Guniak odłogowy

Guniak odłogowy
	Amphimallon assimile
	(Herbst, 1790)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Gromada	owady
Rząd	chrząszcze
Podrząd	chrząszcze wielożerne
Nadrodzina	żuki
Rodzina	poświętnikowate
Podrodzina	chrabąszczowate
Plemię	Melolonthini
Podplemię	Rhizotrogina
Rodzaj	Amphimallon
Gatunek	guniak odłogowy
Synonimy
	Melolontha assimile Herbst, 1790; Rhizotrogus assimilis (Herbst, 1790); Rhizotrogus (Amphimallon) assimilis (Herbst, 1790); Melolontha aprilinus Duftschmidt, 1805; Amphimallon fulvicolle Erichson, 1847; Rhizotrogus neapolitanus Brenske, 1902; Amphimallon obscurum Brenske, 1890;
	Melolontha assimile Herbst, 1790; Rhizotrogus assimilis (Herbst, 1790); Rhizotrogus (Amphimallon) assimilis (Herbst, 1790); Melolontha aprilinus Duftschmidt, 1805; Amphimallon fulvicolle Erichson, 1847; Rhizotrogus neapolitanus Brenske, 1902; Amphimallon obscurum Brenske, 1890;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Guniak odłogowy^[1] (Amphimallon assimile) – gatunek chrząszcza z rodziny poświętnikowatych i podrodziny chrabąszczowatych. Zamieszkuje Europę.

Taksonomia

Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1790 roku przez Johanna Friedricha Wilhelma Herbsta pod nazwą Melolontha assimile^[2].

Morfologia

Imago w środowisku naturalnym; widok z boku

Chrząszcz o owalnym w zarysie ciele długości od 10 do 14 mm, z wierzchu ubarwionym jednolicie w odcieniu żółtobrunatnym do czerwonobrunatnego. Na powierzchni głowy występuje nierównomierne punktowanie i owłosienie. Czułki buduje dziewięć członów. Stosunkowo wypukłe przedplecze ma drobne i gęste punktowanie oraz złożone z dwóch rodzajów włosków owłosienie – wśród gęsto rozmieszczonych włosków krótkich i przylegających wyrastają rzadkie włoski długie i sterczące. Długie włoski wyrastają na tarczce. Pokrywy mają nierównomierne punktowanie, stosunkowo gęste, krótkie przylegające owłosienie, a na krawędziach bocznych w okolicach barkowych także długie szczecinki. Stopień wysklepienia międzyrzędów jest niewielki. Krótkie, jasne i przylegające jest owłosienie na pygidium. Przednia para odnóży ma golenie z ostrogą wierzchołkową położoną na poziomie wierzchołka drugiego z trzech obecnych na nich zębów^[3].

Ekologia i występowanie

Owad rozmieszczony od przedgórzy po góry, osiągający rzędne 1900 m n.p.m.^[4] Zasiedla skraje lasów^[4]^[3], ugory^[1], parki i ogrody. Aktywne osobniki dorosłe spotyka się od czerwca do sierpnia. Latają po zachodzie słońca. Pędraki rozwijają się w glebie, żerując na korzeniach roślin zielnych^[4]^[3] i traw^[4].

Gatunek palearktyczny, europejski, znany z Hiszpanii, Francji, Niemiec, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Polski, Czech, Słowacji, Węgier, Białorusi, Ukrainy, Rumunii, Bułgarii, Słowenii, Chorwacji, Bośni i Hercegowiny oraz Serbii^[2]. W Polsce jest rzadko spotykany, podawany z nielicznych stanowisk na południu kraju^[4]. Zarówno na „Czerwonej liście zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce”, jak i na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” znalazł się jako gatunek bliski zagrożenia wymarciem (NT)^[5]^[6].

Przypisy

↑ ^a ^b Zygmunt Jaroszewski: Gospodarstwo wzorowe: uprawa roślin zbożowych i pastewnych, groszkowych, koniczynnych i traw. Kraków: Drukarnia Wł. L. Anczyca, 1877, s. 99.
↑ ^a ^b IvanI. Löbl IvanI., AlešA. Smetana AlešA. (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 3. Scarabaeoidea – Scirtoidea – Dascilloidea – Buprestoidea – Byrrhoidea, Stenstrup: Apollo Books, 2006, s. 207-210, ISBN 87-88757-59-5 .
↑ ^a ^b ^c Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28b Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae pleurosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1978, s. 27-33.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Chrząszcze – Coleoptera. Scarabaeoidea, Dascilloidea, Byrrhoidea i Parnoidea. 1983, seria: Katalog Fauny Polski t. XXIII z. 9.
↑ Jerzy Pawłowski, Daniel Kubisz, Mieczysław Mazur: Coleoptera. Chrząszcze. W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior (red.). Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (PAN), 2002, s. 88-110. ISBN 83-901236-8-1.
↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[Jaroszewski-1] Zygmunt Jaroszewski: Gospodarstwo wzorowe: uprawa roślin zbożowych i pastewnych, groszkowych, koniczynnych i traw. Kraków: Drukarnia Wł. L. Anczyca, 1877, s. 99.

[cpc-2] IvanI. Löbl IvanI., AlešA. Smetana AlešA. (red.), Catalogue of Palaearctic Coleoptera. Volume 3. Scarabaeoidea – Scirtoidea – Dascilloidea – Buprestoidea – Byrrhoidea, Stenstrup: Apollo Books, 2006, s. 207-210, ISBN 87-88757-59-5 .

[Stebnicka-3] Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 28b Żukowate – Scarabaeidae grupa podrodzin: Scarabaeidae pleurosticti. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1978, s. 27-33.

[Burakowskietal-4] B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Chrząszcze – Coleoptera. Scarabaeoidea, Dascilloidea, Byrrhoidea i Parnoidea. 1983, seria: Katalog Fauny Polski t. XXIII z. 9.

[clz-5] Jerzy Pawłowski, Daniel Kubisz, Mieczysław Mazur: Coleoptera. Chrząszcze. W: Czerwona lista zwierząt ginących i zagrożonych w Polsce. Zbigniew Głowaciński, Małgorzata Makomaska-Juchiewicz, Grażyna Połczyńska-Konior (red.). Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk (PAN), 2002, s. 88-110. ISBN 83-901236-8-1.

[Farkacetal-6] Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]