Gozo Channel Company Limited

Gozo Channel Company Limited, powszechnie znana jako Gozo Channel Line lub Gozo Ferry (malt. Vapur t’Għawdex) – maltańska firma założona w 1979, która obsługuje promowe połączenie między wyspami Malta i Gozo przy użyciu promy typu Ro-ro. Przeprawy odbywają się 365 dni w roku, w tym w weekendy, święta oraz nocą.

Gozo Channel Company Limited

Państwo	Malta
Siedziba	Mġarr, Gozo
Data założenia	1979
Położenie na mapie Morza Śródziemnego Gozo Channel Company Limited
Położenie na mapie Malty Gozo Channel Company Limited
36°01′22,6″N 14°17′49,9″E
Strona internetowa

MV „Ta’ Pinu” i MV „Malita” w porcie Mġarr na Gozo

Usługi promowe firmy są głównym połączeniem między tymi dwiema wyspami i każdego roku korzystają z niego miliony mieszkańców Gozo, Maltańczyków oraz turystów. Obecnie połączenie obsługują trzy identyczne promy, wszystkie zbudowane między marcem 2000 a marcem 2002. Oprócz zwykłych usług dla pasażerów pieszych oraz samochodów, Gozo Channel oferuje również przewóz pojazdów ciężarowych i ładunków niebezpiecznych.

Poprzednicy

Linia promowa łącząca wyspy Maltę i Gozo istnieje od wieków, a zapisy wskazują, że dgħajjes tal-latini były używane jako promy z portu Mġarr już w 1241. Dgħajjes tal-latini, znane również jako łódź gozańska, pozostawały w użyciu aż do II wojny światowej. Kilka z nich przetrwało do dziś, jak na przykład „Maryanne”, używana przez Captain Morgan Cruises, chociaż nie ma ona żadnych masztów.

Mimo to pierwsze regularne połączenie pasażerskie między wyspami zostało zainaugurowane dopiero 13 czerwca 1885, kiedy firma O.F. Gollcher & Sons Ltd rozpoczęła oficjalne przewożenie poczty na statku „Gleneagles”. Pod koniec XIX wieku firmy G.P. Sammut & Co oraz Francesco Pace również oferowały usługi promowe. Te trzy firmy świadczyły usługi do 1923, kiedy to Malta Steamship Co Ltd przejęła dwa statki. Pod koniec lat 20. i 30. XX wieku Bernard Zammit oraz Joseph Gasan, Giovanni Dacoutros & Grech Family uruchomili własne usługi promowe. Po wojnie powstały kolejne firmy, w tym Joseph Gasan (1947–57), rodzina Magro (1948–70), rodziny Magro & Zammit (1958–68) oraz Malta Aliscafi Ltd (1964–68). W niektórych momentach działała tylko jedna firma, a w innych w tym samym czasie było ich więcej.

E. Zammit & Sons Ltd powstała w 1966, a do 1970 była jedyną firmą oferującą usługi promowe przez kanał Gozo. Działała na czterech statkach do 1979, kiedy powstała Gozo Channel Company Limited.

W latach 1885–1978 następujące statki były używane jako promy z Malty na Gozo:

