładzie „Avengera” stacjonowało 12 myśliwców Sea Hurricane z 802 i 883 Naval Air Squadron oraz 3 Fairey Swordfish z 825 Naval Air Squadron. Rejs nie rozpoczął się szczęśliwie dla okrętu. 8 września 1942 roku, pięć dni po opuszczeniu Scapa Flow stanęły obydwa silniki (powodem było silnie zanieczyszczone paliwo), jednak po trzech godzinach uruchomiono napęd na nowo. Po dopłynięciu na Morze Norweskie układ napędowy ponownie stanął, i tym razem poradzono sobie z awarią. PQ-18 był atakowany przez niemieckie bombowce startujące z norweskich lotnisk. Podczas walk samoloty z „Avengera” zestrzeliły osiem bombowców Heinkel He 111 i Junkers Ju 88, uszkadzając dalsze dwanaście. Utracono cztery własne samoloty, trzy z nich w wyniku ognia własnych artylerzystów. Swordfishe i okręty eskorty brały udział w zatopieniu trzech U-Bootów. 12 września zatopiono U-88 (HMS „Faulknor”), 14 – U-589 (HMS „Onslow” i Swordfish), 16 – U-457 (HMS „Impulsive”). „Avenger” sam również stał się celem ataków bombowych (jedna ze zrzuconych bomb była przyczyną niegroźnego pożaru na pokładzie lotniskowca) i torpedowych.

Po powrocie „Avenger” wziął udział w operacji Torch, osłaniając aliancki desant w Afryce Północnej. Na pokładzie lotniskowca zaokrętowane były samoloty z 802 i 883 Naval Air Squadron. Współpracując z lotniskowcem HMS „Argus”, „Avenger” tworzył zespół wsparcia Zespołu Wschodniego, którego zadaniem było zajęcie rejonu Algieru. Podczas akcji ponownie dała o sobie znać awaria układu napędowego. Po prowizorycznej naprawie lotniskowiec wraz z HMS „Argus” popłynął do Gibraltaru. 14 listopada jako eskorta konwoju MKFI wyruszył do Wielkiej Brytanii.

W nocy z 14 na 15 listopada 1942 roku, „Avenger” został storpedowany przez U-155. Wewnątrz okrętu doszło do wybuchu zbiorników paliwa (lub komór amunicji) i lotniskowiec szybko zatonął. Z całej załogi uratowało się tylko 12 marynarzy.

Bibliografia

• Grzegorz Bukała. Zatopienie lotniskowca HMS Avenger. „Morze, Statki i Okręty”. 11/2008. XIII (83), listopad 2008. Magnum. ISSN 1426-529X. 
• Krzysztof Zalewski, Lotniskowce eskortowe typu Archer, "Nowa Technika Wojskowa", nr 1 (2003), s. 57-62, ISSN 1230-1655.