Granicznik (dopływ Łużycy)
Granicznik (czes. Hraniční potok) – potok górski w południowo-zachodniej Polsce w woj. dolnośląskim w Sudetach Zachodnich, w Górach Izerskich i Przedgórzu Izerskim.
 Potok w okolicy byłego przejścia granicznego Czerniawa-Zdrój-Nové Město pod Smrkem | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Lokalizacja | |
| rzeka górska | |
| Długość | ok. 3,65 km |
| Spadek |
78‰ |
| Powierzchnia zlewni |
5,65 km² |
| Źródło | |
| Miejsce | północne zbocze wzniesienia Smrek, czes. Smrk |
| Wysokość |
738 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | Łużyca |
| Miejsce | |
| Wysokość |
460 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie Świeradowa-Zdroju  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu lubańskiego  | |
Górski potok o długości około 3,65 km, lewy dopływ Łużycy[1], jest ciekiem V rzędu należącym do dorzecza Odry, zlewiska Morza Bałtyckiego.
Charakterystyka
edytujŹródła potoku położone są na terenie Czech w zachodniej części Gór Izerskich na północnym zboczu wzniesienia Smrek (czes. Smrka), na wysokości ok. 738 m n.p.m. W części źródliskowej potok tworzą trzy strumienie wypływające z podmokłego terenu, które na wysokości 700 m n.p.m. łączą się w jeden potok. W górnym biegu potok spływa, w kierunku północnym wzdłuż granicy polsko-czeskiej szeroką dobrze wykształconą zalesioną doliną górską, głęboko wciętą między wzniesienia: Mała Góra po wschodniej stronie a Rapická hora po zachodniej stronie. Po minięciu byłego przejścia granicznego na wysokości 510 m n.p.m. u południowego podnóża wzniesienia Andělský vrch około 600 m od szczytu, potok opuszcza granicę państwową i skręca na północny wschód. Po przepłynięciu około 850 m, opuszcza zalesiony obszar i płynie w kierunku miejscowości Pobiedna do ujścia, gdzie na wysokości ok. 460 m n.p.m. uchodzi do Łużycy. Koryto potoku kamienisto-żwirowe słabo spękane i na ogół nieprzepuszczalne. Zasadniczy kierunek biegu potoku jest północno-wschodni. Jest to potok górski odwadniający północno-zachodnią część Gór Izerskich[2]. Potok jest nieuregulowany. W większości swojego biegu płynie wśród lasów, brzegi w 75% zadrzewione, szerokość koryta do 1,2 m, a śr. głębokość 0,20 m, dno bez roślin. Potok charakteryzuje się dużymi, nie wyrównanymi spadkami podłużnymi. Gwałtowne topnienie śniegu wiosną, a w okresach letnich wzmożone opady i ulewne deszcze, które należą w tym rejonie do częstych zjawisk, powodują wezbrania wody i często przybierają groźne rozmiary, stwarzając zagrożenie podtopienia przybrzeżnych obszarów w dolnym biegu.
Dopływy
edytujKilka bezimiennych strumyków mających źródła na zboczach przyległych wzniesień.
Miejscowości nad potokiem
edytujUlisko – część Świeradowa Zdroju, Pobiedna.
Nazewnictwo
edytuj- W nielicznych publikacjach i opracowaniach potok "Granicznik" wymieniany jest jako "Łużycki potok" (czes. Lužický potok).
- Potok oznaczony na mapach i w przewodnikach nazwą "Granicznik" (czes. Hraniční potok lub" Łużycki Potok" czes. Lužický potok) według Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu nazywa się "Łużyca"[3].
- Potok oznaczony na mapach i w przewodnikach nazwą "Łużyca" według Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu nazywa się "Strużyna"[3].
Przypisy
edytuj- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 80, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Region. Zarz. Gospodar. Wodnej we Wrocławiu - mapa. [dostęp 2016-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- ↑ a b Mapa RZGW Wrocław. [dostęp 2016-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
Bibliografia
edytuj- Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 1 Góry Izerskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK "Kraj", Warszawa – Kraków 1989, ISBN 83-7005-095-6
- Góry Izerskie, mapa turystyczna, skala 1:50 000, Wydawnictwo Turystyczne Plan, Jelenia Góra 2008/2009, wyd. V, ISBN 978-83-60975-68-8