Wikipedia

Grzegorz Stec

polski artysta malarz

Grzegorz Stec (ur. 24 stycznia 1955 w Krakowie) – polski malarz.

Grzegorz Stec
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 stycznia 1955
Kraków

Narodowość

polska

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie

Dziedzina sztuki

malarstwo

Odznaczenia
Odznaka „Honoris Gratia”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa
Grzegorz Stec, „Głód”, 2010, olej na płótnie, 70x100
Grzegorz Stec „Książę” 1997, olej na płótnie, 90x90 cm

Życiorys

edytuj

W latach 1976–1981 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, dyplom robił na Wydziale Grafiki u prof. Włodzimierza Kunza, malarstwo studiował u prof. Jana Świderskiego. Miał ponad 50 wystaw indywidualnych, w Polsce, w USA, Szwecji, Niemczech. W latach 1996–2002 był rezydentem The Society for Arts w Chicago, w „1112 Gallery” odbyły się wystawy: Letters to the Mastres (1996), Exodus or Carnival? (1997) i Aqueducts of Dream (1998). W latach 2007–2009 wystawiał w Nowym Jorku, także w polskich placówkach dyplomatycznych: w Konsulacie Generalnym Rzeczypospolitej Polskiej (2008) oraz w Fundacji Kościuszkowskiej (2009). Ostatnie duże wystawy artysty odbyły się w Centrum Kultury Żydowskiej na krakowskim Kazimierzu (2011, 2014), w Pałacu Sztuki w Krakowie (2012, 2015), Centrum Sztuki Współczesnej „Solvay” (2014), Instytucie Polskim w Lipsku (In Licht und Schatten, 2014), w Galerii Abakus w Berlinie (Melancholie und Maskerade, 2015; we współpracy z Ambasadą Rzeczypospolitej Polskiej i Instytutem Polskim w Berlinie). Użyczał swoich obrazów na okładki książek, płyt i plakatów, m.in. dla VI Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena (2002)[1]. O twórczości Steca TVP nakręciła film Zadręcza mnie zapach czerni (1991, reż. Cezary Nowicki)[2]. W 2019 r. artysta obchodził jubileusz 40-lecia pracy twórczej. Z tej okazji otrzymał odznaczenie Honoris Gratia, przyznawane przez Prezydenta Miasta Krakowa[3]. Również z tej okazji wydany został retrospektywny album pt. Grzegorz Stec, Malarstwo – Paintings. Czterdziestolecie.

Jest również poetą, wydał dwa tomiki poezji Nikt tu nie szuka odpowiedzi (1999) oraz Melencolia (2007)[4].

 
Grzegorz Stec „Wóz krzyku” III, 2015, olej na płótnie, 100x140

Jego żoną jest Gabriela Matuszek-Stec, profesor tytularny na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Charakterystyka twórczości

edytuj

Artysta nazywany przez krytyków mistrzem światła i znakomitym kolorystą[5], twórca unikatowych czarnych obrazów olejnych. Reprezentuje typ sztuki wizyjnej, dramatycznej, emocjonalnie reagującej na doświadczenia współczesności, a zarazem mocno zakotwiczonej w europejskiej tradycji malarskiej (do swoich Mistrzów Stec zalicza Dürera, Velasqueza, Hieronima Boscha, Goyę, Rembrandta, Albrechta Altdorfera, Matthiasa Grünewalda, a ze współczesnych Francisa Bacona i Witolda Wojtkiewicza[6]. Jego malarstwo można usytuować między abstrakcją i figuracją, i traktować jako oryginalny powrót do "duchowości" sztuki.

Obrazy Steca charakteryzuje bogactwo kompozycji, barw i struktur - od prostych form po gęste kompozycje ''horror vacui'', od czystej i wyrazistej kolorystyki, po prace monochromatyczne i wręcz czarno-białe. Artystę najbardziej interesuje tłum - skłębiona, zdeformowana masa, dręczona przez szaleństwa i traumy, oraz pojedyncza istota ludzka pokazana jako głowa-maska, będąca portretem stanu psychicznego.

