Granat R-42 Sidolówka

R-42
(*Sidolówka*)
	Dane podstawowe
Państwo	Polskie Państwo Podziemne
Przeznaczenie	zaczepny
Data konstrukcji	1942
Lata produkcji	1942 – 1945
	Dane techniczne
Wysokość	150-165 mm
Średnica	55 mm
Masa	0,31 kg
Typ zapalnika	tarciowy
Opóźnienie	4,5 s
	Użytkownicy
	Polskie Państwo Podziemne

Granat R-42^[1] (Sidolówka^[2]) – polski ręczny granat zaczepny produkowany w warunkach konspiracyjnych przez wytwórnie Armii Krajowej.

Historia

Ręczny granat zaczepny Sidolówka został skonstruowany w 1942 roku przez Władysława Pankowskiego ps. „Władysław” – pirotechnika pracującego przed wybuchem II wojny światowej w Wytwórni amunicji nr 1 w forcie Bema w Warszawie^[2]. Granat oznaczono jako R-42, lecz przyjęła się nazwa Sidolówka od kształtu korpusu podobnego do puszki od „Sidolu” (popularny przed wojną środek do czyszczenia okuć i wyrobów chromowanych oraz mosiężnych)^[2].

Granat ten był produkowany od drugiej połowy 1942 roku. Początkowo w Warszawie^[2], a później także w Krakowie i we Lwowie. Nie można wykluczyć, że granaty te były także produkowane w Lublinie^[1]. Zapalnik granatu skonstruował w 1942 Władysław Pankowski. Zastępcą szefa Produkcji Konspiracyjnej do spraw granatów ręcznych (głównie „Sidolówek”) był inż. Stefan Dąbrowski ps. „Stanisław”, a organizatorem i szefem zespołu produkcji spłonek pobudzających do tego granatu działającego w Rembertowie i Warszawie od marca 1943 do lipca 1944 (w tym okresie wyprodukowano 200 291 sztuk spłonek) był kpr. pchor. Kazimierz Pułaczewski ps. „Skiba”. W okresie powstania produkcja granatów „Sidolówka” napełnianych trotylem była prowadzona pod kierunkiem inż. Józefa Michałowskiego ps. „Trzaska” w gmachu sądów na ul. Ogrodowej w Warszawie^[2].

Łącznie wyprodukowano ponad 350 000 sztuk tego granatu^[1].

Opis konstrukcji

Granat Sidolówka był ręcznym granatem zaczepnym. Korpus stanowiła metalowa puszka, przypominająca puszkę do płynu „Sidol” do czyszczenia metalu. Miał on średnicę 55 mm i wysokość 150-165 mm. Wybuch powodował zapalnik tarciowy P-42 o czasie zwłoki 4,5 s.^[2]

Parametry techniczne granatu R-42
(za: Sałaciński, 2018)^[1]
	j.m	parametr
Czas opóźnienia	sek.	4–4,5
Zasięg	m	>10
Masa całkowita	kg	0,31
Ładunek wybuchowy	kg	0,15
Wysokość płaszcza	mm	150–165
Średnica płaszcza	mm	55

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Tomasz Sałaciński. Selected aspects of undercover production of explosives and explosive devices in 1939-1945 Wybrane aspekty konspiracyjnej produkcji materiałów i wyrobów wybuchowych w latach 1939-1945. „Materiały Wysokoenergetyczne”. 10 (147), s. 147-176, 2018. Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Przemysłu Organicznego. DOI: 10.22211/matwys/0171. ISSN 2083-0165. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jerzy Modrzejewski. Służba uzbrojenia w konspiracji i w Powstaniu Warszawskim. „Problemy Techniki Uzbrojenia”. 43 (130), s. 7-24, 2014. Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia. ISSN 1230-3801. (pol.).

[Sałaciński-1] Tomasz Sałaciński. Selected aspects of undercover production of explosives and explosive devices in 1939-1945 Wybrane aspekty konspiracyjnej produkcji materiałów i wyrobów wybuchowych w latach 1939-1945. „Materiały Wysokoenergetyczne”. 10 (147), s. 147-176, 2018. Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Przemysłu Organicznego. DOI: 10.22211/matwys/0171. ISSN 2083-0165. (ang.).

[Modrzejewski-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jerzy Modrzejewski. Służba uzbrojenia w konspiracji i w Powstaniu Warszawskim. „Problemy Techniki Uzbrojenia”. 43 (130), s. 7-24, 2014. Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia. ISSN 1230-3801. (pol.).

[1]

[2]