Goworówka

Goworówka – potok w południowej Polsce w woj. dolnośląskim w Sudetach Wschodnich.

Goworówka

rzeka w Roztokach kilkadziesiąt metrów od ujścia do Nysy Kłodzkiej
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Lokalizacja	Sudety Wschodnie
Potok
Długość	ok. 11,13 km
Spadek	53‰
Powierzchnia zlewni	32 km²
Źródło
Miejsce	północno-zachodni stok Puchacza
Wysokość	ok. 1010 m n.p.m.
Współrzędne	50°10′48,7″N 16°47′35,7″E
Ujście
Recypient	Nysa Kłodzka
Miejsce	powyżej Roztoki
Wysokość	ok. 400 m n.p.m.
Współrzędne	50°11′25,4″N 16°40′14,8″E
Położenie na mapie gminy Międzylesie źródło ujście
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego źródło ujście
Położenie na mapie Sudetów źródło ujście
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego źródło ujście

Goworówka w wąwozie Czarny Rów kilkadziesiąt metrów od źródła. Widok od strony wschodniej z poz. 1000 m n.p.m.

Górski potok o długości około 11,13 km, prawy dopływ Nysy Kłodzkiej, jest ciekiem III rzędu należącym do dorzecza Odry, zlewiska Morza Bałtyckiego.

Położenie

Rzeka w Masywie Śnieżnika i Obniżenie Bystrzycy Kłodzkiej. Źródło rzeki położone jest na obszarze Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego w południowo-zachodniej części Masywu Śnieżnika na północno-zachodnim zboczu wzniesienia Puchacza w Widłowej Jamie.

Charakterystyka

W części źródliskowej potok przez niewielki odcinek płynie w kierunku północno-zachodnim, płynie głębokim wyżłobieniem zwanym Widłową Jamą, wytworzoną na północno-zachodnim zboczu Puchacza. Od poziomu 1000 m n.p.m. rzeka płynie Czarnym Rowem dobrze wykształconą V-kształtną wąską o stromych zboczach, głęboko wciętą doliną ograniczoną od strony północnej okazałą skarpą. Na poziomie 800 m n.p.m. przed wzniesieniem Gawlik rzeka skręca lekko w kierunku południowo-zachodnim, gdzie przyjmuje prawy dopływ Podnóżka. Na poziomie 500 m n.p.m. rzeka opuszcza granicę Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego i wpływa na Obniżenie Bystrzycy Kłodzkiej do Goworowa. Po opuszczeniu Goworowa rzeka skręca na północny zachód i płynie otwartym terenem w kierunku ujścia, gdzie na wysokości ok. 420 m n.p.m. w Roztokach uchodzi do Nysy Kłodzkiej. Koryto potoku kamienisto-żwirowe słabo spękane i nieprzepuszczalne. Zasadniczy kierunek biegu potoku jest zachodni. Jest to rzeka górska odwadniający południowo-zachodnią część Masywu Śnieżnika południowo-wschodnią część Obniżenia Bystrzycy Kłodzkie. Rzeka częściowo uregulowana dzika. W większości swojego biegu płynie wśród terenów niezabudowanych, obok lokalnej drogi Goworów–Jodłów Leśniczówka. Brzegi w 70% zadrzewione, dno bez roślin. Rzeka charakteryzuje się kaskadami, dużymi niewyrównanymi spadkami podłużnymi.

Budowa geologiczna

Rzeka płynie przez obszar zbudowany ze skał metamorficznych – metamorfik Lądka i Śnieżnika. Tworzą go łupki łyszczykowe i gnejsy śnieżnickie, a podrzędnie kwarcyty, amfibolity i łupki amfibolitowe, erlany i łupki grafitowe.

Dopływy

• L. Bielica
• P. Cieszyca
• P. Nowinka
• L. Podnóżka

oraz kilka bezimiennych strumieni i potoków mających źródła na zboczach przyległych wzniesień oraz kilkanaście cieków okresowych.

Miejscowości nad rzeką

Goworów, Michałowice, Roztoki.

Rozwój osadnictwa wzdłuż rzeki

Osadnictwo rozwinęło się w środkowym biegu Goworówki w XIV wieku w celu prowadzenia wyrębu lasu i przetwórstwa drewna. Po 1945 r. dolina została zasiedlona ludnością ze wschodnich krańców Polski. W okresie PRL-u, dobre warunki dla rozwoju rolnictwa przyczyniły się do tego, że nie nastąpiło wyludnienie. Mieszkańcy doliny w większości utrzymywali się z rolnictwa i pracy w lesie.

Turystyka

• Prawie wzdłuż całej długości rzeki, prowadzi niebieski rowerowy szlak turystyczny (przez Roztoki, Halę pod Śnieżnikiem i dalej).
• Najciekawsza część doliny Goworówki z wieloma różnej wielkości skałkami gnejsowymi na zboczach ciągnie się od poziomu 1000 m n.p.m. w dół przez 4 km, aż po zabudowania Goworowa.

Inne

• Na większości map rzeka nosi nazwę Bielica. Wg Region. Zarz. Gospodar. Wodnej rzeka nosi nazwę Goworówka a Bielica jest jej lewostronnym dopływem.
• Górna część rzeki od źródła do miejsca przyjęcia Podnóżki lewego jej dopływu w wielu publikacjach nazywana jest Widlicą i stanowi razem z Podnóżką źródliskowe dopływy Goworówki. Wg Region. Zarz. Gospodarki Wodnej we Wrocławiu rzeka od źródła do ujścia nosi nazwę Goworówka.

Bibliografia

• Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, ISBN 978-83-89188-95-3.
• Praca zbiorowa, mapa turystyczna Sudety Wschodnie, Skala 1:60.000, wydawca: ExpressMap, Warszawa, 2010, ISBN 978-83-7546-262-3.
• Słownik geografii turystycznej Sudetów, t. 16 Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie, red. Marek Staffa, Wydawnictwo PTTK „Kraj”, Warszawa 1993, ISBN 83-7005-341-6.