Grzegorz Stec wypracował własną technikę malarstwa olejnego, która w przypadku czarnych obrazów polega na osiąganiu technicznych efektów zbliżonych do mezzotinty, zaś w przypadku barwnych płócien na spontanicznym, intuicyjnym tworzeniu podczas pierwszych gorących sesji, a potem mozolnym i perfekcyjnym dopracowywaniu detali. Zwraca uwagę zwłaszcza umiejętność tworzenia efektów świetlnych, które nadają obrazom duchowy wymiar. Czarne obrazy - najbardziej oryginalna część sztuki Steca - są często próbą wizualizacji czystego światła[7].

Wybrane wystawy indywidualne

edytuj
  • Klub Olimp, Kraków, 1979
  • Galeria Mały Rynek, Kraków. 1985
  • Emigrant’s Club, Sztokholm, Szwecja, 1986
  • Galeria Inny Świat, Kraków, 1986
  • Teatr Stary, Kraków, 1987
  • Galeria Inny Świat, Kraków, 1988
  • Galeria Inny Świat, Kraków, 1989
  • Muzeum Śląskie, Katowice, 1989
  • Stara Galeria, Kraków, 1991
  • Galeria Profil, Poznań, 1992
  • Teatr Witkacego, Zakopane, 1992
  • Stara Galeria, Kraków, 1993
  • Galeria Inny Świat, Kraków, 1993
  • PAAS Gallery, Nowy Jork, 1995
  • Dom Natana Spiry, Kraków, 1995
  • Insights, The John G. Blank Center for the Art, Michigan City (z rzeźbiarzem Adamem Fedorowiczem), 1996
  • Letters to the Mastres, 1112 Gallery, The Society for Arts, Chicago,1996
  • Exodus or Carnival?, 1112 Gallery, The Society for Arts, Chicago, 1997
  • Aqueducts of Dream, 1112 Gallery, The Society for Arts, Chicago, 1998
  • Galeria Centrum, Nowohuckie Centrum Kultury Kraków, 2002
  • Muzeum Historii Miasta Łodzi, Łódź, 2005
  • Akwedukty snów, Galeria Ermitaż, Muzeum Łazienki Królewskie, Warszawa, 2006
  • Galleri Mitteleuropa, Sztokholm, 2007
  • Galeria Kuriera Plus, Nowy Jork 2008
  • Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej, Nowy Jork, 2008
  • Fundacja Kościuszkowska, New York, 2009
  • Oto – patrz Fryderyku (z Krzysztofem Izdebskim-Cruz i Marcinem Kołpanowiczem), Polska Filharmonia Bałtycka oraz Galeria Klucznik, 2010
  • Centrum Sztuki Współczesnej, Kołobrzeg (z Marcinem Kołpanowiczem), 2010
  • Pisane światłem, pisane mrokiem, Centrum Kultury Żydowskiej, Kraków, 2011
  • Ciemne epifanie, Pałac Sztuki Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie, 2012
  • Jest czerń tak przezroczysta..., Galeria Ars Nova w Łodzi, 2012
  • Collegium Novum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2013
  • Mairie de Saint-Ouen Marchefroy, Francja, 2013
  • POSTkarnawał, Dwór Czeczów, Kraków, 2013
  • W świetle, w ciemności, Centrum Kultury Żydowskiej, Kraków, 2014
  • Wokół Antygony, Centrum Sztuki Współczesnej Solvay, Kraków, 2014
  • In Licht und Finsternis, Instytut Polski w Lipsku, 2014
  • Wokół masek i demonów, Jama Michalika, Kraków, 2015
  • Melancholie und Maskerade, Galerie Abakus, Berlin (we współpracy z Ambasadą Rzeczypospolitej Polskiej i Instytutem Polskim w Berlinie), 2015[8]
  • Wóz krzyku, Pałac Sztuki, Kraków, 2015[9]
  • Melancholia i Maskarada II, Galeria Sztuki Współczesnej Dagma Art, Katowice 2015/2016[10]
  • Skazany na sztukę, Dworek Białoprądnicki, Kraków, 2017
  • Malarstwo - retrospektywa. Wystawa jubileuszowa, Galeria Biała Nowohuckiego Centrum Kultury, Kraków, 2019
  • Czarne obrazy - wystawa jubileuszowa, Galeria Pryzmat ZPAP, Kraków, 2019
  • 40 na 40 - wystawa jubileuszowa, Bator Art Gallery, Szczyrk, 2019
  • Anhedonia. Malarstwo - Galeria Teatru Witkacego, Zakopane, 2020
  • Głód, Centrum Promocji Kultury Dzielnicy Praga-Południe, Warszawa[11]

