Grzmiąca (województwo dolnośląskie)

wieś w województwie dolnośląskim

Grzmiąca (niem. Donnerau) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie wałbrzyskim, w gminie Głuszyca, w Górach Suchych w Sudetach Środkowych.

Grzmiąca
wieś
Ilustracja
Ruiny zamku Rogowiec
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

wałbrzyski

Gmina

Głuszyca

Liczba ludności (III 2011)

559[2]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

58-340[3]

Tablice rejestracyjne

DBA

SIMC

0852430

Położenie na mapie gminy Głuszyca
Mapa konturowa gminy Głuszyca, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Grzmiąca”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Grzmiąca”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Grzmiąca”
Położenie na mapie powiatu wałbrzyskiego
Mapa konturowa powiatu wałbrzyskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Grzmiąca”
Ziemia50°41′46″N 16°20′32″E/50,696111 16,342222[1]

Podział administracyjny

edytuj

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Grzmiąca, po jej zniesieniu w gromadzie Głuszyca Górna. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Częścią wsi Grzmiąca jest Rybnica Mała, funkcjonuje także niestandaryzowana nazwa osada leśnej Rybnica[4].

Położenie

edytuj

Grzmiąca leży w Górach Suchych – wschodniej części Gór Kamiennych, w dolinie bezimiennego potoku, prawego dopływu Rybnej, która jest lewym dopływem Bystrzycy. Od północy i zachodu oraz południowego zachodu otaczają ją strome zbocza górskie[5].

Budowa geologiczna

edytuj

Grzmiąca leży w północnej części niecki śródsudeckiej. Wzniesienia na północ od wsi zbudowane są z permskich tufów ryolitowych (dawniej zwanych porfirami lub tufami porfirowymi), z wtrąceniami trachybazaltów (melafirów), na południe – górnokarbońskie zlepieńce. Wzniesienia na zachód od wsi zbudowane są głównie z trachybazaltów, a podrzędnie z pozostałych opisanych wyżej skał magmowych i osadowych[6].

Zabytki

edytuj

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:

  • kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki kościół filialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny, należący do parafii Chrystusa Króla w Głuszycy; unikatowo drewniany, jednonawowy, przebudowany w 1588 r. - XVI wiek, następnie przebudowany w 1649, 1754 i 1847, kryty gontem, otoczony kamiennym murem. Skromne wyposażenie z XVII i XVIII wieku, renesansowa chrzcielnica, empory i malowane na szkle obrazy "Ukrzyżowanie" i "Zwiastowanie" z 1611. W wolno stojącej dzwonnicy dzwon z 1558[8]
  • zamek Rogowiec w ruinie, z XIII wieku
  • dom nr 66, obecnie ul. Spółdzielcza 2, z 1736 r.

inne zabytki:

  • dwór z XIX w., ul. Wiejska 29

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39913
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 348 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
  5. Marek Staffa (red.): Słownik geografii turystycznej Sudetów, tom 9 Góry Kamienne, Wydawnictwo I-BiS, Wrocław, 1996, ISBN 83-85773-20-7
  6. A. Bossowski, Z. Cymerman, A. Grocholski, A. Ihnatowicz: Szczegółowa mapa geologiczna Sudetów, skala 1:25 000, ark. Jedlina Zdrój, Instytut Geologiczny, Warszawa 1994
  7. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 187. [dostęp 2012-10-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
  8. Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas, Dolny Śląsk - przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, 1977, s. 280.

Bibliografia

edytuj
  • Góry Kamienne, pod red. M. Staffy, Tom 9, Wrocław, 1996, ss. 98-103, 171-2