Gustaw Geyer
Gustaw Adolf Geyer (ur. 26 stycznia 1844, zm. 20 listopada 1893 w Łodzi[1]) – przemysłowiec łódzki, syn Ludwika Geyera. Współwłaściciel firmy ojca i od 1886 roku pierwszy jej prezes jako spółki akcyjnej[2].
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Zawód, zajęcie |
fabrykant |
| Małżeństwo |
Helena Anna Weil (1873-1893) |
| Dzieci |
Robert, Maria, Zofia, Stefania, Helena, Wanda, Janina, Emilia, Gustaw Wilhelm |
Życiorys
edytujUkończył łódzką Szkołę Realną oraz odbył praktykę w angielskim banku Fridrich Huth[1]. Po śmierci ojca w 1869, Gustaw przejął jego spółkę i prowadził ją razem Bernardem Ginsbergiem do 1878, kiedy przekształcono firmę w spółkę rodzinną. Wówczas Gustaw popadł ze swoimi braćmi Ryszardem i Emilem w konflikt, który potęgowała kiepska sytuacja finansowa spółki. Rodzeństwo zazdrościło mu odziedziczonej po ojcu wysokiej pozycji w przedsiębiorstwie. Kwestie własnościowe uregulowało dopiero utworzenie w 1886 Towarzystwa Akcyjnego Fabryk Bawełny „Ludwik Geyer”[2][3], którego Gustaw został prezesem[1]. Pod jego zarządem przedsiębiorstwo stało się, biorąc pod uwagę wielkość produkcji, czołowym zakładem włókienniczym Królestwa Polskiego. W latach 1874–1979 na Brusie wraz ze wspólnikami prowadził Fabryczne Towarzystwo Cegielni. Ponadto użytkował majątek Skęczniew, a w 1880 kupił majątek ziemski (folwark) Sikawa[1].
W 1888 założył nowoczesną fabrykę koronek i firanek, która początkowo działała przy placu Reymonta, a następnie przy ulicy Piotrkowskiej 278[2][3][4].
Gustaw Geyer był członkiem rady Banku Handlowego w Łodzi, a w 1886 wchodził w skład założycieli Społecznego Komitetu Budowy Wodociągów i Kanalizacji Łodzi. Wspierał również straż ogniową[1][3].
Pomimo wyprowadzenia rodzinnej firmy z kryzysu finansowego, stres związany z prowadzoną działalnością biznesową, a także problemy rodzinne, odbiły się znacząco na zdrowiu Gustawa. Jeździł na kuracje do różnych miejscowości, m.in. do Friedrichroda. Po pobycie w Nauheim dostał udaru, po którym już nie powrócił do poprzedniego stanu zdrowia[3]. Powrócił do Łodzi, gdzie zmarł 20 listopada 1894[1] na zawał serca[3].
Dom Towarzystwa Akcyjnego Fabryk Bawełny L. Geyera
edytujBudynek bankowy Ludwika Geyera przy ul. Piotrkowskiej 74 (obecnie siedziba Łódzkiego Oddziału Banku Handlowego) pochodzi z końca lat 80. XIX w., projektował go Hilary Majewski, podobnie jak budynki w Pasażu Mayera. Pałac w stylu neobarokowym z bogatą ornamentyką wybudowali Ryszard i Gustaw Geyerowie kupując działkę od Ludwika Meyera za 32 tysiące rubli. Później budynek ten stał się własnością Towarzystwa Akcyjnego Fabryk Bawełny Ludwika Geyera.
Życie prywatne
edytujSwoją przyszłą żonę, Helenę Annę Weil (1855–1935[1]), poznał podczas ślubu brata Ryszarda i Olgi Weil w 1871. Wówczas młodsza siostra Olgi Weil nie wzbudziła w Gustawie większego zainteresowania. Pomimo tego, szesnastoletnia wówczas Helena, zaczęła często odwiedzać małżeństwo Geyerów w ich majątku w Modlnej, mając nadzieję, że spotka tam Gustawa. Przełom w ich stosunkach nastąpił dopiero w 1873, podczas chrzcin pierwszego dziecka Olgi i Ryszarda, kiedy Gustaw i Helena siedzieli obok siebie przy stole. Po pewnym czasie obydwoje dostali zaproszenie na bal organizowany przez Karola Schlossera w Ozorkowie, na którym Gustaw wyraźnie okazał swoje zainteresowanie Heleną. Miał jej wówczas usługiwać przy stole, a także tańczyć wyłącznie z nią. Para zaczęła się częściej widywać, chociaż często w towarzystwie rodziny. W tym samym roku młody fabrykant przyjechał bez zapowiedzi w odwiedziny do majątku w Modlnej, gdzie zabrał Helenę na spacer podczas którego poprosił ją o rękę. Po trzech miesiącach odbył się ślub, który miał miejsce w kościele w Hucie Bardzyńskiej. Parę młodą po ceremonii zaślubin rodzice Heleny mieli w rodzinnym majątku w Gajówce powitać według polskiej tradycji, chlebem i solą[3][5].
Gustaw Geyer doczekał się z Heleną dziewięciorga dzieci: Marii, Zofii, Stefania, Heleny, Wandy, Janiny, Emilii, Gustawa Wilhelma, Roberta[1]. Córeczki Stefania oraz Helena umarły w niemowlęctwie. W przypadku Stefanii podejrzewano, że została zatruta przez akuszerkę, lecz nie znaleziono na to dowodów. Najbardziej jednak wstrząsająca była dla małżeństwa Geyerów śmierć pięcioletniej córeczki Zofii w 1882, która straciła życie wypadając z powozu wprost pod koła pojazdu[3].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Łódzcy fabrykanci – Archiwum Państwowe w Łodzi [online], 1 lipca 2009 [dostęp 2020-01-12] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-27].
- ↑ a b c Leszek Skrzydło: Rody fabrykanckie. Łódź: Oficyna Bibliofilów, 1999, s. 28. ISBN 83-87522-23-6.
- ↑ a b c d e f g Geyerowie, [w:] Marcin Jakub Szymański, Błażej Torański, Fabrykanci. Burzliwe dzieje rodów łódzkich przemysłowców, Warszawa: Zona Zero, 28 października 2016, s. 39, 46–49, ISBN 978-83-935847-8-9.
- ↑ Zatwierdzenie planu budowy budynku przy ulicy Piotrkowskiej. Szukaj w archiwach. [dostęp 2023-09-28].
- ↑ Jakie były małżonki wielkich łódzkich przemysłowców [online], Dziennik Łódzki, 27 września 2017 [dostęp 2017-09-27].