Tomiki poetyckie

edytuj
 
Grzegorz Stec, „Caryca”, 2006, olej na płótnie, 100x140 cm

Opinie na temat twórczości

edytuj
  • Imponująca ilościowo, zadziwiająca maestrią, ujmująca płodozmianem twórczość malarska Grzegorza Steca stawia artystę w rzędzie tych, którym dedykował swoje monumentalne dzieła i bezpretensjonalne prace. Dziś trudno byłoby wymienić na palcach jednej ręki polskich twórców tak oryginalnych, rozpoznawalnych, jak to się dzisiaj mówi – to jednak określenie zbyt słabe. Eschatologia i kolorystyczna euforia w jednym – jakie to trudne, wydawałoby się: nieosiągalne. Idealna gładkość powierzchni i szaleństwo najdrobniejszych punkcików tworzących niezmierny ruch w tym ogólnym spokoju – także w jednym. To, co wydaje się niemożliwe do pogodzenia w harmonijnym dziele sztuki, Stec osiąga, jak się wydaje, z łatwością. Lekkość, której niezbite istnienie może być powodem koleżeńskiej zawiści, tylko, niczym pyłek, pokrywa ważkie zagadnienia z pogranicza filozofii, historii i psychologii społecznej; a wszystko to wiruje w pracowni poszukiwacza właściwego światła[12].
  • „W świetle, w ciemności” – to wystawa malarstwa Grzegorza Steca, która przekonuje, że znakomity autor tworzonego od lat cyklu światłocieniowych rozgrywek, inspirowanego twórczością dawnych mistrzów i podbitego poezją, uwierzył we własne możliwości jako kolorysta. Siłę "Przemarszu jesieni" (2012) podkreśla żywiołowo z pozoru, odważnie zapewne, a celnie z całą pewnością wprowadzony kolor. Zdecydowana forma, otwarta kompozycja z zawęźlającymi się elementami znaczeń budzą skojarzenia z decydującymi momentami walki z samym sobą w otwartej przestrzeni. Wyszukane błękity, żółcienie złote, nakładane pastoso oraz coraz bardziej płomieniste czerwienie to popis ujarzmiania kontrastowych zestawień. (…) Taką dojrzałość osiągają nieliczni twórcy – a w przypadku mistrza Steca jest ona raz na zawsze legitymizowana "Pracownią jesienną" z 2014 roku.”[13]
  • „I najnowsze obrazy artysty. Kolor! Laserunki tworzą głębię kolorystyczną, a impasta przydają świetlistości. Trzeba być mistrzem, żeby wiedzieć, w którym miejscu je położyć, żeby zagrały. Tu grają. Talent artysty w zenicie. Należy ostrzec: te malarskie wizje to świat szalony, bez dystansu, bez półuśmiechu. Rozmach proroka, szczegóły Apokalipsy.”[14]
  • „W zasadzie z przywiezionych przez artystę prac dałoby się zbudować kilka osobnych wystaw. Na szczęście dla nowojorskich miłośników sztuki (…) można było w całej rozpiętości zobaczyć to, z czym i w jaki sposób zmaga się Stec w swojej pracy twórczej. (…) Każda z tych dramatycznych, niemalże barokowych kompozycji otwiera przed oglądającym co najmniej dwie możliwości interpretacyjne: oglądana z oddali wydaje się być dopełnioną alegorią, podaną widzowi w zamkniętym kształcie, silnie oddziałującą na emocje odbiorcy.”[15]
  • „Malarstwo Steca podejmuje zadanie maksymalne: ogarnąć oba bieguny, dotrzeć do granic doświadczenia zarówno rzeczywistości, jak i czystego znaku. (…) Technika jego malarstwa jest oszałamiająca. Kompozycje od najprostszych, jednoprzedmiotowych – po skomplikowane układy form, kojarzących się z bitwami, burzami, piekłem i szaleństwem.”[16]
  • „Każdy, kto po raz pierwszy zetknie się z czarnymi obrazami Grzegorza Steca zastanawia się, jaką techniką zostały wykonane. Mezzotinta? Litografia? Ossasepia? […] Olśniewające bogactwem efektów mimo tak zawężonych środków warsztatowych. Zaskakujące różnorodnością faktur malarskich, od napylonego, zamglonego sfumato, po drapieżne kontrastowe światłocienie. Technika ta pozwala na wielką swobodę kreacji i jest nieprzyzwoicie efektowna.”[17]
  • „Gdyby duch czasów, wiedziony naturalną potrzebą homeostazy, chciał ustanowić przeciwwagę dla twórczości Neue Wilde, powinien by z miejsca pomyśleć o obrazach Steca.”[18]