Nazwa	Od	Do	Operator	Uwagi
„Gleneagles”	1885	1914	O.F. Gollcher Ltd	Wodowany w 1884 w Aberdeen dla Hall Russell & Co, następnie sprzedany firmie Gollcher w 1885. Zajęty przez Royal Navy w 1914, zwrócony w 1918, ale sprzedany w 1919 i używany we wschodniej części Morza Śródziemnego. Zatopiony w 1920, podniesiony z dna i uruchomiony w 1922. Przemianowany na „Missir” (1922–23), „Alexandretta” (1923–24), „Pandy” (1924–25) i „Abdel Kader” (1925–33). Złomowany w Aleksandrii w 1933.
„Princess Melita”	1893	1923	G.P. Sammut & Co
„Piemonte”	1897	1901	Francesco Pace
„Wembley”	1923	1935	Malta Steamship Co Ltd
„Lady Strickland”	1929	1951	Bernard Zammit
„Golly”	1932	1937	Malta Steamship Co Ltd	Zbudowany w Japonii w 1912 jako „Fukuhaku Maru no.5” (1912–21). Znany później jako łódź patrolowa G27 (1921) oraz „Andrea Bafile” (1921–32). Sprzedany Malta Steamship Co. Ltd w 1932 i przemianowany na „Golly”. SSprzedany w 1937 i przemianowany na „Daisy”. Doznał awarii w drodze do Aleksandrii w 1939.
„King of England”	1933	1951	Bernard Zammit	Zbudowany w 1902 dla Royal Navy. Sprzedany Zammitowi w 1933, w 1942 zarekwirowany przez marynarkę, ale zwrócony po dwóch miesiącach. Później sprzedany Galzamhil & Co. (1944–51), następnie Mario Farrugii (1951). Złomowany we Włoszech w 1951.
„Franco”	1936	1948	Joseph Gasan, Giovanni Dacoutros & Grech Family
„Royal Lady”	1937	1942	Joseph Gasan, Giovanni Dacoutros & Grech Family	Zatopiony w Marfie 6 maja 1942 przez bombowce Luftwaffe.
„Anna”	1942	1942	Joseph Gasan, Giovanni Dacoutros & Grech Family
„Hanini”	1948	1956	Magro Family
„Calypso”	1950	1950	Joseph Gasan	Zbudowany w 1942 dla Royal Navy jako HMS „J-826” (później przemianowany na „BYMS-2026”). Wycofany ze służby w 1946 i sprzedany Gasanowi w 1949. Służył jako prom przez kilka miesięcy zanim został sprzedany irlandzkiemu milionerowi Thomasowi Guinnessowi, który użyczył go Jacquesowi Cousteau jako statek badawczy. Po 1977 został opuszczony, ma zostać poddany renowacji.
„Bancinu”	1950	1957	Joseph Gasan	Zbudowany w 1927 jako jacht „Migrant”. Przemianowany na „Victrix” (1931–36), „Audacieux” (1936–38) i „Migrante” (1938–39). W latach 1939–46 w Royal Navy jako uzbrojony jacht „FY 019”, w 1947 sprzedany Gasanowi. Został odnowiony i rozpoczął służbę w 1950 jako „Bancinu”. Sprzedany do Grecji w 1957 i przemianowany na „Athinai” (1958–61), „Sirius” (1961–64), a następnie „Vorioi Sporades”. Dalszy los nieznany, prawdopodobnie zatonął koło Metaponto z materiałami radioaktywnymi na pokładzie, lub zezłomowany w Peramie w 1970. Zniknął z rejestrów w 1988.
„Maid of Pinto”	1950	1957	Joseph Gasan
„Pinu”	1950	1957	Joseph Gasan
„Queen of Peace”	1956	1970	Magro Family	Zbudowany jako trałowiec dla Royal Navy. W 1970 zadokowany w Marsie. Zatonął w 1977 w zatoce Wielka Syrta, zabierając na dno trzech maltańskich członków załogi.
„Imperial Eagle”	1958	1968	Magro & Zammit Families	Zbudowany w 1938 jako zastępca „Royal Lady” (która również służyła jako prom na Gozo). Znany jako „New Royal Lady” (1938–47), „Royal Lady” (1948) oraz „Crested Eagle” (1948–58). Używany jako prom od 1958 jako „Imperial Eagle”. Później używany jako statek towarowy, przez jakiś czas spoczywał półzatopiony w Grand Harbour. Zakupiony przez nurków w 1995 i zatopiony jako sztuczna rafa u wybrzeży Qawry w 1999. Obecnie jest to popularne miejsce nurkowe.
„Delfin”	1964	1968	Malta Aliscafi Ltd
„Minor Eagle” „Cominoland”	1966	1978	E. Zammit & Sons Ltd	Zbudowany w 1942 jako okręt Royal Navy „Miner VI”. Przemianowany na „Minor Eagle” w 1966, a następnie „Cominoland” w 1976. Użuwany przez Gozo Channel Company Limited w latach 1979–1980.
„Jylland”	1967	1978	E. Zammit & Sons Ltd	Zbudowany w 1943 jako okręt Royal Navy „PCE 828”, przemianowany na „Kilbride” tego samego roku. W 1948 przemianowany na „Jylland” i w 1976 sprzedany Zammitowi. Używany przez Gozo Channel Company Limited w latach 1979–1984.
„Calypsoland”	1969	1978	E. Zammit & Sons Ltd	Zbudowany w 1932 jako „Prins Hendrik”. Sprzedany w 1968 i przemianowany na „Calypsoland”. Używany przez Gozo Channel Company Limited w latach 1979–1984.
„Melitaland”	1974	1978	E. Zammit & Sons Ltd	Zbudowany w 1933 jako „Dordrecht”. W 1974 sprzedany i przemianowany na „Melitaland”. Używany przez Gozo Channel Company Limited w latach 1979–1994.

Gozo Channel Co Ltd

Port Mġarr

Port Ċirkewwa

Gozo Channel Company Limited została utworzona w 1979 roku do obsługi przepraw promowych. Cztery statki dotychczasowego operatora E. Zammit & Sons Ltd zostały przejęte przez nową firmę, a dwa kolejne zostały zakupione później tego samego roku. MV „Għawdex” rozpoczął obsługę trasy na Sycylię w 1981, ale zaprzestano jej w 1995.

