Goryczyn

Goryczyn
	; Triosteum aurantiacum
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	szczeciowce
Rodzina	przewiertniowate
Rodzaj	goryczyn
	Nazwa systematyczna
	Triosteum Linnaeus; Sp. Pl. 176. 1 Mai 1753
	Typ nomenklatoryczny
	T. perfoliatum L.
	Multimedia w Wikimedia Commons

Goryczyn, trójpest^[4], triosteum^[5] (Triosteum L.) – rodzaj roślin z rodziny przewiertniowatych. Należy do niego 6 gatunków^[6]^[7]. Występują one w centralnej i wschodniej Azji oraz w Ameryce Północnej^[6].

Morfologia

Pokrój: Byliny o pędach nadziemnych prosto wzniesionych, wyrastających z płożących, podziemnych kłączy. Rdzeń pędów początkowo biały, z czasem staje się dęty^[6].
Liście: Naprzeciwległe, pojedyncze, jajowate, całobrzegie lub o brzegu falistym albo pierzasto podzielone^[6].
Kwiaty: Zebrane po sześć w okółkach w węzłach, siedzące, wsparte krótkimi przysadkami. Kielich składa się z 5 trwałych działek. Korona kwiatu składa się z 5 płatków tworzących dwie wargi. Górna dzieli się na cztery łatki, dolna jest niepodzielona, odgina się podczas kwitnienia. U nasady rurki korony znajduje się miodnik w postaci skupienia gruczołowych włosków. Płatki są żółte, żółtozielone lub purpurowe. Pręcików jest 5. Zalążnia jest 3–5-komorowa z pojedynczymi zalążkami w komorach. Słupek pojedynczy z cienką szyjką i dyskowatym oraz podzielonym na 3–5 łatek znamieniem^[6].
Owoce: Kuliste lub gruszkowate, mięsiste pestkowce z 2–4 pestkami o grubym, twardym i czarnym endokarpie^[6].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj z rodziny przewiertniowatych Caprifoliaceae, z podrodziny Caprifolioideae Eaton^[2].

Wykaz gatunków^[7]

Triosteum angustifolium L.
Triosteum aurantiacum E.P.Bicknell
Triosteum × eamesii (Wiegand) A.Haines
Triosteum himalayanum Wall. – triosteum himalajskie^[5]
Triosteum perfoliatum L.
Triosteum pinnatifidum Maxim. – triosteum oskrzydlone^[5]
Triosteum sinuatum Maxim.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-09-03] (ang.).
↑ ^a ^b Triosteum. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-09-03].
↑ Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 486. (pol.).
↑ ^a ^b ^c Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 188. ISBN 978-83-925110-5-2.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Triosteum Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-09-03].
↑ ^a ^b Triosteum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-17].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2018-09-03] (ang.).

[ing-3] Triosteum. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2018-09-03].

[rostanski-4] Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 486. (pol.).

[gawrys-5] Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 188. ISBN 978-83-925110-5-2.

[china-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Triosteum Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2018-09-03].

[powo-7] Triosteum L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-17].

[4]

[5]

[6]

[7]

[1]

[2]

[3]