Wikipedia

Gołotczyzna

wieś w województwie mazowieckim

Gołotczyzna – wieś sołecka[5] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ciechanowskim, w gminie Sońsk[4][6]. Gołotczyzna leży nad rzeką Soną, ok. 11 km na południowy wschód od Ciechanowa.

Gołotczyzna
wieś
Ilustracja
Willa „Krzewnia”,
siedziba Muzeum Pozytywizmu
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

ciechanowski

Gmina

Sońsk

Liczba ludności (2023)

885[2]

Strefa numeracyjna

23

Kod pocztowy

06-430[3]

Tablice rejestracyjne

WCI

SIMC

0126161[4]

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Gołotczyzna”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Gołotczyzna”
Położenie na mapie powiatu ciechanowskiego
Mapa konturowa powiatu ciechanowskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gołotczyzna”
Położenie na mapie gminy Sońsk
Mapa konturowa gminy Sońsk, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Gołotczyzna”
Ziemia52°47′20″N 20°41′26″E/52,788889 20,690556[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Integralne części wsi Gołotczyzna[4][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0126178 Bratne część wsi

Wieś sąsiaduje z: Sońskiem, Marusami, Strusinem, Damiętami.

Historia

edytuj

W okresie I Rzeczypospolitej Gołotczyzna stanowiła klucz kilku majątków, w skład którego wchodziły, oprócz Gołotczyzny, m.in. wsie Strusin, Strusinek, Pogąsty i inne. Od drugiej połowy XVIII w. przez następne 100 lat klucz ten należał do szlacheckiego rodu Ostaszewskich herbu Ostoja: w 1757 r. zakupił Gołotczyznę od Wawrzyńca Celińskiego, skarbnika czernichowskiego, Florian Antoni Ostaszewski (zm. 1770), skarbnik bracławski, a następnie wojski ciechanowski[7]. Jego synami byli m.in. Nereusz Ostaszewski, poseł na Sejm Czteroletni, Tomasz Ostaszewski, biskup płocki i Jan Ostaszewski, chorąży przasnyski, ten ostatni właściciel Gołotczyzny. Po Janie, ożenionym z Józefą Okęcką, majątek otrzymał ich syn Józef Ostaszewski (1796–1852), ożeniony z Joanną Ostaszewską (1807–1849). Po Józefie i Joannie Ostaszewskich dobra w Gołotczyźnie odziedziczyła ich jedyna córka, Waleria (1827–1854), zamężna od 1846 roku z Sewerynem Ciemniewskim, który po śmierci żony został jedynym właścicielem tego majątku.

W 1880 majątek ziemski w Gołotczyźnie zakupiła Aleksandra z Sędzimirów Bąkowska (1851–1926). W 1909 r. założyła szkołę gospodarstwa domowego dla dziewcząt wiejskich, a 3 lata później, wspólnie ze Świętochowskim, szkołę rolniczą dla chłopców. Nazwa tej szkoły Bratne ma związek z ideą, która legła u jej podstaw: każdy z jej uczniów miał po jej ukończeniu wychodzić w kraj jako „dla ziemi syn, dla ludu brat”. We wsi 27 lat życia spędził Aleksander Świętochowski – pisarz, publicysta, jeden z głównych przedstawicieli polskiego pozytywizmu.

W okresie II Rzeczypospolitej istniało Państwowe Liceum Gospodarstwa Wiejskiego w Gołotczyźnie, od 7 lutego 1939 „im. Marszałka Józefa Piłsudskiego”[8].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.

Współczesność

edytuj

Gołotczyzna stanowi lokalny ośrodek kulturalno-oświatowy.

We wsi działa Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. A. Świętochowskiego kształcący młodzież ponadgimnazjalną. Szkoła ta jest jedyną szkołą rolniczą w powiecie ciechanowskim. Szkoła dysponuje kortem do tenisa ziemnego, stadionem sportowym i strzelnicą. Przy szkole funkcjonuje internat. Przed internatem znajduje się arboretum, o które dba młodzież i nauczyciele szkoły, obok arboretum jest park oraz szklarnie w których uczniowie mają praktyki.

W centrum wsi znajduje się duży park, w którym mieści się „Krzewnia” – dom, w którym żył i tworzył A. Świętochowski. Ma tam swoją siedzibę Muzeum Pozytywizmu. Obok muzeum stoi dworek, w którym odbywają się imprezy kulturalne. Mają tu miejsce spotkania z poetami, pisarzami, malarzami, m.in. w ramach Ciechanowskich Spotkań Muzealnych. Przy ulicy Ciechanowskiej stoi dom, w którym ostatnie lata życia spędził A. Świętochowski, dom ten nosi nazwę Alma.

W Gołotczyźnie znajdują się również:

W 2023 r. minister Maciej Wąsik przeniósł do Gołotczyzny posterunek policji z Sońska, gdzie 3 lata funkcjonował w części budynku Ochotniczej Straży Pożarnej. Postawienie nowej placówki składającej się z gotowych modułów umożliwiło szybką relokację.[9]

Zobacz też

edytuj

Galeria

edytuj
  •  
    Pomnik Aleksandra Świętochowskiego
  •  
    Dworek Aleksandry Bąkowskiej
  •  
    Park

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 34804
  2. ↑ Raport o stanie gminy w 2023. Liczba mieszkańców w dn. 31.12.2023 s.14
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 320 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ BIP gminy. sołectwa
  6. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Archiwum Główne Akt Dawnych, Księga ciechanowska grodzka wieczysta 129, k. 273: Intromissio Floriano Antonio Ostaszewski in villas Strusin, Strusinek, Gołotczyzna, Pogąsty etc (1757 r.).
  8. ↑ 9. Zarządzenie. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 12, 7 lutego 1939. 
  9. ↑ Gmina Sońsk. Wiceminister Maciej Wąsiki dwa posterunki w jego okręgu wyborczym - TVN24. TVN24. [dostęp 2023-09-04].
  10. ↑ Monika Tarka-Kilen, W wieku 100 lat zmarła zasłużona dla Gołotczyzny i Polski Lucyna Janikowa - żołnierz NZS i AK [online], Scena Kultury, 2 stycznia 2022 [dostęp 2023-09-19] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Gołotczyzna&oldid=75024537”