Gowidlino
Gowidlino (kaszb. Gòwidlëno) – wieś letniskowa w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kartuskim, w gminie Sierakowice[4][5].
| wieś | |
 Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia NMP | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
165,3 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2022) |
1718[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-341[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GKA |
| SIMC |
0170937 |
Położenie na mapie gminy Sierakowice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kartuskiego  | |
 54°19′31″N 17°47′22″E/54,325278 17,789444[1]
| |
Duża kaszubska wieś leży na obszarze moreny dennej Pojezierza Kaszubskiego, nad północnym brzegiem jeziora Gowidlińskiego przy drodze wojewódzkiej nr 211 (Żukowo-Kartuzy-Sierakowice-Nowa Dąbrowa). Miejscowość jest siedzibą sołectwa Gowidlino, w którego skład wchodzą również Lemany, Kawle, Dolina Jadwigi, Gowidlinko i Gowidlino-Wybudowanie. W Gowidlinie znajdują się liczne kwatery agroturystyczne i plantacje truskawek.
Wieś królewska w starostwie mirachowskim w województwie pomorskim w II połowie XVI wieku[6]. W latach 1954–1971 wieś należała i była siedzibą władz gromady Gowidlino, po jej zniesieniu w gromadzie Sierakowice. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Integralne części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0170943 | Kawle | część wsi |
Historia
edytujPierwsze wzmianki o miejscowości pochodzą z XIV wieku. Administracyjnie wieś podlegała pod ówczesny powiat mirachowski.
W pierwszej połowie listopada 1906 r. w miejscowej szkole elementarnej rozpoczął się strajk dzieci przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim (jego dalszy przebieg nie jest znany). Z uczestników strajku znane są nazwiska następujących dzieci: Pawelczykowie, Bigusowie. Strajk był elementem znacznie większej akcji biernego oporu wobec pruskich władz szkolnych, która na przełomie 1906 i 1907 r. objęła ponad 460 (!) szkół w prowincji Prusy Zachodnie, czyli przedrozbiorowe Pomorze Gdańskie, Powiśle, ziemię chełmińską i ziemię lubawską oraz część Krajny. Inspiracją dla strajków pomorskich były wcześniejsze działania dzieci w prowincji wielkopolskiej, ze słynnym strajkiem we Wrześni (1901) na czele[8].
Od 1920 r. wieś znajdowała się ponownie w granicach Polski (powiat kartuski). Historycznie ukształtowana niemiecka nazwa wsi była identyczna z polską. Ze względu na jej słowiańskie brzmienie, w 1942 r. administracja hitlerowska przemianowała miejscowość na Göbeln.
Zabytki
edytuj- neogotycki kościół parafialny z lat 1866–1868 (zbudowany z kamieni ciosanych) ze stylową wieżą[9].
Osoby związane z Gowidlinem
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 35540
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 325 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 94.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 grudnia 2022 r. w sprawie ustalenia, zmiany i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz obiektów fizjograficznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 2783)
- ↑ L. Burzyńska-Wentland, Strajki szkolne w Prusach Zachodnich w latach 1906−1907, Gdańsk 2009, s. 217.
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 316, ISBN 978-83-7495-133-3.
Linki zewnętrzne
edytuj- Gowidlino, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 756.