W latach 1988–2002 do ekspresowych usług między Maltą a Gozo używane były poduszkowce oraz katamarany. Do 1990 firma przewoziła 1,93 miliona pasażerów i 370 000 samochodów rocznie. W połowie lat 90. rozpoczęto program modernizacji i w latach 2000–2002 zbudowano trzy zupełnie nowe statki. Terminal promowy Mġarr został w latach 2001–2008 całkowicie przebudowany. W ciągu następnych kilku lat przebudowano również terminal w Ċirkewwa, ukończono go w 2013.

Byłe i aktualnie używane przez Gozo Channel Co Ltd promy:

Nazwa	Rok budowy	Lata służby	Uwagi
MV „Cominoland”	1942	1979–1980	Były prom firmy E. Zammit & Sons Ltd. Sold, przemianowany na „Jylland II” (1980–2006) i ponownie na „Cominoland” (2006). W 2006 zatopiony jako sztuczna rafa koło Xatt l-Ahmar.
MV „Jylland”	1943	1979–1984	Były prom firmy E. Zammit & Sons Ltd. W 1984 sprzedany i przemianowany na „Kybris” (1984), „Akdeniz” (1984–86) oraz „Princess Lydia” (1986–88). Zezłomowany w Turcji w 1988.
MV „Calypsoland”	1932	1979–1984	Były prom firmy E. Zammit & Sons Ltd. Używany okazjonalnie do przewożenia materiałów budowlanych na Comino. Zezłomowany na Malcie w 1985.
MV „Melitaland” MV „Bezz 20”	1933	1979–1996	Były prom firmy E. Zammit & Sons Ltd. Statek siostrzany „Cittadelli”. W 1994 przemianowany na „Bezz 20”, sprzedany na złom w 1996.
MV „Għawdex”	1962	1979–2000	Zbudowany w Bremie w 1962. Wcześniej znany jako „Kalle” (1962–71) oraz „Rotna” (1971–78). Sprzedany w 2000 i przemianowany na „Virgem de Fatima”, lecz stał zacumowany w Valletcie, aż do sprzedaży na złom do Turcji w 2002.
MV „Mgarr”	1967	1979–1995	Zbudowany w Danii w 1967. Wcześniej znany jako „Saltholm” (1967–79). Sprzedany na złom w 1995.
MV „Cittadella” MV „Citta”	1949	1987–1997	Zbudowany w Holandii w 1949. Wcześniej znany jako „Prins Bernhard” (1949–87). Statek siostrzany „Melitalandu”. W 1995 przemianowany na „Citta”, w 1997 sprzedany na złom do Turcji.
SES „Calypso”		1988–1996
MV „Xlendi”	1955	1990–1997	Zbudowany w 1955 w Danii. Wcześniej znany jako „Helsingor” (1955–87), „Royal Sheeba” (1987–88) oraz „Borgshorn” (1988–90). Uznano go za „niefortunny” statek, ponieważ miał kształt trumny, rzeczywiście został kilkakrotnie uszkodzony, gdy osiadł na mieliźnie (1992), uderzył w nabrzeże (1995) i stanął w ogniu (1999). Został zatopiony jako sztuczna rafa w 1999, ale wrak zatonął dnem do góry, więc jest odpowiedni tylko dla doświadczonych nurków.
MV „Calypso”	1970	1993–2004	Zbudowany w Danii w 1970. Wcześniej znany jako „Karnan” (1970–93). Sprzedany w 2004 i zezłomowany w 2012.
MV „Mgarr”	1963	1995–2002	Zbudowany w Holandii w 1963. Wcześniej znany jako „Marsdiep” (1963–92). Siostrzany statek MV „Cittadella II”. Sprzedany do Turcji na złom w 2002.
MV „Cittadella II”	1966	1995–2002	Zbudowany w Holandii w 1966. Wcześniej znany jako „Texelstroom” (1963–92). Siostrzany statek MV „Mgarr”. Sprzedany do Turcji na złom w 2002.
SES „Victoria Express”	1984	1996–2002	Zbudowany w Norwegii w 1984. Dawniej znany jako „Norcat” (1984–86), Fjordkongen„” (1986–92) i „Ulstein Surfer” (1992–96). Sprzedany w 2002 i przemianowany na „The Gambian Princess”.
MV „Ta’ Pinu”	2000	2000–	Zbudowany przez Malta Shipbuilding w 2000. Identyczny z „Gaudos” i „Malita”.
MV „Gaudos”	2001	2001–	Zbudowany przez Malta Shipbuilding w 2001. Identyczny z „Ta’ Pinu” i „Malita”.
MV „Malita”	2002	2002–	Zbudowany przez Malta Shipbuilding w 2002. Identyczny z „Ta’ Pinu” i „Gaudos”.
MV „Nikolaos”	1987	2019–	Zbudowany w 1987.

Galeria

• 
  MV Ta’ Pinu
• 
  MV Gaudos
• 
  MV Malita
• 
  MV Nikolaos