Gwara miejska, dialekt miejski, urbanolekt[1][2] – dialekt właściwy dla obszaru miejskiego[3].

Według Encyklopedii języka polskiego gwara miejska to mowa niewykształconych warstw mieszkańców miast. Od języka ogólnego różni się głównie niekonsekwentnie występującymi cechami leksykalnymi i fonetycznymi, wspólnymi z sąsiadującymi z danym miastem gwarami wiejskimi. W polskim językoznawstwie czasami utożsamia się gwary miejskie i gwary zawodowe[4].

Dawni dialektolodzy postrzegali mowę miejską jako zniekształconą wersję języka standardowego, w odróżnieniu do gwar wiejskich, które uważano za „czyste” formy dialektów[3]. Dialekty miejskie uchodziły za mniej konserwatywne, a zatem niezbyt godne uwagi[5]. Późniejsze badania socjolingwistyczne doprowadziły jednak do odrzucenia tego poglądu i uznania gwar miejskich za przejaw różnic językowych[3].

Przypisy

edytuj
  1. Carsten Sinner, Varietätenlinguistik, Tübingen: Narr Verlag, 2014, s. 77, ISBN 978-3-8233-6790-1, OCLC 874144621 [dostęp 2023-10-06] (niem.).
  2. O drobnych cwaniaczkach i prawdziwych łotrach – poznaj przedwojenne gdańskie reportaże sądowe Richarda Teclawa. Gdańsk – oficjalny portal miasta, 2021-10-03. [dostęp 2023-10-06]. Cytat: fachowo dialekt miejski to urbanolekt - red.
  3. a b c Robert Lawrence Trask, The Dictionary of Historical and Comparative Linguistics, Chicago: Fitzroy Dearborn, 2000, s. 358, ISBN 978-1-57958-218-0, OCLC 1101226560 (ang.).
  4. Stanisław Urbańczyk (red.), Encyklopedia języka polskiego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1992, s. 105, ISBN 83-04-02994-4, OCLC 30953882.
  5. J.K. Chambers, Peter Trudgill, Dialectology, wyd. 2, Cambridge: Cambridge University Press, 1998, s. 45–46, DOI10.1017/CBO9780511805103, ISBN 0-521-59646-7, ISBN 978-0-511-80510-3, OCLC 909089704 [dostęp 2023-10-06] (ang.).