Bibliografia (wybór)

edytuj
  • Grzegorz Stec. Malarstwo – Paintings. Czterdziestolecie - A 40-year Perspective, autorka albumu: Gabriela Matuszek-Stec, Kraków 2019, ss. 320 (ISBN 978-83-953718-0-6).
  • Marek Sołtysik, Na szlaku mocnych wystaw, „Kraków” 2015 nr 1, s. 92.
  • Spontaniczność, precyzja i energia światła. Z Grzegorzem Stecem rozmawia Michalina Domoń, „Artysta i Sztuka” 2013 nr 9, s. 80-91.
  • Marek Sołtysik, Światło, które odgania sępy, „Kraków” nr 3, s. 93.
  • Wojciech Ligęza, Cztery sale: korowód, „Kraków” nr 3, s. 92.
  • Marek Sołtysik, Światło, które odgania sępy, „Kraków” 2011 nr 11-12 (listopad – grudzień), s. 93.
  • Gabriela Matuszek, Akwedukty intrygujących metafor. O malarstwie Grzegorza Steca, „Kraków” „Kraków” 2010 nr 4.
  • Izabela Joanna Bożek, Zagadka, żywioł i poezja, „Kurier Plus” Nowy Jork, 10 maja 2008
  • Czesław Karkowski, Efektowne obraz Grzegorza Steca, „Przegląd Polski”, Nowy Jork, 9 maja 2008
  • Tadeusz Nyczek, Katalog wystawy Grzegorz Stec, Akwedukty snów / Aqueducts of Dreams, Muzeum Łazienki Królewskim w Warszawie, Galeria Ermitaż, 2006
  • Marcin Kołpanowicz, Grzegorz Stec, jest czerń… Katalog wystawy w Galerii Centrum, Kraków 2002.
  • Anna Bugajska, Historie z wyobraźni. Wystawa malarstwa Grzegorza Steca, „Gazeta Wyborcza” Kraków, 24 maja 2002 r.
  • Marcin Kołpanowicz, Katalog wystawy w Galerii Centrum w Krakowie, 2002
  • Ewa Krasoń, Akwedukty snu, nowe obrazy Grzegorza Steca w Galerii Towarzystwa Sztuki, „Monitor”, dodatek kulturalny do „Dziennika Związkowego”, Chicago, styczeń 1999.
  • Wanda Pietrzyk-Małysa, Exodus czy karnawał? Panoramiczne malarstwo Grzegorza Steca,
  • „Kalejdoskop Tygodnia”, Magazyn Kulturalny „Dziennika Związkowego”, Chicago, 22 maja 1997 (nr 20).
  • Ewa Krasoń, Malarstwo i poezja Grzegorza Steca, „Kalejdoskop Tygodnia”, Magazyn Kulturalny „Dziennika Związkowego”, Chicago, 31 maja 1996 (nr 5).
  • Grzegorz Niziołek, Katalog wystawy w Galerii Jatki, Nowy Targ, 1992
  • Tadeusz Nyczek, Program Galerii. „Inny Świat”, lipiec 1988
  • Marta Fita, Program Galerii, „Inny Świat”, lipiec 1988
  • Maciej Szybist, „Kuszenie św. Mahlera”. Program wystawy w Teatrze Starym, Kraków, kwiecień 1987
  • Roman Świątek, Program wystawy w Teatrze Starym, Kraków, kwiecień 1987
  • Tadeusz Nyczek, Katalog wystawy w Galerii Mały Rynek, Kraków 1985

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Grzegorz Stec – malarstwo. Muzeum Miasta Łodzi. [dostęp 2010-01-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-18)]. (pol.).
  2. ↑ Zadręcza mnie zapach czerni. filmpolski.pl. [dostęp 2010-01-25]. (pol.).
  3. ↑ Wernisaż wystawy retrospektywnej Grzegorza Steca | artinfo.pl - Portal rynku sztuki [online], www.artinfo.pl [dostęp 2020-05-11] (pol.).
  4. ↑ Grzegorz Stec - Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl [online], culture.pl [dostęp 2020-07-08] (pol.).
  5. ↑ Por. M. Kołpanowicz, Grzegorz Stec, jest czerń… Katalog wystawy w Galerii Centrum, Kraków 2002; I. J. Bożek Zagadka, żywioł i poezja, „Kurier Plus” Nowy Jork, 10 maja 2008; M. Sołtysik, „Kraków” 2011 nr 11-12; G. Matuszek, Akwedukty intrygujących metafor. O malarstwie Grzegorza Steca, „Kraków” „Kraków” 2010 nr 4.
  6. ↑ Spontaniczność, precyzja i energia światła. Z Grzegorzem Stecem rozmawia Michalina Domoń, „Artysta i Sztuka” 2013 nr 9, s. 80-91.
  7. ↑ na podstawie Bibliografii
  8. ↑ Grzegorz Stec. stec.art.pl. [dostęp 2016-02-22].
  9. ↑ Wóz krzyku w Pałacu Sztuki. artinfo.pl. [dostęp 2016-02-22].
  10. ↑ Melancholia i maskarada II. wywrota.pl. [dostęp 2016-02-22].
  11. ↑ DESA Unicum zaprasza na wystawę Grzegorza Steca "Głód" - DESA Unicum
  12. ↑ Marek Sołtysik, W poszukiwaniu dobrego światła. O malarstwie Grzegorza Steca, wstęp do albumu: Grzegorz Stec. Malarstwo – Paintings, czterdziestolecie – a 40-year perspective  Kraków 2019, s. 28.
  13. ↑ Marek Sołtysik, „Kraków”, 2015 nr 1.
  14. ↑ Marek Sołtysik, „Kraków”, 2011 nr 11-12.
  15. ↑ Joanna Bożek, Zagadka, żywioł i poezja, „Kurier Plus”, Nowy Jork, 10 maja 2008.
  16. ↑ Tadeusz Nyczek, Katalog wystawy Grzegorz Stec, Akwedukty snów / Aqueducts of Dreams, Muzeum Łazienki Królewskim w Warszawie, Galeria Ermitaż, 2006.
  17. ↑ Marcin Kołpanowicz, Grzegorz Stec, jest czerń… Katalog wystawy w Galerii Centrum, Kraków 2002.
  18. ↑ Tadeusz Nyczek, Program Galerii „Inny Świat”, lipiec 1988.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Grzegorz_Stec&oldid=74442528”